ABD, SDG ile devriyelerini yoğunlaştırırken, Türkiye üst düzey SDG’li ismi SİHA ile hedef aldı

İçişleri Bakanlığı tarafından tutuklananlara ilişkin paylaşılan fotoğraf
İçişleri Bakanlığı tarafından tutuklananlara ilişkin paylaşılan fotoğraf
TT

ABD, SDG ile devriyelerini yoğunlaştırırken, Türkiye üst düzey SDG’li ismi SİHA ile hedef aldı

İçişleri Bakanlığı tarafından tutuklananlara ilişkin paylaşılan fotoğraf
İçişleri Bakanlığı tarafından tutuklananlara ilişkin paylaşılan fotoğraf

Türk kuvvetleri ve Suriye Milli Ordusu’na bağlı gruplar ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasındaki temas bölgelerinde günlerce süren ihtiyatlı sükunetin ardından, SDG önderliğindeki Tel Tamr Askeri Meclisi güçleri ile Türkiye destekli gruplar arasında Cumartesi gecesi şiddetli çatışmalar yaşandı. Çatışmalar Pazar günü de devam etti.
Söz konusu çatışmalar, Türkiye destekli grupların Haseke’nin kuzeyindeki Tel Tamr kırsalında bulunan Umm el-Kif köyü eksenine sızma girişiminin ardından patlak verdi.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), Türkiye destekli grupların üyelerinin sızma girişiminin ardından kendi bölgelerine geri döndüğünü, Suriye’nin kuzeydoğusunun geri kalanında ise üst üste altıncı gündür temkinli bir sükunetin hüküm sürdüğünü bildirdi.

Üst düzey SDG’li öldürüldü
Türkiye’ye ait bir silahlı insansız hava aracının (SİHA) Cumartesi günü Haseke kırsalındaki Cevadiye kasabasına bağlı Ali Ağa köyünde SDG mevzilerine düzenlediği hava saldırısı sonucu iki kişi yaralandı.
Türk kuvvetleri, Haseke’nin kuzeydoğusundaki Kahtaniye kasabasının silolarını da ağır toplarla hedef aldı.
Türk topçusu ayrıca, Haram Şeyho köyü yakınlarındaki Amuda’nın elektrik trafosunu ve Kamışlı yakınlarındaki bir yolun yanı sıra Rakka’nın kuzey kırsalındaki 4 köyde SDG noktalarını hedef aldı.
Türkiye’ye ait bir SİHA, Cumartesi’ni Pazar’a bağlayan gece Haseke’nin kuzeyindeki Amuda kırsalına bağlı Şeyh Sancak köyünde SDG’ye bağlı bir birliğin askeri aracını vurdu. SİHA’lı saldırıda aracın içinde bulunan üst düzey bir SDG lideri ve aracın sürücüsü öldü.
Milli Savunma Bakanlığı, Suriye’nin kuzeyindeki Barış Pınarı bölgesinde tespit edilen 2 PKK/YPG’li teröristin etkisiz hale getirildiğini duyurdu.

ABD güçleri SDG ile ortak devriye gerçekleştirdi
ABD güçleri, Pazar günü üst üste ikinci gün, Kamışlı’nın doğu kırsalında, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinde bir kara harekatı gerçekleştirme uyarısı karşısında SDG’ye verdiği desteğin teyidi olarak ortak devriye gerçekleştirdi.
SOHR’a göre, ABD’ye ait 5 askeri zırhlı aracı, Rmeylan üssünden SDG araçları eşliğinde Rmeylan ve Cevadiye’deki kırsal alanlara doğru yola çıktı.
SDG’nın Cuma günü Türkiye’nin kara harekatı uyarısı karşısında Uluslararası Koalisyon’la her türlü koordinasyonu ve ortak operasyonları durdurduğunu açıkladı.
Bunun ardından ABD kuvvetleri ve SDG, ABD öncülüğündeki Uluslararası Koalisyon güçlerinin DEAŞ’a karşı mücadelede attığı adımlar kapsamında, Haseke Valiliği kırsalındaki Rmeylan ve Kahtaniye bölgelerini dolaşan ortak bir devriye gerçekleştirdi.
Uluslararası Koalisyon güçleri Cuma günü de, birimlerin yeterlilik ve hazır olma derecesini öğrenmek ve Suriye’nin kuzeydoğusundaki bölgelerde SDG’ye verdiği desteği teyit etmek amacıyla, Haseke’nin kuzey kırsalındaki Kamışlı’nın doğusunda bulunan Cevadiye bölgesi yakınlarında askeri tatbikatlar gerçekleştirdi.

İçişleri Bakanlığı: 18 terörist yakalandı
Öte yandan, İçişleri Bakanlığı, Suriye’nin Cerablus ve Bab bölgelerindeki operasyonlarda terör örgütü DEAŞ’ın sözde maliye emirinin de aralarında bulunduğu 18 teröristin yakalandığını bildirdi
Bakanlığının açıklamasına göre, Gaziantep İl Jandarma Komutanlığı’nın takip ve koordinesinde Suriye Görev Gücü Cerablus ve El-Bab Jandarma Danışman Komutanlıkları unsurlarınca istihbari çalışmalar yapıldı.
Cerablus ve Bab bölgesinde 3 Aralık’ta gerçekleştirilen operasyonlarda, taban genişletme, propaganda, eleman temini ile istihbarat toplama faaliyetleri yürüten ve aynı zamanda da eylem planı içerisinde olduğu değerlendirilen aralarında örgütün sözde maliye emirinin de bulunduğu 13 DEAŞ’lı terörist yakalandı.
Aynı gün Münbiç bölgesinden eylem amaçlı Cerablus bölgesine gönderildiği tespit edilen 5 PKK/KCK/PYD/YPG terör örgütü mensubu da gözaltına alındı.
Şüphelilerin ikametlerinde yapılan aramalarda patlamaya hazır 10 kilogram el yapımı bomba düzeneği, 4 bomba elektronik devre kartı, kalaşnikof piyade tüfeği, tabanca ve 253 fişek ele geçirildi.



Libya, siyasi ve askeri bölünmüşlüğü sona erdirmek için ‘barışçıl bir çözümden’ bahseden Trump'ın kronik siyasi krizi çözecek ‘planını’ bekliyor

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
TT

Libya, siyasi ve askeri bölünmüşlüğü sona erdirmek için ‘barışçıl bir çözümden’ bahseden Trump'ın kronik siyasi krizi çözecek ‘planını’ bekliyor

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)

Libya siyaset sahnesine, on yılı aşkın bir süredir kronik siyasi ve askeri bölünmüşlükten mustarip olan ülkede ‘barışçıl çözüme’ yol açacak bir ABD planının yaklaşmakta olduğuna dair bir beklenti atmosferi hâkim.

ABD Başkanı Donald Trump'ın detaylarına değinmeden bu planı açıklaması, özellikle de Afrika işlerinden sorumlu danışmanı Massad Boulos'un kısa süre önce ‘herkes için adil, eşitlikçi, şeffaf ve tatmin edici başkanlık seçimleri yapılması’ gerektiğinden bahsetmesinin ardından, Libyalı siyasetçi ve analistlerin beklentilerine geniş bir kapı açtı.

Radikal değişim

Bazı Libyalı siyasetçilerin gözünde ABD'nin krize çözüm yolu ‘radikal değişim’ seçeneğinden geçebilir. Bu bağlamda Libya-ABD Koalisyonu Başkanı Faysal el-Fituri, Trump yönetiminin ‘Libya'ya geniş yetkilere sahip özel bir başkanlık temsilcisi atayarak siyasi sahneyi tamamen yeniden şekillendirmek için Birleşmiş Milletler (BM) sürecine paralel çalışacağını’ öne sürdü.

El-Fituri bu senaryoya ilişkin vizyonunu açıklarken ‘çözümün önünde engel teşkil eden mevcut organların feshedilmesi ya da dondurulması ve daha önce herhangi bir yönetim organında yer almayan tüm Libyalı bileşenleri temsil eden bağımsız bir ulusal komite oluşturulması’ temeline dayandığını söyledi.

tyu7ı8
ABD Başkanı Donald Trump’ın Arap dünyası ve Ortadoğu işlerinden sorumlu kıdemli danışmanı Massad Boulos geçtiğimiz nisan ayında Libya Ulusal Petrol Şirketi (NOC) Başkanı ile bir görüşme gerçekleştirdi. (UBH)

Libya’da iktidardaki siyasi organlar, Temsilciler Meclisi (TM), Devlet Yüksek Konseyi (DYK), batı ve doğu Libya hükümetleridir.

Daha önce Libyalı uzmanlar BM gözetiminde bir siyasi çözüm planı ortaya koymuş ve bu plan seçim yasaları, yürütme yetkisi ve kalıcı anayasa konularında çözüme ulaşmak üzere bir siyasi diyalog komitesinin oluşturulmasıyla sonuçlanmıştı.

Libya-ABD Koalisyonu Başkanı Faysal el-Fituri Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ‘Lübnan iç savaşını yatıştıran 1989 tarihli Taif Konferansı benzeri bir uluslararası konferans düzenlenmesi’ olasılığını değerlendirdi.

Ancak istikrarı engelleyenlerin yargılanması için Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) ve geçtiğimiz ekim ayında ABD Senatosu tarafından kabul edilen İstikrar Yasası'nın harekete geçirilmesini öneren el-Fituri'ye göre bu yol ‘havuç ve sopa’ yaklaşımından bağımsız olmayacaktır. El-Fituri, bunun karşılığında da ‘sıkı uluslararası şeffaflık koşulları altında yeni hükümeti desteklemek üzere dondurulmuş Libya fonlarının kademeli olarak serbest bırakılmasını’ önerdi.

ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff daha önce Libya'da diplomatik başarı elde edileceğine dair güvenini ve iyimserliğini dile getirmiş, mayıs ayında The Atlantic'e verdiği röportajda Washington'un ‘Libya'da başarı elde edeceğini ve bunun yakında duyulacağını’ söylemişti.

Libyalı siyasi analist Eyyub el-Evceli, Amerikan çözümünün ‘tüm siyasi tarafların diyalog masasına oturması’ yoluyla geleceği ihtimalini zayıf görüyor. Şarku’l Avsat'a konuşan el-Evceli, ‘Trump yönetiminin Libya'daki krizin taraflarından birini ortadan kaldırırken, bir tarafı güçlendireceği ve en fazla bir yıl içinde başkanlık veya parlamento seçimlerine gitmek için çözümün anahtarlarını ona vereceği’ beklentisindeydi.

“Washington, Libya'yı güvenlik ve istikrarı bozacak ya da çatışmanın tarafları arasında bir savaşı ateşleyecek her türlü girişimden uzak tutmak istiyor” diyen el-Evceli, ABD'nin ‘krizin tarafları arasındaki farklılıkların derin olduğuna’ inandığına dikkat çekti.

Mevcut organların devrilmesini dışlamak

Buna karşılık TM Milletvekili Rebia Buras mevcut siyasi organların devrilmesi senaryosuna sıcak bakmıyor. “Trump yönetimi siyasi sürecin ayrıntılarından çok dengeleri yönetmeye ve ABD'nin Libya'daki çıkarlarını sağlamaya büyük önem verecektir” diyen Buras, Beyaz Saray'ın planının ‘pragmatik olacağını, demokrasi ve insan hakları konularından çok ekonomik anlaşmalara odaklanacağını’ düşünüyor.

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan Buras, herhangi bir planın başarısı ve sürdürülebilirliği için temel bir koşula işaret etti: ‘Libya halkının, dışarıdan dayatılan ve Libyalıların hak ve çıkarlarını dikkate almayan her türlü dikte ya da çözümden uzak, birleşik ve egemen bir devlet kurma arzusunu yansıtması.’

Bu arada gözlemciler, Libya'nın uluslararası nüfuz ve çıkar mücadelesinin bir parçası olması nedeniyle ABD'nin olası bir çözümünün Libya dosyasındaki bölgesel ve uluslararası aktörlerden soyutlanamayacağına inanıyor.

rfty6
Libya Temsilciler Meclisi'nin (TM) Bingazi'deki bir oturumundan (TM resmi sayfası)

Trablus Üniversitesi'nde uluslararası ilişkiler profesörü olan Dr. Ahmed el-Atraş, ‘ABD'nin çözüm yolunun başarı şansının, uluslararası ve bölgesel güçlerin Libya'daki çıkarlarını ve nüfuzlarını paylaşmalarına yönelik düzenlemelerle birlikte bölge için yeni bir siyasi haritanın yeniden çizilmesi konusunda uzlaşmaya bağlı olduğuna’ inanıyor.

El-Atraş, ‘uluslararası sistemde aktif olan ve BM Güvenlik Konseyi'nin daimî üyesi olan ülkeler arasında ABD dış politikasına taktiksel olarak karşı çıkan bir akımdan’ söz etti.

El-Atraş, ‘bazı ülkelerin Libya'nın içişlerine müdahalesinin derinliğini, bölgedeki yabancı çıkarlar üzerinde ciddi yansımaları olabilecek güvenlik durumunun kırılganlığını ve fiili otoritelerin yabancı baskılara boyun eğme ve iktidara tutunma tehdidini’ örnek gösterdi.

Libyalıların görüşlerinin aksine, ABD Ulusal Güvenlik Konseyi eski üyesi Ben Fishman Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ABD'nin Libya politikasında bir değişiklik olduğuna dair hiçbir kanıt görmediğini söyledi.

Washington Yakın Doğu Politikaları Enstitüsü'nde kıdemli araştırmacı olan Fishman, Massad Boulos'un 20 Haziran'da Berlin'de düzenlenen Libya konulu uluslararası toplantıya katılmamasına dayanarak Trump'ın Libya siyasi çözüm planıyla ilgili açıklamasının ‘geçici’ olduğunu düşünüyor.

Geçtiğimiz hafta Trump, Libya'nın da aralarında bulunduğu birçok ülkeye yüzde 30 gümrük vergisi getirmiş ve bunun Libyalılar üzerinde olumsuz yansımaları olmayacağını savunmuştu.

Libyalı ekonomist Ömer Zermuh, “Libya'nın ABD'ye ham petrol ve küçük bir oranda petrol türevleri dışında hiçbir emtia ihracatı yok. Trump'ın açıklamalarına göre petrol bu kapsamda değil” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zermuh, “Petrole gümrük vergisi getirilse bile Libya'nın yüksek kaliteli ham petrolü için alternatif pazarlar bulması zor değil” dedi.

Öte yandan Fishman'a göre bu karar, Libyalıların ABD'ye giriş vizelerini kısıtlayan önceki karar da göz önünde bulundurulduğunda, Boulos'un Libya'da ekonomik fırsatlar arama çabalarının önüne engeller koyuyor.