Fransa ve Cezayir sömürgecilik ve Bağımsızlık Savaşı hakkındaki arşivleri incelemek üzere her iki ülkeden de tarihçilerden oluşan ortak bir komite kurdu. Cezayirli kaynaklar, komitede yer alan 5 tarih araştırmacısının isimlerini duyurdu.
Geçtiğimiz Ağustos ayında Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Cezayir'e yaptığı ziyarette, sömürgecilik ve Bağımsızlık Savaşı hakkındaki arşivleri incelemek üzere her iki ülkeden tarihçilerden oluşan ortak bir komite kurulacağını duyurmuştu.
Cezayir tarafında komitede yer alan isimler şöyle: 8 Mayıs 1945 Derneği Eski Başkanı ünlü tarihçi Muhammed El-Korso, Mücahid Müzesi Eski Müdürü tarihçi Hasan Zegidi, Ulusal Hareket ve Bağımsızlık Devrimi Araştırma Merkezi Direktörü Cemal Yahyavi, sömürgecilik üzerine pek çok kitap kaleme alan Prof. Dr. Abdülaziz Filali ve bağımsızlık sonrası kuşaktan olan ve tarih alanında uzmanlaşmış bir araştırmacı İdir Haşi.
Cezayir cumhurbaşkanlığı Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun'un 5 Cezayirli tarihçiyi kabul ettiğini bildirdi. Cezayirliler bu tarihçilerin bir kısmını veya çoğunu tanımıyor.
Geçen yıl büyük Fransız tarihçi Benjamin Stora ile “hafıza dosyası” üzerinde çalışmak üzere görevlendirildiğini açıklayan Cumhurbaşkanlığı Tarih İşleri Danışmanı Abdülmecid Şeyhi de objektiflere yansıdı.
Macron, (Yahudi asıllı ve Cezayir doğumlu) Stora'dan, “hafıza sorununu ele almak” için çözümler sunan bir rapor hazırlamasını istedi. Cezayir, Stora'nın 2021'in başlarında açıklanan raporunda, "sömürgeci uygulamaları insanlığa karşı bir suç olarak görmediğini" belirterek, raporun içeriğini reddettiğini ifade etti. Ayrıca Elysee Sarayı o dönemde Cezayirlilerin arzusunun aksine “özür meselesini” tamamen ihtimal dışı görüldüğünü söylemişti.
5 araştırmacı, 1930'daki Fransız işgalinden 19. yüzyılda işgale karşı yürütülen halk devrimlerine ve 1920'lerde ulusal hareketin bağımsızlık mücadelesine kadar, sömürgecilik tarihi üzerinde çalışan en önde gelen uzmanlar arasında yer alıyor.
Tarihçiler Komitesi’nden ismini vermeyi reddeden bir kaynak, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, “Ekibin görevi, birçok gerçeği gözden kaçıran Fransız hafıza raporunda yer alan yanlışlıkları çürütmektir.” dedi. Cezayir Cumhurbaşkanlığı'na atıfta bulunarak, "Çalışmanın sonuçları ilgili tarafça zamanında açıklanacaktır." diye konuştu.
Aynı kaynak, "Stora'nın raporunda, Fransa'nın sömürge dönemindeki yapılanlardan ötürü Cezayir'den özür dilemesini tavsiye etmemesi halk olarak bizi çileden çıkarıyor. Aslında bu, bütün bu meseledeki püf noktasıdır." dedi. Diğer bir deyişle Cezayir, Fransa'dan korkunç suçlar işlediğine dair samimi ve alenen bir itiraf, ardından bir özür ve tazminat ödeme taahhüdü istiyor. Paris ise bu yaklaşımı üstlenilemeyecek bir “pişmanlık” olarak ele alıyor. Fransa'nın bütün cumhurbaşkanları, böyle bir adım konusunda, seçim tarihlerinde “hesabını ödeyememek” ve Fransız siyasi çevrelerinde özellikle eski koloniyle ilişkileri normalleştirme girişimlerine her zaman hassas bakan sağda, tatsız sonuçlar doğuracak bir tepki ile karşılaşmamak için bin bir hesap yapıyorlar. Cezayir'deki pek çok gözlemcinin görüşüne göre, Paris'te bir nesil etkili siyasetçiler var. Bunlar hâlâ ‘Fransız Cezayiri’ni’ özlüyorlar. Gözlemcilere göre bu durum iki ülkenin yakınlaşmasına engel oluyor.
Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun’un Arşiv ve Ulusal Hafızadan Sorumlu Danışmanı Abdulmecid Şeyhi'nin Stora'nın Cezayirli muadili olduğu belirtilirken, Tebbun'un talebi üzerine "Hafıza" konulu bir rapor hazırlayacağı daha önce duyurulmuştu. Ancak görünüşe göre bu görev "5 kişi" tarafından devralınmak üzere terk edildi.
Ortak Komite’nin Fransız üyelerinin ise kim olduklarının bilinmemesi, bu görevi Stora'nın tek başına üstlendiği kanısını güçlendiriyor. Cezayir'de yaşananları bir 'savaş' olarak tanımlayan 'Stora Raporu', 'tavsiye' şeklinde 22 madde içeriyor.
Cezayir: Beş tarihçi, ‘hafıza’ üzerine bir Fransız raporunun ‘yanlışlıklarına’ yanıt verecek
https://turkish.aawsat.com/home/article/4021806/cezayir-be%C5%9F-tarih%C3%A7i-%E2%80%98haf%C4%B1za%E2%80%99-%C3%BCzerine-bir-frans%C4%B1z-raporunun-%E2%80%98yanl%C4%B1%C5%9Fl%C4%B1klar%C4%B1na%E2%80%99
Cezayir: Beş tarihçi, ‘hafıza’ üzerine bir Fransız raporunun ‘yanlışlıklarına’ yanıt verecek
- Cezayir: Şarku’l Avsat
- Cezayir: Şarku’l Avsat
Cezayir: Beş tarihçi, ‘hafıza’ üzerine bir Fransız raporunun ‘yanlışlıklarına’ yanıt verecek
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة