Tunuslu 40 avukat, yargı bağımsızlığını savunmak heyet kuruyor

Tunus Cumhurbşkanı Kays Said’in yargı alanındaki kararları tartışmalara neden oluyor. (Reuters)
Tunus Cumhurbşkanı Kays Said’in yargı alanındaki kararları tartışmalara neden oluyor. (Reuters)
TT

Tunuslu 40 avukat, yargı bağımsızlığını savunmak heyet kuruyor

Tunus Cumhurbşkanı Kays Said’in yargı alanındaki kararları tartışmalara neden oluyor. (Reuters)
Tunus Cumhurbşkanı Kays Said’in yargı alanındaki kararları tartışmalara neden oluyor. (Reuters)

Görevden azledilen Tunuslu Yargıçları Savunma Heyeti üyesi Kemal bin Mesud, Tunus yargısının bağımsızlığını savunmak için yeni bir organın kurulduğunu duyurdu. Heyetin aralarında Şevki et-Tabib, Amir el-Mahrazi ve Fadıl Mahfuz gibi isimlerin de bulunduğu 40 avukat ve eski hukukçulardan oluştuğu bilgisini paylaştı. İbn Mesud dün Daru’l-Muhami’de düzenlediği basın toplantısında, heyete Tunus'ta yargıçları ve adli makamın bağımsızlığını savunma görevinin verileceğini bildirdi.
Tunus Adalet Bakanlığı'nın üzerinden yaklaşık altı ay geçmesine rağmen 57 hâkimi görevden alma kararını henüz geri çekmediğini, bunun yerine haklarında 140 ila 150 arasında dava açarak takibini sürdürdüğünü belirten Mesud, “Bu davaların çoğu, görevlerinden azledilen hakimlerin yolsuzluk davalarında adlarının geçtiğine veya terör unsurlarını örtbas ettiklerine dair ciddi bir kanıt taşımamaktadır.” dedi.
Yargıçları Savunma Heyeti üyesi el-Ayaşi’l-Hamami de şu açıklamada bulundu:
 “Görevin kötüye kullanılması ve yasanın ihlali davalarına bakan İdare Mahkemesi’nin, hakimlerin görevden alınmasının hukuka aykırı olup, işlerine dönmeleri yönünde çağrıda bulunmasına karşın Adalet Bakanlığı, İdare Mahkemesi kararını uygulamamış ve hiçe saymıştır.”
El-Ayaşi, hakimleri görevden alan Adalet Bakanlığı'nın onlara savunma hakkı vermediğini, kendilerinden kaynaklanan ihlal veya hataları önceden bildirmediğini ve temyiz haklarını da engellediğini de sözlerine ekledi. Ayrıca Cumhurbaşkanlığı kararına itiraz hakkının bulunduğunu belirten Ayaşi, yargının yürütmeden bağımsızlığına bağlı kalınması gerektiğini vurguladı.
El-Ayaşi, heyetin yürüteceği faaliyetlerle ilgili olarak, asıl görevinin yerel kamuoyunu, insan hakları örgütlerini üç makamın (yasama, yürütme, yargı) birbirinden bağımsızlığı ve ayrılığı konusunda duyarlı hale getirmek olduğunu söyledi.
Haziran ayında 57 yargıcın yolsuzluk suçlamasıyla görevden alınması sonrası yaklaşık 45 yargıcın kendilerine yöneltilen suçlama dosyalarının herhangi bir hukuki dayanak içermediğinin ortaya çıkması, geniş çaplı siyasi ve insan hakları tartışmalarına yol açtı. İdare Mahkemesi, Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin hukuka aykırı olduğuna hükmetti ancak her yılın eylül ayı başında yargı paketini hazırlamakla görevlendirilen Adalet Bakanlığı, İdare Mahkemesi'nin kararını hiçe sayarak kendilerini yargı paketine dahil etmedi.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.