Apple üretimi Çin dışına kaydırma planlarını hızlandırdı

Hedefler arasında iki Asya ülkesi var

Apple, iPhone 14 Pro ve iPhone 14 Pro Max'i 7 Eylül'de tanıtmıştı (Reuters)
Apple, iPhone 14 Pro ve iPhone 14 Pro Max'i 7 Eylül'de tanıtmıştı (Reuters)
TT

Apple üretimi Çin dışına kaydırma planlarını hızlandırdı

Apple, iPhone 14 Pro ve iPhone 14 Pro Max'i 7 Eylül'de tanıtmıştı (Reuters)
Apple, iPhone 14 Pro ve iPhone 14 Pro Max'i 7 Eylül'de tanıtmıştı (Reuters)

En büyük iPhone üretim tesisindeki protestoların ardından başı belaya giren Apple'ın, üretimin bir kısmını Çin'den başka ülkelere kaydırma planlarına hız verdiği öne sürüldü.
The Wall Street Journal'ın (WSJ) konu hakkında bilgisi olan kaynaklara dayandırdığı haberde teknoloji devinin gözünü Asya'nın diğer ülkelerine diktiği yazdı. İddiaya göre Apple, üretimi özellikle Hindistan ve Vietnam'a götürmek istiyor.
WSJ, Apple ve Çin arasındaki ilişkinin yıllardır sürdüğünü ve karşılıklı fayda sağladığını ifade etti. Haberde Apple yöneticilerinin, üretimi Çin'e yıkmanın getirdiği riskleri uzun zamandır bildiğini ancak buna karşı pek hamle yapmadığı belirtildi. Çin'in, Apple'a eğitimli ve çalışkan işgücü, politik istikrar ve ürünleri için devasa bir pazar sağladığı kaydedildi.
Pekin'in de istihdam ve büyüme yolu olarak gördüğü Apple'ı desteklediği vurgulandı. Devlete bağlı gazete Halkın Günlüğü, 20 Kasım'da yayımladığı videoda Cingcou'daki iPhone Şehri adıyla bilinen üretim tesisinin 1 milyondan fazla kişiye istihdam sağladığını bildirdi.

Foxconn tesisi daha çok Pro modelleri üretiyor
Ancak Apple, Kovid-19 önlemleri ve elektrik kesintileri gibi sebeplerden kaynaklanan tedarik zinciri aksaklıkları sebebiyle bir süredir üretimi başka ülkelere çekmek istiyor.
WSJ, Henan eyaletine bağlı Cıngcou'daki Tayvanlı elektronik imalat devi Foxconn'un tesisinde meydana gelen olayların ardından bu planların hızlandırıldığını yazdı.
Analist Daniel Ives, Çin'in Kovid-19 politikasının "Apple'ın tedarik zincirine darbe indirdiğini" söyledi:
"Çin'de geçen ay yaşananlar, Apple için bardağı taşıran son damla oldu."
Yaklaşık 300 bin kişinin çalıştığı dünyanın en büyük iPhone üretim fabrikasında işçiler, karantina koşullarına ve primlerinin ödenmemesine karşı geçen hafta protesto düzenlemişti.
Sosyal medya yayılan görüntülerde işçilerin "Bize paramızı verin" sloganları attığı, koruyucu sağlık tutumları giyen sağlık ve güvenlik görevlilerinin işçilerin etrafını çevrelediği görülmüştü.
Protestocuların fabrikayı çevreleyen karantina bariyerlerini geçmesi ve görevlilerin göstericilere biber gazıyla müdahale etmesi dikkat çekmişti.
 Apple, tesisteki kısıtlamalar sebebiyle Pro modellerinin sevkiyatında sorunlar yaşanacağını duyurmuştu.
Kaynaklar, Apple'ın bu sebeplerden dolayı, toplam iPhone üretiminin yüzde 70'ini karşılayan Foxconn'a olan bağımlılığını azaltmayı planladığını söyledi.
Adı açıklanmayan kaynaklar, Apple'ın Çin merkezli başka montaj şirketleriyle çalışmayı değerlendirdiğini belirtse de üretimin Çin dışında yapılmasının istendiği de iddia edildi.
WSJ ayrıca Çin'deki genç işçilerin az maaş sebebiyle montaj sektöründe çalışmaya artık istekli olmadığını da vurguladı.

"Değişim bir gecede olmayacak"
Apple hakkındaki isabetli analizleriyle tanınan Ming-Chi Kuo, Apple'ın uzun vadede iPhone'ların yüzde 40-45'ini Hindistan'da üretmeyi planladığını söyledi. Tedarikçiler, AirPod, akıllı saat ve dizüstü bilgisayar gibi ürünlerin üretimimin çoğunun da Vietnam'a kaydırılmasının beklendiğini ifade etti.
Eski Foxconn yöneticisi Dan Panzica ise Vietnam'da montaj sektörünün hızla büyüdüğünü ancak işçi sıkıntısı çekildiğini açıkladı:
"Hindistan ve Vietnam'da yüksek kaliteli telefonlar yapılmıyor. Başka hiçbir yer bunu yapamaz."
WSJ de Apple'ın Hindistan'da zorluklarla karşılaştığını her eyaletin farklı kuralları olduğunu yazdı. Gazete ayrıca WSJ de "değişimin bir gece olmayacağını" vurguladı. Zira her sene yeni modellerini piyasaya süren Apple'ın üretimi aksatmaması gerekiyor.
Independent Türkçe, The Wall Street Journal, AA



Japonya'da turist akını etkisi: İkili fiyat planlanıyor

Uzmanlar, ikili fiyat sistemi kapsamında turistlerin ödeyeceği fiyatların aniden artmasının geri tepebileceğine dikkat çekiyor (AFP)
Uzmanlar, ikili fiyat sistemi kapsamında turistlerin ödeyeceği fiyatların aniden artmasının geri tepebileceğine dikkat çekiyor (AFP)
TT

Japonya'da turist akını etkisi: İkili fiyat planlanıyor

Uzmanlar, ikili fiyat sistemi kapsamında turistlerin ödeyeceği fiyatların aniden artmasının geri tepebileceğine dikkat çekiyor (AFP)
Uzmanlar, ikili fiyat sistemi kapsamında turistlerin ödeyeceği fiyatların aniden artmasının geri tepebileceğine dikkat çekiyor (AFP)

Japonya'da işletmeler, turistlere farklı fiyat uygulamayı değerlendiriyor. Japon Yeni'nin değer kaybetmesi ve turist akını nedeniyle işletmeler, yabancı turistlerle halka ikili fiyat uygulamayı planlıyor. 

Ülkenin ikinci büyük adası Hokkaido'daki turizm birliği, özellikle kış tatili için tercih edilen vilayetteki işletmelere, turistlere alışverişte daha yüksek fiyat uygulama çağrısı yaptı. 

Japonya'nın batısındaki Himeji Belediyesi de geçen ayki açıklamasında, UNESCO Dünya Mirası listesindeki 17. yüzyıldan kalma Himeji Kalesi'ne giriş ücretlerinin yabancı turistler için en az 4 kat artırılmasının planlandığını bildirmişti.

Bu yılın ilk yarısında Japonya'yı yaklaşık 17,78 milyon turist ziyaret etti. Rekor düzeydeki bu sayının çoğu Güney Kore, Çin, Tayvan ve ABD'den ülkeye seyahat eden kişilerden oluşuyor. 

Osaka Valiliği de aşırı turizme karşı koymak için yabancı ziyaretçilerden ek vergiler alınmasını değerlendiriyor. Yetkililer, bunun 2025'te Osaka'da düzenlenecek EXPO Fuarı'ndan önce devreye sokulabileceğini belirtiyor. 

Diğer yandan başkent Tokyo'daki bir restoran nisandan beri çift fiyat uygulamasını kullanıyor. 

Tamatebako adlı deniz ürünleri restoranı, yabancı turistlerden hafta içi her gün açık büfe için 7 bin 678 Japon Yeni (yaklaşık 1650 TL) ücret alıyor. Japonya'da ikamet edenler içinse fiyat 6 bin 578 Japon Yeni (yaklaşık 1400 TL).

Japonya'nın kooperatif haber ajansı Kyodo News'ün konuştuğu işletme sahibi  Shogo Yonemitsu, fiyat uygulamasına dair şunları söyledi: 

Japonca konuşan yurttaşlarla İngilizce özel hizmete ihtiyaç duyan yabancı turistler için nasıl aynı menü fiyatını belirleyebiliriz ki?

Araştırma şirketi Loyalty Marketing'in şubatta yayımladığı bir ankette, katılımcıların yaklaşık yüzde 60'ı iki kademeli fiyatlandırmayı doğru bulduğunu belirtmişti.

Ancak Kokugakuin Üniversitesi'nden Tomoya Umekawa, ikili fiyat politikasının dikkatli belirlenmesi gerektiğine işaret ederek şunları söyledi: 

Japon Yeni'ndeki düşüşün ardından yabancıların bunları karşılayabileceği gibi dar görüşlü bir yaklaşımla fiyatları aniden değiştirmek sorun yaratabilir.

Independent Türkçe, Guardian, Kyodo News