Dinozorlar göktaşı çarpmasından hemen önce altın çağlarını yaşıyormuş

Bu istikrar, felaket karşısında hayatta kalmalarını aslında engellemiş olabilir

Dinozorlar, 243-233 milyon yıl önce Geç Triyas döneminde ortaya çıktı ve 66 milyon yıl önce kuşlar dışındaki tüm türlerin soyu tükendi (Virginia Tech)
Dinozorlar, 243-233 milyon yıl önce Geç Triyas döneminde ortaya çıktı ve 66 milyon yıl önce kuşlar dışındaki tüm türlerin soyu tükendi (Virginia Tech)
TT

Dinozorlar göktaşı çarpmasından hemen önce altın çağlarını yaşıyormuş

Dinozorlar, 243-233 milyon yıl önce Geç Triyas döneminde ortaya çıktı ve 66 milyon yıl önce kuşlar dışındaki tüm türlerin soyu tükendi (Virginia Tech)
Dinozorlar, 243-233 milyon yıl önce Geç Triyas döneminde ortaya çıktı ve 66 milyon yıl önce kuşlar dışındaki tüm türlerin soyu tükendi (Virginia Tech)

The Independent'ın haberine göre dönüm noktası niteliğindeki bir araştırma, dinozorların 66 milyon yıl önce onları yok olmaya mahkum eden göktaşı çarpmasına kadar nüfuslarını büyütmekte olduğunu ortaya koydu.
Memeliler ve diğer türler hayatta kalırken karada yaşayan dinozorlar yok oldu. Memeliler ve diğer türler hayatta kalırken karada yaşayan dinozorların yok olması nedeniyle paleontologların yanıtını yıllardır tartıştığı bir soru vardı: Uzun süredir hüküm süren bu sürüngenlerin nüfusu şehir büyüklüğündeki kayanın şu an Meksika Körfezi olan noktaya çarpmasından çok önce zaten düşüşte miydi?
Ancak göktaşı çarpmasının her iki tarafında milyonlarca yıllık bir dönemden kalan yüzlerce fosili inceleyen yeni bir çalışma, dinozorların aslında bu darbeyi en parlak dönemlerinde aldığını gösteriyor.
Dahası, bu görünürdeki istikrar aslında felaketin ardından hayatta kalmalarını engellemiş olabilir.
Bilimsel dergi Science Advances'ta yayımlanan çalışma için, paleontolog ve ekologlardan oluşan uluslararası bir ekip Kuzey Amerika'dan 1600 fosil kaydını inceledi.
Araştırmacılar, Kretase döneminin son birkaç milyon yılında ve göktaşı çarpmasından sonra Paleojen döneminin ilk birkaç milyon yılında karada ve tatlı suda yaşayan hayvanların besin zincirlerini ve ekolojik yaşam alanlarını modelledi.
Finlandiya'daki Oulu Üniversitesi'nden başyazar Dr. Jorge Garcia-Giron, "Çalışmamız, Kretase döneminin son dinozor egemen ekosistemleri ve göktaşı çarpmasından sonraki ilk memeli egemen ekosistemlerin ekolojik yapısı, besin ağları ve nişlerine ilişkin ilgi çekici bir tablo sunuyor. Tablo, neden kuş olmayan tüm dinozorların öldüğünü ama kuşların ve memelilerin varlığını sürdürdüğünü anlamamızı sağlıyor. Bu, paleontolojinin asırlık gizemlerinden biridir" dedi.
Birçok küçük memelinin dinozorlarla yan yana yaşadığı bir süredir biliniyordu.
Ancak çalışmanın sonuçları, bu memelilerin Kretase dönemi ilerledikçe beslenme düzenlerini çeşitlendirdiklerini, çevrelerine uyum sağladıklarını ve ekosistemlerin daha önemli bileşenleri haline geldiklerini gösteriyor.
Bu arada, dinozorlarsa son derece iyi adapte oldukları sabit nişlere yerleşmişti.
Bu davranışlar muhtemelen memelilerin hayatta kalmasını sağladı. Zira iklimi değiştiren gazları serbest bırakan ve Dünya'daki yaşamın dörtte üçünü öldüren göktaşının neden olduğu radikal ve ani yıkımla dinozorlara kıyasla daha iyi başa çıkabildiler.
İspanya'daki Vigo Üniversitesi'nden diğer başyazar Dr. Alfio Chiarenza, "Görünüşe göre son dinozorların istikrarlı ekolojisi, zamanın ekolojik kurallarını aniden değiştiren göktaşı çarpmasının ardından hayatta kalmalarını aslında engelledi. Tersine, bazı kuşlar, memeliler, timsahlar ve kaplumbağalar daha önce çevrelerindeki dengesiz ve hızlı değişimlere daha iyi adapte olmuşlardı, bu da göktaşı çarpıp işler aniden kötüye gittiğinde daha iyi hayatta kalmalarını sağlamış olabilir" dedi.
Edinburgh Üniversitesi'nden kıdemli yazar Profesör Steve Brusatte, şöyle ekledi:
"Dinozorlar, göktaşı onları aniden yok edene kadar istikrarlı ekosistemleriyle güçleniyordu. Bu arada memeliler, dinozorlar hala hayattayken besinlerini, ekolojilerini ve davranışlarını çeşitlendiriyordu. Yani memeliler dinozorların ölümünden faydalanmakla kalmadı, aynı zamanda kendi avantajlarını da yarattı; bu da onları yok oluştan sağ çıkmaları için ekolojik açıdan uyarladı ve ölen dinozorların boş bıraktığı nişlere girmeye hazırladı."



Meta insanüstü yapay zeka için yeni laboratuvar kurdu

Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
TT

Meta insanüstü yapay zeka için yeni laboratuvar kurdu

Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)

Mark Zuckerberg, insan zekasını aşan yapay zeka geliştirmeye odaklanacak yeni bir yapay süper zeka biriminin Meta'da kurulduğunu duyurdu.

Meta Süper Zeka Laboratuvarı, teknoloji devinin yapay zekayı Facebook, Instagram ve WhatsApp gibi tüm ürünlerine entegre etme yolunda büyük çaba sarf ettiği bir dönemde kuruldu.

Bu son girişim, ChatGPT'nin yaratıcısı OpenAI'dan birkaç üst düzey araştırmacının transfer edilmesiyle şimdiden tartışmalara yol açtı.

OpenAI CEO'su Sam Altman'a göre Zuckerberg, ChatGPT çalışanlarına şirketine katılmaları için 100 milyon dolara kadar teklifte bulundu ve birkaç kişi yeni süper zeka laboratuvarında işe alındı.

Meta Süper Zeka Laboratuvarı'na katılan eski OpenAI çalışanları arasında Shuchao Bi, Huiwen Chang, Ji Lin, Hongyu Ren, Jiahui Yu ve Shengjia Zhao yer alırken, yeni atananlar arasında eski Google ve Anthropic araştırmacıları da var.

Meta'nın patronu pazartesi günü çalışanlarına gönderdiği bilgi notunda, yeni yetenek dalgasının milyarlarca kullanıcıya "kişisel süper zeka" sunmayı sağlayacağını söyledi.

İlk kez CNBC'nin bildirdiği notta "Yapay zekanın ilerleme hızı arttıkça süper zekanın geliştirilmesi de ufukta beliriyor. Bunun insanlık için yeni bir çağın başlangıcı olacağına inanıyorum ve Meta'nın bu yola öncülük etmesi için ne gerekiyorsa yapmaya kararlıyım" diye yazdı.

Meta dünyaya süper zeka sunmak için eşsiz bir konumda. Daha küçük laboratuvarlara kıyasla çok daha büyük bilgi işlem kapasitesini destekleyen güçlü bir altyapımız var. Milyarlarca kişiye ulaşan ürünler oluşturup büyütme konusunda daha derin deneyime sahibiz. Çok hızlı büyüyen yapay zeka gözlükleri ve giyilebilir cihazlar kategorisine öncülük ve liderlik ediyoruz. Ve şirket yapımız muazzam bir inanç ve cesaretle hareket etmemizi sağlıyor.

Yeni laboratuvar, Meta'nın ScaleAI adlı girişimine 14,3 milyar dolar yatırım yapmasının ardından şirkete katılan Meta'nın baş yapay zeka sorumlusu Alexandr Wang tarafından yönetiliyor.

Zuckerberg çalışanlarına gönderdiği notta, Meta'nın "aşağı yukarı gelecek bir yıl içinde" süper zekanın "sınırına ulaşmasını" beklediğini söylerken bu, Altman'ın benzer tahminlerini yansıtıyor.

Meta'nın yeni süper zeka laboratuvarı, çeşitli uygulamalarında Meta yapay zekasına güç veren Llama modellerini geliştirmek için de çalışacak.

Independent Türkçe