Oxfordlu araştırmacılar asırlık gizemi çözdü: Ketçap azaldığında neden her yere sıçrar?

Araştırmacılar sıçramayı önlemenin yolunu da söylüyor

Çinlilerin icat ettiği ketçap Avrupa'ya 17. yüzyılda geldi (Unsplash)
Çinlilerin icat ettiği ketçap Avrupa'ya 17. yüzyılda geldi (Unsplash)
TT

Oxfordlu araştırmacılar asırlık gizemi çözdü: Ketçap azaldığında neden her yere sıçrar?

Çinlilerin icat ettiği ketçap Avrupa'ya 17. yüzyılda geldi (Unsplash)
Çinlilerin icat ettiği ketçap Avrupa'ya 17. yüzyılda geldi (Unsplash)

Oxford Üniversitesi'nden iki bilim insanı boşalan ketçap şişelerinin, içindekileri neden püskürttüğü sorusunu cevaplandırarak köklü bir gizemi çözdü.
Hakem onayı bekleyen makalelerin yer aldığı internet sitesi ArXiv'de yayımlanan araştırma, bu sıçramayı önlemenin yöntemlerini de ortaya koyuyor.
Ketçap, mayonez veya benzer şekilde paketlenen diğer sosları sıkmak gündelik bir hareket olsa da aslında arkasında karmaşık bir akışkan dinamiği sistemi var.
Ancak günün sonunda hepsi şişeye uygulanan kuvvetin içeriği nasıl etkilediğine bağlı.
Bu nedenle ilk başta basit bir soru gibi görünen bu sıçramanın arkasındaki tam mekanizma ortaya çıkarılmış değildi.
Oxfordlu iki bilim insanı bu mekanizmayı anlamak için çeşitli sıvılarla bir dizi deney yaptı.
Buna göre ketçap şişesini sıktığınızda şişenin ucunda birikmiş olan hava yay şeklini alıyor ve bu sırada yayın önüne doğru akmış olan ketçabı dışarıya doğru itiyor.
Oxfordlu fizikçi Callum Cuttle bunu, "Şişeyi bitirirken, içindekilerin çoğu artık havadır" diye açıklıyor:
"Yani sıktığınızda, yaptığınız şey, şişenin içindeki havayı sıkıştırmaktır, Bu da ketçabı dışarı sürükleyen bir basınç oluşturur."
Ancak ketçap viskoz bir sıvı olduğu için aşağı doğru aktığı sırada duvarlara sürtünüyor ve bu sürtünme kuvveti de yayın itiş gücüne karşı bir direnç oluşturuyor.
Normalde şişenin dolu olması, bu iki kuvvetin hassas biçimde dengelenmesini sağlıyor.
Ancak ketçap miktarı azalıp hava miktarının artmasıyla bu denge de bozuluyor. Sürtünme kuvveti azalırken şişedeki havanın miktarı ve gücü artıyor.
Bunun sonucunda da yay gibi gerilen hava ketçabı ani bir patlamayla serbest bırakıyor.
Cuttle ve meslektaşı Chris MacMinn yaptıkları deneylerin sonucunu Amerikan Fizik Derneği'nin Akışkanlar Dinamiği Bölümü'nün geçen ay düzenlenen konferansında sundu.
İkiliye göre kullanıcılar, bu sıçramayı ancak şişeyi daha hafif sıkarak önleyebilir. Cuttle, "Biraz fazla sert sıkmak bile sabit sıvı akışı yerine sıçrama üretir" ifadelerini kullanıyor.
Bunun yanı sıra ikili, kullanıcıların ağız kısmı daha geniş şişeleri tercih etmesini tavsiye ediyor.
 
Independent Türkçe, IFL Science, Oxford Üniversitesi



Meghan Markle açıkladı: 45 dakikada tükenen As Ever ürünleri geri dönüyor

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP
TT

Meghan Markle açıkladı: 45 dakikada tükenen As Ever ürünleri geri dönüyor

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP

Meghan Markle, işini "değerlendirmek" için "bir adım geri çekileceğini" açıkladıktan sadece bir hafta sonra, As Ever'ın çok rağbet gören bazı ürünlerinin stoklarını yenileyeceğini duyurdu.

Sussex Düşesi salı günü Instagram hesabında "Haziran kasveti mi? Burada yok! Çünkü bu ay en sevdiğiniz ürünler geri dönüyor" yazarak ürünlerinin geri dönüşünü duyurdu.

Meghan daha sonra hayranlarının ayrıntıları ve tarihi öğrenmesi için markanın e-posta listesine kaydolmaları çağrısında bulundu.

İlk kez piyasaya nisanda sürülen 15 dolarlık Çiçek Süsleri, 14 dolarlık Hatıra Paketindeki Ahududu Marmelatı, 28 dolarlık Sınırlı Sayıda Petekli Yabani Çiçek Balı, 12 dolarlık Limonlı Zencefilli Bitki Çayı, 12 dolarlık Hibiskus Bitki Çayı ve 12 dolarlık Naneli Bitki Çayı gibi ürünler bir saatten kısa sürede tükenmişti.

Stokların ne zaman yenileneceği henüz açıklanmadı.

Bu haber, Düşes'in Fast Company'ye verdiği röportajda, "bir adım geri çekilip lansmandan veri toplayarak As Ever'ın tam ne olabileceğini anlamak" istediği için markası adına yeni yollar "değerlendirmek" istediğini açıklamasından bir hafta sonra geldi.

dfergthy
Meghan Markle, Instagram Hikayesi'nde stokların yenileneceğini duyurdu (Instagram/@meghan)

Meghan yayına, "As Ever'ın misafirperverlik yönüne gerçekten odaklanmak istiyorum ancak öğrendiklerimizle müşterilerin mevsimsel ihtiyaçlarının ne olduğunu anlayabiliriz" diye konuşmuştu.

Kalbim evime çok bağlı. Her şey evimizin ve bahçemizin aşk hikayesine dayanıyor ve bundan farklı dallar çıkabileceğini hayal edebiliyorum.

Bir gün giyim sektörüne girmeyi düşünüp düşünmediği sorulan Meghan, "Moda, benim için ilgi çekici bir alan olduğundan ileride keşfetmeyi planladığım bir kategori" diye yanıtlamıştı.

Salı günü, konuğu Tina Knowles'la birlikte Confessions of a Female Founder podcast'inin bir bölümünde, As Ever'ın üretimini "duraklatma" kararını yineledi.

Knowles'la kendi ürünlerine harcadıkları emek ve yaptıkları testleri konuşurken Meghan, tüm ürünlerinin 45 dakika içinde tükendiğini gördükten sonra ne yapacağına karar veremediğini itiraf etti.

O zaman ne yapacaktım? Tamam dedim. Elimizden gelenin en iyisini planladık. Stokları yenileyip bir saat içinde tekrar hepsini satacak mıyız, yoksa bu müşteriler için can sıkıcı mı olur? Ben buna şöyle bakıyorum: Sadece ara verin. Bu oldu. Tamamen istikrarlı hale gelene ve ihtiyaç duyduğumuz her şeye sahip olana kadar bekleyelim.

Independent Türkçe