Türk lirasıyla ihracat kasımda yıllık bazda yüzde 114 arttı

Türk lirasıyla ihracat kasımda 15 milyar 679 milyar lira olurken, dış ticaret hacmi 51 milyar 308 milyon lirayı buldu

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Türk lirasıyla ihracat kasımda yıllık bazda yüzde 114 arttı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Türkiye'nin Türk lirasıyla ihracatı kasımda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 114 artarak 15 milyar 679 milyon liraya ulaştı.
Anadolu Ajansı (AA) muhabirinin, Ticaret Bakanlığı verilerinden yaptığı derlemeye göre, kasım ayında ihracat, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,9 artışla 21,9 milyar dolar, ithalat da yüzde 14 yükselişle 30 milyar 655 milyon dolar oldu. Dış ticaret hacmi ise yüzde 8,6 artışla 52 milyar 509 milyon dolara ulaştı.
Türkiye'nin dış ticaret hacmindeki artışa paralel olarak Türk lirasıyla ticaret de yükseliş eğilimini sürdürdü.
Türk lirasıyla ihracat ocakta 7 milyar 20 milyon lira, ithalat ise 12 milyar 135 milyon lira olurken dış ticaret hacmi 19 milyar 154 milyon liraya çıktı. Bu kategoride ihracat şubatta 8 milyar 571 milyon lira, ithalat 13 milyar 514 milyon lira, dış ticaret hacmi 22 milyar 85 milyon lira oldu. Martta da ihracat 9 milyar 284 milyon lira, ithalat 17 milyar 157 milyon lira, dış ticaret hacmi 26 milyar 441 milyon lira olarak hesaplandı.
Nisanda Türk lirasıyla ihracat 8 milyar 425 milyon lirayı, ithalat 17 milyar 590 milyon lirayı, dış ticaret hacmi de 26 milyar 15 milyon lirayı buldu. Mayısta bu kategorideki ihracat 7 milyar 442 milyon lira, ithalat 19 milyar 92 milyon lira, ticaret hacmi ise 26 milyar 534 milyon lira oldu.

Ağustostan itibaren artış hız kazandı
Türk lirasıyla ihracat haziranda 9 milyar 935 milyon lirayı, ithalat 22 milyar 288 milyon lirayı gördü. Dış ticaret hacmi de haziranda 32 milyar 223 milyon lira olarak hesaplandı. Söz konusu ihracat tutarı, temmuzda 7 milyar 945 milyon lira, ithalat 18 milyar 577 milyon lira, dış ticaret hacmi de 26 milyar 523 milyon lira olarak kayıtlara geçti.
Türk lirasıyla ticaret, ağustostan itibaren ivme kazandı. İhracat anılan ayda 10 milyar 364 milyon lira, ithalat 23 milyar 822 milyon lira oldu. Dış ticaret hacmi bu dönemde 34 milyar 187 milyon lira olarak belirlendi.
İhracat eylülde 16 milyar 23 milyon liraya yükseldi. Bu dönemde Türk lirasıyla ithalat 28 milyar 64 milyon lira olurken dış ticaret hacmi 44 milyar 87 milyon lira olarak hesaplandı.
Ekimde Türk lirasıyla ihracat 13 milyar 15 milyon lira olurken, bu ayda ithalat 26 milyar 904 milyon lira, dış ticaret hacmi 39 milyar 919 milyon lira olarak belirlendi.
Kasımda ise Türk lirasıyla ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 114 artışla 15 milyar 679 milyon lira oldu. Bu dönemde ithalat 35 milyar 629 milyon liraya çıkarken, dış ticaret hacmi ise 51 milyar 308 milyon lira olarak hesaplandı.

7 bin 182 firma Türk lirasıyla ihracat yaptı
Bu yılın ocak-kasım döneminde Türk lirasıyla ihracat geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 94 artarak 113 milyar 703 milyon lira olurken, ithalat 234 milyar 772 milyon liraya ulaştı. Bu dönemde dış ticaret hacmi de 348 milyar 475 milyon lira olarak kaydedildi.
Kasımda Türk lirasıyla ihracat yapılan ülke sayısı 162, ihracat yapan firma sayısı ise 7 bin 182 olarak gerçekleşti. Ekimde bu kategorideki ülke sayısı 164, ihracat yapan firma sayısı 6 bin 894 olmuştu.



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.