Dünya Bankası’ndan Yemen’de gıda güvenliğini desteklemek için 150 milyon dolar hibe

Fon, geçim kaynaklarının korunmasına yönelik projenin ikinci aşamasına tahsis edilecek.

Yemenli bakanlar, Dünya Bankası yetkilileriyle bir araya geldi. (Hükümet Medya Ofisi)
Yemenli bakanlar, Dünya Bankası yetkilileriyle bir araya geldi. (Hükümet Medya Ofisi)
TT

Dünya Bankası’ndan Yemen’de gıda güvenliğini desteklemek için 150 milyon dolar hibe

Yemenli bakanlar, Dünya Bankası yetkilileriyle bir araya geldi. (Hükümet Medya Ofisi)
Yemenli bakanlar, Dünya Bankası yetkilileriyle bir araya geldi. (Hükümet Medya Ofisi)

Yemen, Dünya Bankası’ndan, gıda güvenliği ihtiyaçlarını karşılama ve geçim kaynaklarını korumaya yönelik projenin ikinci aşamasına tahsis etmek üzere 150 milyon dolarlık ek bir hibe aldı. Dünya Bankası tarafından perşembe akşamı geç saatlerde yayınlanan bir bildiriye göre hibe, geçim kaynaklarını korumak amacıyla tarımsal üretime ve iklime dayanıklı tarım ürünlerinin üretiminin yanı sıra hane düzeyinde gıda erişiminin ve yerel gıda dağıtımının genişletilmesine harcanacak.
Finansman, Dünya Bankası’nın en yoksul ülkelere hizmet veren fonu Uluslararası Kalkınma Birliği’nden (IDA) alınan 100 milyon dolarlık bir hibeden ve IDA’nın Kriz Yanıt Penceresi’nden alınan 50 milyon dolarlık bir diğer bir hibeden oluşuyor. 2021’de başlayan 127 milyon dolarlık büyük bir projeye destek vermeyi amaçlıyor.
Bankanın açıklamasına göre ek hibe, Yemen’in gıda krizlerine karşı dayanıklılığını güçlendirmeye yönelik çabalarını destekleyecek. Bu da Dünya Bankası’nın ülkeler uzun vadeli kalkınma hedeflerinde ilerleme kaydederken ve krizler yüzleşirken onları desteklemeye yönelik genel stratejisiyle uyumlu bir adım sayılıyor.
Ek hibe, geçim kaynaklarını korumak için tarımsal üretime ve iklime dayanıklı ürünlerin kurtarılmasına odaklanacak. Aynı zamanda orta vadeli müdahalelerin bir karışımı kullanılarak, yerel gıda dağıtımının yanı sıra hane düzeyinde gıda erişiminin kapsamı genişletilecek ve bu bağlamda gıda güvensizliği ve yetersiz beslenmenin kronik olduğu alanlara öncelik verilecek.
Dünya Bankası, uzayan süredir devam eden çatışmanın gıda güvensizliğini şiddetlendirdiği konusunda uyardı. Zira Ağustos 2022 itibariyle tahminen 19 milyon kişinin yardıma ihtiyaç duyduğunu ve bu kişilerin nüfusun yaklaşık yüzde 60’ını temsil ettiğine dikkat çekti.
Diğer yandan Ukrayna’daki savaşın ekonomik etkileri, ülkede gıda güvenliği konusundaki endişeleri artırdı. Öyle ki Dünya Gıda Programı’nın (WFP) eylül ayındaki güncellemesine göre, Ağustos 2021-Ağustos 2022 döneminde asgari gıda sepeti fiyatı yüzde 31 ila 65 oranında arttı. 
Dünya Bankası Yemen Ofisi Direktörü Tania Meyer, bankanın acil yardımın ötesinde Yemen halkına destek çabalarını yoğunlaştırdığını söyledi. Ayrıca ek finansmanın, bankanın birden fazla krizin ortasındaki Yemen halkını destekleme taahhüdünü ve ‘yerel tarımsal gıda üretiminin kurtarılması ve iklim değişikliğine uyum sağlayabilecek toparlanmayı destekleme’ taahhüdünü vurguladığını belirtti.
Dünya Bankası’nın açıklamasına göre ek hibe, orta ila uzun vadede tahıl ithalatlarının azalmasına potansiyel etkisini hafifletmeye yardımcı olurken aynı zamanda çiftçileri buğday, darı ve sorgum gibi yüksek kaliteli, iklime dayanıklı tohumların ekimi konusunda destekleyerek yerel tahıl üretiminin artmasına yardımcı olması bekleniyor.
Dünya Bankası’na göre ek hibe ayrıca hayvan sağlığı programlarının kapsamının genişletilmesine, hayvanların aşılanmasına ve tedavi edilmesine, üretkenliğin artırılmasına ve sıcak hava dalgaları gibi iklimsel şoklara karşı dayanıklılığın artırılmasına yardımcı olacak. Geçim kaynaklarının kurtarılmasına yönelik müdahaleler, gıda güvenliği ve güvenliğin yanı sıra iklim değişikliğine karşı dayanıklılığa da odaklanacak.
Bankadan yapılan açıklamaya göre proje ülke genelinde BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), BM Kalkınma Programı ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi gibi yerel ortaklarla birlikte uygulanacak. WFP aynı zamanda, söz konusu uluslararası kuruluşlarla birlikte projenin orijinal finansmanını uygulamaya devam edecek.
Açıklamada, söz konusu hibenin Dünya Bankası Grubu’nun aktif çatışma durumdaki en savunmasız kilit toplulukları ve kurumları desteklemeye odaklanan Kırılganlık, Çatışma ve Şiddet (FCV) Grubu’nun stratejisiyle uyumlu olduğu belirtildi. Aynı zamanda, gıda güvensizliğine yanıt verme ve ‘dayanıklılığı artırma’ ana hedeflerine ulaşılmasına katkıda bulunduğundan, Dünya Bankası’nın küresel krizlere yanıt verme çerçevesiyle de uyumlu olduğu vurgulandı.
Açıklamada, Dünya Bankası’nın Yemen’e yönelik programına Uluslararası Kalkınma Derneği tarafından verilen hibenin 2016’dan bu yana 3,3 milyar dolara ulaştığı belirtildi. Ayrıca Dünya Bankası’nın BM kurumları ve yerel kurumlarla sahada güçlü ortaklıklar kurarak, projelerin tasarlanması ve uygulanmasına konularında rehberlik edilmesi için teknik uzmanlar sağladığına da dikkat çekildi.



Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
TT

Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)

Avrupa Komisyonu Eşitlik, Hazırlık ve Kriz Yönetimi Komiseri Hadja Lahbib bugün yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze Şeridi’nde uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planlarının, hayat kurtaran yardımların bölgeye ulaşmasını engelleyeceğini belirtti.

Lahbib, X platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda, Avrupa Birliği’nin (AB) tutumunun net olduğunu vurgulayarak, “Sivil toplum kuruluşlarının mevcut haliyle kayıt altına alınması yasasının uygulanması mümkün değil” dedi.

Lahbib, insani yardımların önündeki tüm engellerin kaldırılması gerektiğini vurguladı ve “Uluslararası insancıl hukuk, herhangi bir belirsizliğe yer bırakmıyor; yardımlar ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmalı” ifadesini kullandı.

İsrail medyası, hükümetin dün yaptığı açıklamaya dayanarak, Sınır Tanımayan Doktorlar, ActionAid ve Oxfam gibi onlarca insani yardım örgütünün lisanslarının iptal edileceğini ve bunların ‘terörle bağlantılı’ olduğu gerekçesiyle kapatılabileceğini duyurmuştu.

Bazı uluslararası yardım kuruluşları, kayıtlarının iptal edilmesi riskiyle karşı karşıya bulunuyor. Eğer 31 Aralık’a kadar İsrail makamlarının belirlediği yeni kriterlere uyum sağlamazlarsa, 60 gün içinde faaliyetlerini durdurmak veya Gazze Şeridi ve Batı Şeria’daki çalışmalarına kısıtlama getirmek zorunda kalabilirler.


Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
TT

Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)

Şarku’l Avsat Suriye devlet televizyonu El-İhbariyye'den aktardığı habere göre bugün (Çarşamba) Süveyda kentinde meydana gelen el bombası patlamasında bir kişi hayatını kaybetti, iki kişi yaralandı.


Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
TT

Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki Hamas hareketi, iki yıl süren İsrail savaşı sırasında liderlerinin suikastlara kurban gitmesinin ardından bir dizi liderlik değişikliği yaşıyor. Bu durum, hareketin eski lideri olan ve Ekim 2024'te Refah'ta İsrail güçleriyle çıkan çatışmalarda beklenmedik bir şekilde öldürülen Yahya Sinvar'a yakın kişilerin daha fazla öne çıkmasına neden oldu.

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynaklarına göre, serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, siyasi büro üyesi ve savaş öncesinde hareketin medya departmanından sorumlu olan serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, kendisi ve Sinvar'a yakın bir dizi kişinin Gazze Şeridi'ndeki hareketi yönetmekle görevlendirilmesinin ardından, Gazze Şeridi'ndeki siyasi bürosunun başına geçti. Bu kişilerin çoğu, Şeridin güneyindeki Han Yunus'ta yaşıyor.

Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)

2011 Gilad Şalit esir takasıyla serbest bırakılan eski bir mahkum olan el-Amudi, Gazze Şeridi yönetiminin merkez figürü haline geldi. İsrail hapishanelerinde kaldıkları süre boyunca ve serbest bırakıldıktan sonra Sinvar'a çok yakındı ve sık sık toplantılarına ve diğer etkinliklerine eşlik etti.

Bazı kaynaklar, Gazze Şeridi'nde siyasi büro için gerçek bir seçim yapılmadığını, bunun yerine sürecin atama, onaylama ve istişare yoluyla yürütüldüğünü söylüyor.

Bazı kaynaklar operasyonun “iç yönetmelikleri ihlal ederek” gerçekleştirildiğini söylerken, diğerleri amacın “iç eksiklikleri gidermek” olduğunu ve “seçilenlerin hepsinin Tevfik Ebu Naim, Salah Ebu Şarik ve diğerleri gibi Sinvar'a yakın kişiler olduğunu” açıkladı.

Kaynaklar, el-Amudi'nin şu anda Gazze'deki Hamas içinde “devrim” olarak nitelendirilebilecek bir harekete öncülük ettiğini söylüyor. Özellikle İsrail saldırılarında yaralanan ilçe idari organlarının başındaki bazı yerel liderleri görevden aldı ve yerlerine atamalar yaptı. Savaş sırasında sorumluluklarının bir kısmından vazgeçen diğer kişiler için de aynı şeyi yaptı. Suikasta uğrayan, başka nedenlerle görevden alınan veya farklı görevlere atanan eski liderlerin yerine geçecek kişileri aramaya devam ediyor.

Bazı kaynaklara göre, bu adımlar Gazze Şeridi içindeki yerel Hamas liderlerinin yanı sıra yurtdışındaki liderler arasında da öfkeye yol açtı. Şeridin dışındaki siyasi büro üyelerinden bazıları yerel liderlere, "Olanlar kabul edilemez ve iç hukuka aykırıdır; önümüzdeki günlerde hareketin liderinin seçilmesini beklemeliyiz ki, bir yıl sonra yapılacak genel seçimlere kadar bazı bölgelerin liderliğindeki boşlukların geçici olarak doldurulması konusunda bir anlaşmaya varılabilsin" şeklinde bilgi verdi.

İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)

Kaynaklar, Gazze Şeridi'ndeki Hamas içinde siyasi düzeyde hüküm süren "kaosun" aksine, askeri kanadında istikrarlı bir durumun söz konusu olduğunu ve yeniden yapılanmanın sorunsuz ve sistematik bir şekilde devam ettiğini belirtiyor. İzzeddin Kassam Tugayları'nın yeni Genelkurmay Başkanı İzzeddin Haddad'ın savaş sırasında suikasta kurban giden veya öldürülenlerin yerine yeni atamalar yapmak üzere bir dizi toplantı düzenlediğini ve çeşitli kararlar aldığını ifade ediyorlar. Ayrıca, tüm taraflarla sürekli iletişim kurarak siyasi düzeydeki farklılıkların veya anlaşmazlıkların üstesinden gelmeye ve böylece her düzeyde istikrarı sağlamaya çalışıyor.

Kaynaklara göre Haddad, bazı bölgelerdeki tugay komutanları da dahil olmak üzere çeşitli liderlik pozisyonlarındaki boşlukları doldurmak için çalışırken, asıl komutanlarının suikast sonucu öldürülmesinin ardından bu tugayları yönetmek üzere atanmış diğer kişileri de görevde tutuyor.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu, İzzeddin Haddad'ın komuta ettiği Gazze Şehri Tugayı hariç, suikast sonucu öldürdü. Yerine Muhanned Receb atandı.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu suikastla öldürdü. Bunun istisnası, Muhannad Receb'ın yerine geçen İzzeddin el-Haddad'ın komutasındaki “Gazze Şehri Tugayı”ydı.

Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)

Çeşitli kanatları ve kademeleriyle Hamas, İsrail'in çeşitli kaynaklarını hedef alması sonucu mali krizden muzdarip olmuş durumda. Bununla birlikte, savaş sırasında veya sonrasında, farklı oranlarda ve zamanlarda da olsa, maaş ve ödenekleri tamamen kesmedi.

Gerçekte Hamas, 7 Ekim 2023 saldırısının ardından, 1987'deki kuruluşundan bu yana eşi benzeri görülmemiş son derece karmaşık bir dönemle karşı karşıya. Hareketin gözlemcilerine göre, Gazze Şeridi'ne sınır komşusu İsrail tesislerine ve kasabalarına yönelik saldırılarla başlayan bu saldırı, İsrail'i uzun süreli bir savaşa sürükledi.

Yazar ve siyasi analist Mustafa İbrahim, hareketin “askeri yenilginin, örgütsel tükenmişliğin, siyasi karmaşanın ve geleceği ile rolü hakkındaki varoluşsal kaygının iç içe geçtiği bir aşamaya girdiği” değerlendirmesinde bulunuyor.

İbrahim, İsrail savaşının, Hamas'ın siyasi büro üyelerinin ve Gazze Şeridi'ni yıllarca yöneten idari komitelerin başkanlarının çoğunu kaybetmesinin ardından, liderlik ve karar alma yapısını vurduğunu açıkladı. Bu durum, doldurulması kolay olmayan derin bir liderlik boşluğu yarattı ve hareket içinde geleceği ve bir sonraki aşama hakkında anlaşmazlıkları ortaya çıkardı: Bu bir yönetim aşaması mı, örgütsel hayatta kalma aşaması mı yoksa sadece uzun süreli bir krizi yönetme aşaması mı olacak?

Hamas'tan birkaç kaynak Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: "İşlerin iyi ve sorunsuz gittiğini söylemek mümkün değil. Birçok zorluk var ve yaşananlar, hiçbir şey bırakmayan ve hareketin liderlerinin çoğunun suikastına neden olan yıkıcı bir savaşın ışığında normal. Geniş bir liderliğe ve Filistin içinde ve dışında geniş bir halk tabanına sahip bir hareket için liderlik boşluğu normaldir ve bir yıl sonra kapsamlı seçimler yapılana kadar mevcut farklılıklar da normaldir."