Sudan'da ordu ile siviller, siyasi krizi sonlandırmak için 'çerçeve anlaşma' imzalayacak

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Sudan'da ordu ile siviller, siyasi krizi sonlandırmak için 'çerçeve anlaşma' imzalayacak

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Ordu yönetiminde bulunan, bir yılı aşkın süredir siyasi krizin yaşandığı Sudan'da, asker ile siviller arasında yeni geçiş dönemini başlatacak "çerçeve anlaşma", 5 Aralık'ta imzalanacak.
Egemenlik Konseyinden yapılan açıklamada, Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan ve Yardımcısı Muhammed Hamdan Daklu Hamideti ile geçen ay "siyasi bildirge"yi imzalayan siyasi güçlerin başkent Hartum'daki Devlet Başkanlığı Konutu'nda bir araya geldiği bildirildi.
Toplantıya, Birleşmiş Milletler (BM), Afrika Birliği (AfB) ve Doğu Afrika'daki Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesinden (IGAD) oluşan üçlü mekanizma, ABD, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve İngiltere'den oluşan dörtlü mekanizma ile Avrupa Birliği temsilcilerinin de katıldığı belirtildi.

Birkaç hafta içinde nihai anlaşma imzalanacak
Açıklamada, birkaç hafta içinde nihai bir anlaşmaya ve geçici anayasal düzenlemelere dönüşmesi beklenen anlaşmanın diğer tarafların itirazı ve katılımına açık olduğu vurgulandı. Çerçeve anlaşma, "geçiş dönemini yönetecek, ülkeyi özgür ve adil seçimlere götürecek bir sivil otoritenin oluşumunun başlangıcı" olarak nitelendirildi.
Askerle siviller arasındaki çerçeve anlaşmanın 5 Aralık'ta imzalanacağı ifade edilen açıklamada, akabinde devrimci güçlerin geniş katılımıyla bazı konuların detaylandırılmasının tamamlanması aşamasına geçileceği, birkaç hafta içinde de geçiş anayasası ve yeni geçici yönetimin kurumlarının oluşturulacağı bildirildi.
Öte yandan, eski iktidar koalisyonu Özgürlük ve Değişim Güçleri (ÖDG) Merkez Konseyine göre, askerle sivil güçlerin görüşmesinde, ÖDG'nin yanı sıra Devrimci Cephesi, Demokratik Birlik Partisi ve Halk Kongresi Partisi de hazır bulundu.

Bir yıldır istikrar sağlanamadı
Sudan ordusu, güvenlik ve beka tehdidi gerekçesiyle 25 Ekim 2021'de sivil yönetime el koymuş, olağanüstü hal ilan ederek başbakan dahil onlarca siyasiyi gözaltına almıştı.
Sudan Avukatları Sendikası, 10 Eylül'de "Devletin şekli, anayasa ve hukukun üstünlüğü, temel hak ve özgürlükler, federal yönetim sistemi, geçiş döneminin kurumları ve görevleri"ni içeren "2022 geçiş anayasası taslağı"nı yayımlamıştı.
BM, AfB ve IGAD'dan oluşan üçlü mekanizma, 10 Kasım'da Sudan'daki krizi çözmek için ordu ve siviller arasında "temel mutabakata" varıldığını duyurmuştu.
Üçlü mekanizma ile ABD, İngiltere, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden oluşan dörtlü mekanizma, asker ile siviller arasındaki çözümde bu taslağı esas alıyor.
Sudan eski sivil iktidar koalisyonu ÖDG-Merkez Konseyi ile ordu; ABD, İngiltere, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan'ın yanı sıra BM'nin Sudan özel misyonunun da dahil olduğu bir komitenin himayesinde uzun görüşmeler yapmıştı.
ÖDG, 25 Ekim 2021'deki askeri müdahaleden bu yana ülkeyi yöneten ordu ile kasım başlarında tarafların taslak anayasa belgesi üzerinde vardığı mutabakata dayanarak ordu liderleriyle bir "çerçeve anlaşmaya" vardıklarını açıklamıştı.
Ordu, tüm kesimleri temsil eden ve siyasi grupların üzerinde uzlaştığı sivil hükümet kurulana dek iktidarda kalmak istiyor.
Sudan'da Temmuz 2023'te seçim yapılması planlanıyor.



Hafter, Yunan şirketlerini Libya'nın ‘yeniden inşasına’ katkıda bulunmaya çağırdı

Hafter pazar akşamı Bingazi'de Yunanistan Dışişleri Bakanı ile görüştü (Libya Ulusal Ordusu Genel Komutanlığı)
Hafter pazar akşamı Bingazi'de Yunanistan Dışişleri Bakanı ile görüştü (Libya Ulusal Ordusu Genel Komutanlığı)
TT

Hafter, Yunan şirketlerini Libya'nın ‘yeniden inşasına’ katkıda bulunmaya çağırdı

Hafter pazar akşamı Bingazi'de Yunanistan Dışişleri Bakanı ile görüştü (Libya Ulusal Ordusu Genel Komutanlığı)
Hafter pazar akşamı Bingazi'de Yunanistan Dışişleri Bakanı ile görüştü (Libya Ulusal Ordusu Genel Komutanlığı)

Yunanistan, Libya Temsilciler Meclisi'nin (TM) Türkiye ile Libya arasında imzalanan tartışmalı Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası'nı onaylamasının beklendiği bu günlerde Libya ile deniz sınırlarının belirlenmesi konusunda tırmanan anlaşmazlıkları yatıştırmaya çalıştı. Atina, Dışişleri Bakanı Georgios Gerapetritis'in Bingazi ve Trablus'ta yaptığı görüşmelerle Libya’daki siyasi ve ekonomik varlığını güçlendirmeyi amaçlarken Türkiye ile imzalanan mutabakat muhtırasının onaylanmasına dair yapılacak oylama öncesinde ülkenin önde gelen aktörlerinin tutumlarını etkilemeye çalışıyor.

hyjuıo
Yunanistan Dışişleri Bakanı Georgios Gerapetritis pazar akşamı Hafter ile bir araya geldi (Libya Ulusal Ordusu Genel Komutanlığı)

Libya Ulusal Ordusu (LUO) Komutanı Mareşal Halife Hafter, Yunanistan’ın inşaat ve altyapı alanlarında uzman şirketlerini, Libya'nın çeşitli şehirlerinde ve bölgelerinde yürütülen kalkınma projelerine katılmaya çağırdı.

Pazar akşamı ülkenin doğusundaki Bingazi şehrinde Yunan Bakan Gerapetritis ile yaptığı görüşmede, iki ülke arasındaki ilişkilerin derinliğini ve bu ilişkilerin güçlendirilmesinin önemini vurgulayan Hafter, ortak çıkarları gözeterek, özellikle ekonomik, ticari ve kültürel alanlarda işbirliğini destekleme ve güçlendirme yollarını araştırdıklarını belirtti.

Öte yandan bugün Trablus'a giderek Başkanlık Konseyi ve geçici Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) yetkilileriyle görüşecek olan Yunanistan Dışişleri Bakanı, Hafter ile düzensiz göç ve deniz yetki alanları konularının yanı sıra ikili iş birliğini de görüştüğünü söyledi.

Bakanlığın resmi internet sitesinde yayınlanan açıklamada “Libya ile bizi ortak kökler ve tarih birleştiriyor, ayrıca uluslararası hukuka bağlılığımız ve Akdeniz'in halkları için barış ve refah dolu bir bölge olması konusundaki taahhüdümüz de bizi birbirimize bağlıyor” ifadeleri yer aldı.

gtyu7ı8
TM'nin önceki oturumundan bir kare (TM Başkanlığı)

Bu çerçevede Libya ile olan ‘sakin ilişkilerini’ sürdürme taahhüdünde bulunan Gerapetritis, yakın gelecekte bu ilişkilerin ilerlemesi için somut sonuçlar elde edilmesini umduğunu belirtti.

Deniz yetki alanlarının belirlenmesi

Yunanistan Dışişleri Bakanı'nın Libya’ya yaptığı ziyaret, Yunanistan'ın, Libya'nın münhasır ekonomik bölgesinin bir parçası olan Girit adasının güneyindeki ihtilaflı deniz bölgelerinde petrol ve gaz arama ruhsatları vermesine yanıt olarak Akile Salih başkanlığındaki TM'nin Libya ile Türkiye arasındaki deniz sınırlarının belirlenmesi anlaşmasını onaylamak üzere planlanan resmi oturumdan önce gerçekleşti.

Hafter ve TM tarafından desteklenen Usame Hammad liderliğindeki İstikrar Hükümeti Dışişleri Bakanlığı, Yunanistan makamlarının bu bölgelerde sondaj ihalesi açtığını duyurması üzerine geçtiğimiz pazar günü Bingazi'deki Yunanistan Konsolosu Agapios Kalognomis'i çağırarak sözlü protestosunu iletmişti.

Abdulhamid ed-Dibeybe başkanlığındaki Ulusal Birlik Hükümeti’nin (UBH) Dışişleri Bakanlığı da Yunanistan'ın bu hamlesini ‘Libya'nın egemenlik haklarının açık bir ihlali’ olarak değerlendirdi. Bakanlık, önceden yasal bir mutabakat sağlanmadan bu bölgelerdeki herhangi bir keşif ya da arama çalışmasına itiraz ettiğini belirterek ‘yapıcı diyalog ve müzakere yolunun adil ve hakkaniyetli çözümlere ulaşmak için tek seçenek’ olduğunu vurguladı.

Yunan yetkililer geçtiğimiz günlerde, ihtilaflı bölgede petrol ve doğalgaz arama ve sondaj çalışmaları yapmak üzere uluslararası şirketlerle sözleşme imzalamayı planladıklarını açıklamışlardı.

Libya ile Yunanistan arasındaki deniz yetki alanlarının belirlenmesi konusundaki anlaşmazlıklar 2004 yılına kadar uzanıyor. O yıl iki ülke arasında sınırların belirlenmesi için müzakereler başlamış, ancak Girit adasının güneyinde büyük doğalgaz rezervleri keşfedilince müzakereler başarısızlıkla sonuçlanmıştı.

Anlaşmazlıklar, 2019 yılı sonlarında UBH Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe’nin Türkiye ile Doğu Akdeniz'de petrol ve doğalgaz arama çalışmalarına izin veren yeni anlaşmalar imzalamasıyla daha da derinleşti. Ankara, bu anlaşmaları önemli deniz bölgelerindeki haklarını genişletme çabaları kapsamında imzaladı.

Askeri düzey

Askeri düzeyde ise LUO Savaş Enformasyon Birimi, askeri birliklerinin güney sınırında, bölgedeki güvenlik operasyonları kapsamında Çadlı muhaliflerin silahlı bir grubunu hedef alan ve ‘başarılı bir askeri operasyon’ olarak nitelendirdiği bir operasyon gerçekleştirdiğini duyurdu.

LUO Savaş Enformasyon Birimi, operasyonun söz konusu silahlı gruba büyük kayıplar verdirdiğini ve grup üyelerinden bazılarının esir aldığını belirtirken kara ve hava keşif birimlerinin ‘grubun geri kalanını takip etmeye devam ettiğini ve bölgedeki şüpheli hareketleri izlediğini’ kaydetti.

LUO Savaş Enformasyon Birimi, LUO’nun güney sınırlarını güvence altına alma görevini sürdürme ve ülkenin güvenliğini tehdit eden her türlü tehdide ve kaçakçılar, sınır ötesi suç çeteleri ve ülkenin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne zarar vermeyi amaçlayan herkese kararlılıkla karşı koyacağını vurguladı.

LUO Savaş Enformasyon Birimi ayrıca güney sınırında güvenliği sağlama, sınırları koruma, kaçakçılıkla mücadele ve şüpheli hareketleri izleme gibi saha görevlerini yürüten kara kuvvetleri birimlerinin çöl devriyelerinin yaygınlaştırılmasına ilişkin bir video yayınladı.

Bir diğer gelişmede LUO Güvenlik Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Halid Hafter dün Mısır Askeri Akademisi'nin askeri komuta eğitimlerini bitiren subayları kabul ederken, akademik ve askeri eğitimine devam etmenin yanı sıra ‘yeterlilik ve disipline sahip, performans ve hazırlık düzeyini etkin bir şekilde yükseltebilecek lider kadrolar oluşturmanın’ önemini vurguladı.