Kış, kamplardaki 54 bin Yemenli aileyi tehdit ediyor

BM acil yardım sağlamak için 12 milyon dolara ihtiyaç olduğundan bahsediyor

Hudeyde’nin güneyindeki el-Havha bölgesinde yerlerinden edilmiş Yemenliler’in kaldığı bir kampta çıkan bir yangın söndürülürken (AFP)
Hudeyde’nin güneyindeki el-Havha bölgesinde yerlerinden edilmiş Yemenliler’in kaldığı bir kampta çıkan bir yangın söndürülürken (AFP)
TT

Kış, kamplardaki 54 bin Yemenli aileyi tehdit ediyor

Hudeyde’nin güneyindeki el-Havha bölgesinde yerlerinden edilmiş Yemenliler’in kaldığı bir kampta çıkan bir yangın söndürülürken (AFP)
Hudeyde’nin güneyindeki el-Havha bölgesinde yerlerinden edilmiş Yemenliler’in kaldığı bir kampta çıkan bir yangın söndürülürken (AFP)

Geçen yıl soğuk bir kış gecesinde, 10 yaşındaki Faris, şiddetli bir soğuk algınlığına yakalanmasının ardından hayatını kaybetti. Marib’de yerinden edilmiş insanlara yönelik bir kampta yaşayan ailesinin Faris’i yeterince sıcak tutacak battaniye ve şiltesi yoktu. Diğer yandan yardım kuruluşları, bu yıl harap haldeki kamplarda yaşayan yaklaşık 54 bin ailenin bulunduğunu ve kışın sert soğuğuyla yüzleşmek için battaniyeye ihtiyaç duyduklarını açıkladı.
Soğuk sebebiyle hayatını kaybeden çocuğun babası Yasir de, kendisinin ve ailesinin 2022’nin başlarında Marib’in güneyindeki el-Cuba’daki çatışmalardan kaçarak, yaklaşık 10 bin kişinin yaşadığı el-Vadi bölgesindeki yerinden edilmiş kişilere yönelik el-Sümeyye kampına sığındığını belirtti. Eskiden ayakkabı dikerek geçimini sağlayan adam, her şeyini kaybettiğini ve artık tamamen insani yardımlara muhtaç kalan ailesine bakabilmek için bir işe ihtiyacı olduğunu belirtti.
Yardım sağlayan çalışanların belirttiğine göre, yerinden edilmişlerin kaldıkları arazinin bazı aşiretlere ait olması sebebiyle güçlü rüzgarlardan, kum fırtınalarından ve insanları hava şartlarından koruyan yarı kalıcı yapılar kurmalarına izin verilmiyor.
Kış aylarında, sıcaklıklar sıfırın altına düşebiliyor. Gündüzleri daha sıcak olsa da kış geceleri son derece soğuk oluyor.
Yardım görevlileri, yerinden edilmiş insanların kaldığı bölgelerdeki on binlerce insanın, kendilerini sıcak tutmak ve sağlık risklerini önlemek için battaniye, kışlık giysi, ısıtıcı ve yakacak gibi kışlık temel ihtiyaç maddelerine ihtiyaçları olduğunu belirtti. Bu bağlamda Birleşmiş Milletler (BM) sığınma noktalarındaki ortaklarının, savunmasız 54 bin aileye kışlık malzeme sağlamak için acilen 12 milyon dolara ihtiyacı olduğunu aktardı.
Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) son raporu, Yemen’deki iklimi genel olarak kış ve yaz olmak üzere iki ana mevsime ayrılabileceğini belirtti. Yaz aylarında, günlük maksimum sıcaklıklar 40 dereceyi aşarken, genellikle çöl bölgelerinden gelen ve ülke geneline yayılan toz parçacıklarının ısınması hava sıcaklıklarını artırıyor.
Kış aylarında ise, yaylaların bazı bölgelerinde sıcaklıklar sıfır santigrat derecenin altına düşerken, yağışlar ülke genelinde önemli ölçüde değişiklik gösteriyor. Rapora göre, kış aylarında yağışların çoğunu kıyı kesimler alıyor. Yaylalar, genel olarak yaz ve sonbahar olmak üzere iki ayrı yağışlı mevsimi yaşıyor. Genel olarak, arazi ve denizin etkileri, Yemen genelinde iklim değişkenliğinin önde gelen nedenlerini oluşturuyor.
FAO raporda, çatışmalardan bağımsız olarak, yönetim kararlarının yanı sıra iklim değişikliklerinin, tarımsal üretimi etkileyen ana faktörler olduğunu vurguladı. Rapora göre, hava ve iklim dalgalanmaları, toprak verimliliği, göçmen haşereler ve çiftçi toplumlarda alerjik solunum yolu hastalıklarının gelişimi gibi diğer çevresel değişkenleri de etkiliyor ve bu nedenle, tarım sektörünün yönetiminde hava ve iklim bilgisinin uygulanması vazgeçilmez oluyor.
FAO bu bağlamda, güvenilir bir iklim bilgi altyapısı tarafından desteklenen tarımsal kararların üretimi artırabileceğini vurguluyor. Bu durum, yetiştirilen mahsul türleri, yetiştirilen hayvanlar ve kullanılan tarım teknolojisi göz önüne alındığında özellikle öne çıkıyor.
İklim değişikliği gölgesinde, dünya çapında küçük çiftçilerin tarımsal verimleri açısından yıllık değişikliklerin yüzde 20-80’inin hava değişikliklerinden kaynaklandığı tahmin ediyor. Çok sayıda çalışma, iklim değişikliğinin aşırı hava olaylarının olasılığını ve şiddetini değiştirdiğini bunun ise, tarımsal toplulukları aşırı hava olaylarının tahribatına karşı daha savunmasız hale getirdiğini kanıtlıyor.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.