Peru'daki protestolarda şiddet artınca, Boluarte'den erken seçim açıklaması geldi

Eylemlerde 15 ve 18 yaşındaki iki genç hayatını kaybetmişti

Fotoğraf: DPA
Fotoğraf: DPA
TT

Peru'daki protestolarda şiddet artınca, Boluarte'den erken seçim açıklaması geldi

Fotoğraf: DPA
Fotoğraf: DPA

Peru'da Pedro Castillo'nun görevden alınmasıyla ülkenin başına geçen Dina Boluarte, protestoların şiddetlenmesi üzerine erken seçim için adım atacağını söyledi.
Boluarte, pazartesi günü yaptığı açıklamada genel seçimlerin Nisan 2024'te yapılması için kongreye teklif sunacağını duyurdu.
60 yaşındaki liderin açıklaması, dün hükümet karşıtı protestolarda biri 15 diğeri 18 yaşındaki iki gencin hayatını kaybetmesinin ardından geldi. Yaşamını yitiren kişilerin kimlikleri ya da ölüm nedenleri henüz açıklanmadı.
Marksist Özgür Peru partisinden parlamenter Maria Elizabeth Taipe, polisin eylemcilere karşı şiddet kullandığını savundu.
Ülkenin güneyindeki Andahuaylas kentinde dün sokağa çıkan binlerce kişi, 8 Aralık'ta yemin ederek göreve başlayan Boluarte'ye karşı eylem düzenlemişti.
Göstericiler barikat kurup ateş yakarken, polis de eylemcilere tazyikli su ve gözyaşartıcı gazla müdahale etmişti. Eylemlerde en az 26 kişinin de yaralandığı bildirilmişti.

Peru'da siyasi kriz
53 yaşındaki eski devlet başkanı Castillo, 7 Aralık'ta kendisiyle ilgili yapılacak azil görüşmeleri başlamadan önce kongreyi feshettiğini duyurmuştu.
Yolsuzluk suçlamalarıyla 17 ay içinde üç kez hakkında gensoru önergesi verilen Castillo, kongreyi darbe teşebbüsüyle suçlamıştı.
Bunun üzerine patlak veren siyasi krizde kabineden 6 bakan istifasını açıklamıştı.
Castillo'nun fesih kararına rağmen 130 sandalyeli kongrede azil görüşmelerine devam edilmişti. 101 parlamenter Castillo'nun görevden alınması yönünde oy kullanırken, sadece 6 milletvekili karşı oy vermişti. 10 vekil de oylamaya katılmamıştı.
Bunun üzerine azledilen Castillo, başkent Lima'da polis tarafından gözaltına alınmıştı. Polis kaçma ihtimaline karşı eski liderin 7 gün gözaltında tutulacağını bildirmişti.
Castillo'yu darbe girişimle suçlayan Anayasa Mahkemesi Başkanı Francisco Morales de yasalara göre, fesih kararına karşı çıkan eski devlet başkanı yardımcısı Boluarte'nin görevi devralması gerektiğini söylemişti.
Böylelikle bir gecede ilk kadın devlet başkanı olan Boluarte, 8 Aralık'ta yemin ederek göreve başlamıştı.
Boluarte, halefinin resmi görev süresinin sona erdiği 26 Temmuz 2026'ya kadar ülkeyi bizzat kendisinin yöneteceğini açıklamıştı. Fakat erken seçim yapılması halinde bu durum geçerliliğini kaybedecek.



İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir bin kişi ile Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi

Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)
Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)
TT

İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir bin kişi ile Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi

Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)
Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)

Kudüs'teki İslami Vakıflar Dairesi, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir liderliğindeki bin 251 yerleşimcinin bu sabah (Pazar) Mescid-i Aksa'ya baskın düzenlediğini bildirdi.

Vakıflar Dairesi'ne göre: bu sabah Ben-Gvir, İsrail Likud partisinden bir Knesset üyesi olan Amit Halevi birlikte bin 251 yerleşimci ile bir provokatif bir yürüyüşe öncülük etti.

İsrail basınında yer alan video görüntülere göre, Ben Gvir, baskını Filistin topraklarını gasbeden bir grup İsrailliyle birlikte gerçekleştirdi.

Baskında Yahudilik inancına göre Tapınak'ın yıkılış dönümünü (Tişa BeAv) anma gerekçesiyle Mescid-i Aksa'nın avlusunda Talmud ayinleri gerçekleştirildi..

frtgbftr
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir geçtiğimiz Mayıs ayında Kudüs'ün Eski Şehrindeki Şam Kapısını ziyaret etmek üzere yürürken (Reuters)

Ben-Gvir, Ortadoğu'daki en hassas bölgenin kurallarına karşı gelerek Tapınak Tepesi'nde dua ettiğini söyledi. Müslüman yetkililerle on yıllardır süren hassas “statüko” düzenlemeleri uyarınca Tapınak Tepesi Ürdünlü bir dini kurum tarafından yönetiliyor ve Yahudiler burayı ziyaret edebiliyor ancak dua edemiyor.

Tapınak Tepesi İdaresi (TMA) adlı küçük bir Yahudi kuruluşu tarafından yayınlanan videolarda Ben-Gvir'in Tapınak Tepesi'nde ibadet eden bir gruba liderlik ettiği görülüyor. İnternette dolaşan diğer videolarda ise dua ederken görülüyor.

Ben-Gvir daha önce bölgeyi ziyaret etmiş ve burada Yahudilerin ibadet etmesine izin verilmesi çağrısında bulunmuş, Başbakan Binyamin Netanyahu da bunun İsrail'in politikası olmadığı yönünde açıklamalar yapmıştı. Ben-Gvir yaptığı açıklamada İsrail'in Gazze savaşında Hamas'a karşı zafer kazanması ve orada silahlı gruplar tarafından tutulan İsrailli rehinelerin geri dönmesi için dua ettiğini söyledi. İsrail'in Gazze Şeridi'nin tamamının kontrolünü ele geçirmesi çağrısını yineledi.

İsrail'in Tapınak Tepesi'ndeki kuralları değiştirdiği yönündeki iddialar Müslüman dünyasında öfke yaratacak ve geçmişte şiddet olayları patlak vermişti. Bugün herhangi bir şiddet olayı yaşanmamıştır.

fghyu
Bir İsrailli sertlik yanlısı 23 Haziran 2025 tarihinde Kudüs'teki Mescid-i Aksa'nın Batı Duvarı önünde yürürken (AFP)

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın sözcüsü Nebil Ebu Rudeyne, Ben-Gvir'in Tapınak Tepesi'ne yaptığı ziyareti kınayarak bunun “tüm kırmızı çizgileri aştığını” söyledi.

Sözcü Rudeyne yaptığı açıklamada, uluslararası toplumun, özellikle de ABD yönetiminin, yerleşimcilerin suçlarına ve aşırı sağcı hükümetin Mescid-i Aksa'daki provokasyonlarına son vermek, Gazze Şeridi'ndeki savaşı durdurmak ve insani yardım getirmek için derhal müdahale etmesi gerektiğini söyledi.

Ürdün Dışişleri Bakanlığı da yaptığı açıklamada İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı'nın Mescid-i Aksa'ya saldırısını kınayarak kabul edilemez bir provokasyon  olarak nitelendirdi.

Filistin Haber ve Bilgi Ajansı'na WAFA göre aşırılık yanlısı sömürgeci Tapınak Tepesi örgütleri, İncil'de ‘Tapınağın yıkılışının yıldönümü’ olarak bilinen güne denk gelen bugün Mescid-i Aksa'ya geniş çaplı bir baskın düzenlenmesi çağrısında bulundu.

Kudüs Valiliğine göre bu yılki yıldönümü Mescid-i Aksa için en tehlikeli günlerden biri olarak görülüyor çünkü Tapınak Tepesi grupları, hükümetin aşırılık yanlısı gündemlerinin arkasında tam bir uyum içinde olmasından yararlanarak dini ve yasal kırmızı çizgileri aşmak için niteliksel bir girişimle üç Ağustos'u en büyük saldırı günü haline getirmeyi planlıyor.

fghyju
Kudüs (DPA)

WAFA, Ben-Gvir'in polis memurlarına İsrailli yerleşimcilerin Mescid-i Aksa'da dans etmelerine ve şarkı söylemelerine izin vermeleri yönünde talimat vermesinden sadece birkaç hafta sonra, özellikle de geçtiğimiz Mayıs ayında camiye düzenlediği baskın sırasında Tapınak Tepesi'nde dua ve secdenin mümkün hale geldiğini ve mevcut statükonun açık ve tehlikeli bir şekilde ihlal edildiğini açıklamasının ardından, yeni gerçeklikleri zorla dayatmanın önünü açan bir adım olarak bu tırmanışa eşi benzeri görülmemiş bir kışkırtma ortamının eşlik ettiğine dikkat çekti.