Mısır’da suyun yeniden kullanımına yönelik projeler hız kazandı

Port Said’de Es-Selam Su Artırma Tesisi açıldı. (Mısır Su Kaynakları Bakanlığı)
Port Said’de Es-Selam Su Artırma Tesisi açıldı. (Mısır Su Kaynakları Bakanlığı)
TT

Mısır’da suyun yeniden kullanımına yönelik projeler hız kazandı

Port Said’de Es-Selam Su Artırma Tesisi açıldı. (Mısır Su Kaynakları Bakanlığı)
Port Said’de Es-Selam Su Artırma Tesisi açıldı. (Mısır Su Kaynakları Bakanlığı)

Port Said’de, Bahr el-Bakar sistemi kapsamında yeni bir su artırma tesisinin açılışını yapan Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Hani Suveylem’in yaptığı açıklamalara göre Mısır hükümeti, ‘su kıtlığından en çok sıkıntı çeken ülkelerden biri’ olması sebebiyle, suyun yeniden kullanımına yönelik projelerini genişletmek üzere çalışıyor.
Mısır Su Kaynakları Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamaya göre, Port Said’deki Es-Selam Su Artırma Tesisi, Mısır devletinin, gıda güvenliğinin sağlanması ve çölleşmeyle mücadele edilmesi amacıyla tarım verimliliğini genişletmek ve tarımsal drenaj suyunun yeniden kullanmak için büyük projeler uygulayarak su sorunlarıyla mücadele amacıyla açıldı.
Resmi verilere göre Mısır’ın su ihtiyacı 114 milyar metreküp olarak tahmin ediliyor. Su kaynaklarının sadece 74 milyar metreküp olması sebebiyle ciddi bir açık yaşıyor. Hükümet bu krizin üstesinden gelmek için yaklaşık 50 milyon dolarlık yatırımla, 2037 yılına kadar su talebini yönetmek ve karşılamaya yönelik bir strateji uygulamaya başladı. Stratejji, modern tarımsal sulama için bir dönüşüm projesinin uygulanmasının yanı sıra deniz suyunu tuzdan arındırma, üçlü arıtma ile atık su geri dönüşüm tesisleri inşa edilmesini de kapsıyor.
Mısır Su Kaynakları Bakanı duruma dair şu açıklamada bulundu:
“Mısır, en çok su kıtlığı yaşayan ülkelerden biri. Bu nedenle sınırlı su kaynaklarının ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin yol açtığı su sorununa karşı bilimsel veriler ve temellere dayalı büyük bir çaba sarf ediyor. Gıda güvenliğini sağlamak ve çölleşme ile mücadele etmek için tarımsal genişleme projelerini uygulamak üzere Bahr el-Bakar, el-Hamam ve el-Mahseme projeleri gibi tarımsal drenaj sularının yeniden kullanımına yönelik birçok büyük projeyi hayata geçiriyor.”
Suveylem, Port Said’daki es-Selam Su Arıtma Tesisi için devir teslim çalışmasıyla ilgili olarak, Mekanik ve Elektrik Dairesi Başkanı’ndan bir rapor aldı. Bakan, es-Selam tesisinin, Bahr el-Bakar drenaj su arıtma sisteminin bir parçası olarak birim başına 11 m3/sn su alım kapasitesi ile 7 ünite olarak inşa edildiğini, günde 5,6 milyon metreküp su arıtacağını belirtti.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi bir ay önce, Bahr el-Bakar drenaj suyu arıtma tesisinin açılışını yapmıştı. Bakanlığın açıklamasına göre su artırma tesisi günde 1,4 milyon su arıtan dört ünite sayesinde günde 5,6 milyon m3 su arıtması ile dünyanın en büyük su arıtma tesisi olarak Guinness Rekorlar Kitabı’na girmişti.
Suveylem, es-Selam tesisinin en yüksek teknolojiye sahip olacak şekilde tasarlandığını, kullanılan ekipmanların enerji tasarruflu olduğunu, tesis binasında kontrol ve operasyon odasının yanı sıra pompa odası, zayıf akım dağıtıcısı, marş motoru ve orta gerilim dağıtıcısının da bulunduğunu söyledi. Tesisin, ekipmanların çalışma güvenliğini sağlamak için güncel programlanmış kontrol cihazlarının kullanılmasına dayalı olarak otomatik bir operasyon kontrol sistemi ile donatıldığına dikkat çekti. Suveylem, işletim sisteminin arıza durumunda tesis çalışmalarının aksamadan devam etmesini sağlamak için alarmlarla donatıldığını ve tesisin birden fazla su alma hattından beslendiğini ifade etti. Tesisin inşaat projesinin idari bir bina, depolar, işçi lojmanı ve bir camiyi de kapsadığını kaydetti.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.