عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Hollanda'da sıradışı işbirliği: Lale ve Bitcoin

"Burada bir kazan-kazan durumu var"

Mühendis Bert de Groot, 17 müşterisi olduğunu söyledi (AFP)
Mühendis Bert de Groot, 17 müşterisi olduğunu söyledi (AFP)
TT
TT

Hollanda'da sıradışı işbirliği: Lale ve Bitcoin

Mühendis Bert de Groot, 17 müşterisi olduğunu söyledi (AFP)
Mühendis Bert de Groot, 17 müşterisi olduğunu söyledi (AFP)

Hollanda'nın başkenti Amsterdam'ın yakınındaki bir serada Bitcoin madencisi ve lale üreticisi işbirliği yapıyor.
Bitcoin elde etmek için kurulan cihazlar, seranın çatısındaki güneş enerjisiyle çalışıyor. Böylece bilgisayarlara güç sağlanması için fazla enerji gerektiren kripto para madenciliğinin çevreye etkisi azaltılıyor. Ayrıca elektrik maliyetleri de düşüyor.
Cihazların ortaya çıkardığı sıcak havayla da sera ısıtılıyor. Çiftçilerin, Rusya-Ukrayna savaşının ardından fiyatı artan doğalgaza bağımlılığı azalıyor.
Bitcoin Brabant adlı girişimi bu yıl kuran mühendis Bert de Groot, operasyonun karbon negatif olduğunu söyledi:
"Aslında çevreyi iyileştiriyoruz."
35 yaşındaki mühendis, Bitcoinbloem adlı işletmesiyle de internet Bitcoin karşılığında lale sattığını kaydetti.
Groot'un işbirliği yaptığı Danielle Koning'in serasında kripto para madenciliği için 6 sunucu var. Bunların yarısı Koning'e, yarısı Groot'a ait. Yani çiftçiler bir yandan da Bitcoin kazanıyor. 37 yaşındaki çiftçi, hem serayı ısıttıklarını hem de Bitcoin kazandıklarını ifade etti:
"Burada bir kazan-kazan durumu var."
AFP haber ajansı, Bitcoin ve laleler arasındaki bir benzerliğe de dikkat çekti.
17. yüzyılda Lale Çılgınlığı veya Lale Balonu diye bilinen dönemde lale soğanı fiyatları aniden aşırı şekilde yükselmişti. Fiyatlar düşünce, pahalı fiyatlardan lale satın alan yatırımcılar zarar etmişti. Haberde Bitcoin ve diğer kripto paraların da ekonomik balonla ilişkilendirildiği hatırlatıldı.
Independent Türkçe, AFP

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Sonsuzluk Galaksisi, süper kütleli kara deliklerin gizemine ışık tuttu

Süper kütleli kara deliklerin daha küçük kara deliklerin birleşimiyle oluştuğu düşünülürken, bilim insanları farklı bir teori ortaya atıyor (Temsili/NASA)
Süper kütleli kara deliklerin daha küçük kara deliklerin birleşimiyle oluştuğu düşünülürken, bilim insanları farklı bir teori ortaya atıyor (Temsili/NASA)
TT
TT

Sonsuzluk Galaksisi, süper kütleli kara deliklerin gizemine ışık tuttu

Süper kütleli kara deliklerin daha küçük kara deliklerin birleşimiyle oluştuğu düşünülürken, bilim insanları farklı bir teori ortaya atıyor (Temsili/NASA)
Süper kütleli kara deliklerin daha küçük kara deliklerin birleşimiyle oluştuğu düşünülürken, bilim insanları farklı bir teori ortaya atıyor (Temsili/NASA)

Bilim insanları ilk kez doğrudan bir gaz ve toz bulutunun çökmesi sonucu oluşmuş bir süper kütleli kara delik saptamış olabilir. Sonsuzluk Galaksisi'ndeki bu keşif, evrenin ilk dönemlerine dair merak edilen bir soruya da ışık tutma potansiyeli taşıyor. 

Kara delikler yaşam döngülerinin sonuna gelen büyük kütleli yıldızların süpernova patlamasının ardından kendi üzerine çökmesi sonucu oluşuyor. Süper kütleli kara deliklerse bu daha küçük kara deliklerin zaman içinde birleşmesiyle meydana geliyor.

Öte yandan NASA öncülüğünde geliştirilen James Webb Uzay Teleskobu (JWST), Büyük Patlama'dan sonraki yaklaşık 500 milyon yıl içinde oluşmuş süper kütleli kara delikler keşfediyor. Böyle bir yapının ortaya çıkması için en az 1 milyar yıl geçmesi gerektiğini düşünen gökbilimciler, son yıllarda bu tuhaflığa bir açıklama getirmeye çalışıyor. 

Öne çıkan teorilerden birine göre bazı süper kütleli kara delikler, devasa bir gaz ve toz bulutunun herhangi bir yıldız üretmeden doğrudan kendi üstüne çökmesiyle meydana geliyor olabilir. 

Ancak bilim insanları daha önce bu senaryoyu destekleyen somut bir kanıt bulamamıştı. 

Yale Üniversitesi'nden Pieter van Dokkum liderliğindeki bir araştırma ekibi, Dünya'dan yaklaşık 8 milyar ışık yılı uzaktaki bir galakside bu kanıtı bulmuş olabilir.

cdfvgbh
James Webb Uzay Teleskobu, Sonsuzluk Galaksisi'nde toplam üç süper kütleli kara delik buldu (NASA/Yale Üniversitesi)

JWST'yi kullanarak galaksiyi gözlemleyen bilim insanları, sonsuzluk işaretine benzeyen bir görüntüyle karşılaştı. Bu nedenle Sonsuzluk Galaksisi adını alan gökadanın, iki galaksinin kafa kafaya çarpışması sonucu oluştuğu için bu şekli aldığı düşünülüyor.

Araştırmacılar şaşırtıcı bir şekilde iki galaksinin birleştiği yerdeki gaz bulutunun içinde süper kütleli bir kara delik tespit etti. Kara deliğin, halihazırda beslendiği bu gaz bulutunda oluştuğu tahmin ediliyor.

Hakemli dergi The Astrophysical Journal Letters'ta 15 Temmuz Salı günü yayımlanan makalenin başyazarı van Dokkum "Devasa bir galaksinin çekirdeği dışında bir kara delik bulmak başlı başına olağandışı bir durum ancak daha da sıradışı olan şey, oraya nasıl geldiği" diyerek ekliyor: 

Muhtemelen oraya öylece varmamış, orada oluşmuş. Ve epey yakın bir zamanda. Başka bir deyişle, bir süper kütleli kara deliğin doğuşuna tanıklık ettiğimizi düşünüyoruz, ki bu daha önce hiç görülmemiş bir şey.

Bilim insanları iki galaksinin çarpışması sırasında yoğun bir gaz düğümü oluştuğunu ve burada Güneş'in 1 milyon katı ağırlığında süper kütleli kara deliğin meydana geldiğini tahmin ediyor.

Ekip teorilerini test etmek için kara deliğin hızıyla, onu çevreleyen gaz bulutunun hızını karşılaştırdı. Bunların birbirine yakın olması, kara deliğin orada oluşma ihtimalini güçlendirdi.

Çalışma ayrıca, çarpışan iki galaksinin çekirdeklerinde de aktif süper kütleli kara delikler bulunduğunu ortaya koydu.

Bunun beklenmediğini belirten van Dokkum, çalışmanın bulgularını şöyle değerlendiriyor:

Doğrudan çökme sonucu bir kara delik bulduğumuzu kesin bir şekilde söyleyemeyiz. Ancak bu yeni verilerin, diğer açıklamalardan bazılarını elerken, yeni doğmuş bir kara delik ihtimalini güçlendirdiğini söyleyebiliriz. Verileri incelemeye ve bu olasılıkları araştırmaya devam edeceğiz.

Independent Türkçe, Space.com, IFLScience, The Astrophysical Journal Letters