Basil, Hizbullah ile ittifakı sürdürmek için Avn'dan yardım istiyor

Basil (National News Agency)
Basil (National News Agency)
TT

Basil, Hizbullah ile ittifakı sürdürmek için Avn'dan yardım istiyor

Basil (National News Agency)
Basil (National News Agency)

Lübnanlılar, ülkedeki ekonomik durumda kayda değer bir gelişme gerçekleşeceğine dair herhangi bir umudun yokluğunda yeni yıla hazırlanıyor. Parlamento ise cumhurbaşkanının seçileceği oturumların kesintiye uğratılmasına engel olamıyor.
Meclis Başkanı Nebih Berri’nin yarın milletvekillerini cumhurbaşkanı seçmeye davet etme kararı öncesinde, Lübnan Kuvvetleri Partisi Genel Başkanı Samir Caca ve Özgür Yurtsever Hareketi lideri Cibran Basil’in teşkil ettiği Maruni ikili, seçim oturumlarının aksamasına yol açan çıkmazda bir çözüm sağlamayı amaçlayan yarınki meclis oturumunu bir diyalog ve istişare oturumuna dönüştürme önerisine açılan kapıyı kapattı. Cumhurbaşkanının seçilmesi kararına kim engel olursa olsun, öz konusu krizin giderek büyümesinden meclis sorumlu tutuluyor.
Seçim oturumu, cumhurbaşkanının artık seçilebilmesini sağlayacak noktaya getirmeyen bir diyalog oturumuna dönüşmüştü. Oturumu seçim ile sınırlamak, Meclis Başkanı Berri'ye Maronu ikilisine yaptığı çağrıya yanıt verilmemesinin sorumluluğunu yükledi. Lübnan Kuvvetleri, temsilcisi Mişal Muvad’ın cumhurbaşkanlığı adaylığını desteklerken Marada Hareketi Lideri Süleyman Franciye’yi desteklemeyi reddeden Basil liderliğindeki Özgür Yurtsever Hareketi ise Joseph Avn’ın adaylığını açıklamakta çekimser kalıyor.
Şarku'l Avsat'a konuşan bir meclis kaynağı, Berri’nin söz konusu çağrısının Maruni ikili anlaşmazlıkları dolayısıyla bunu reddetse de istenen siyasi hedeflere ulaştığını söylüyor. Aynı zamanda diyalog çağrısına yanıt vermeyi reddeden Maruni ikili sayesinde Berri'nin Şii ikiliyi seçim oturumlarını aksatma sorumluluğundan muaf tutan siyasi bir masumiyet elde ettiğini vurguluyor. Zirâ Şii ikili ve müttefikleri, beyaz kağıtla oy kullanmış, aynı zamanda ikinci seçimlerde salonu terk ederek gerekli çoğunluğun sağlanmasını engellemişti.
Söz konusu kaynak, Maruni ikilinin parlamenter oy birliğinden çıkışının hem Lübnan Kuvvetleri Partisi hem de ve Özgür Yurtsever Hareketi’nin dahil oldukları siyasi eksen içerisinde mahcubiyetine yol açtığını söylüyor. Lübnan Kuvvetleri Partisi’nin Muvad’ın adaylığını destekleyen müttefiklerinin, cumhurbaşkanı seçimi ile oturumu istişare için bir süreliğine erteleme arasındaki bağıntıya dayanarak belirlediği koşullara aykırı çıktığını söylüyor.
Aynı durumun Basil için de geçerli olduğunu ekleyen kaynak, her bir partinin kendi pozisyonunun arkasına saklandığı bahanesiyle, siyasi koşulların istenen siyasi amaca hizmet etmeyecek bir diyalog başlatmaya elverişli olmadığı ifadelerine değiniyor. Zamanlamayı reddetmesi, bu sefer tek müttefiki Hizbullah ile anlaşmazlığın arttığı zamana denk geliyor. Hizbullah, Basil'in kendisiyle yeniden temasa geçme çağrılarına henüz yanıt vermemişti. Söz konusu temaların basın toplantısından bu yana kesintiye uğradığı biliniyor. Franciye’nin cumhurbaşkanlığı adaylığını desteklemeyi reddetmesi konusunda aralarında bir tutarsızlığın olduğu açıkça anlaşılmıştı.
Basil ile Hizbullah arasındaki iletişimin Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'ın açık bir kararıyla kesilmesi üzerinden en az bir hafta geçtiğine değinen söz konusu kaynak, Basil'in uzlaştırma sağlaması için eski Cumhurbaşkanı Mişel Avn’dan kişisel müdahale talep ettiğini söylüyor. Ancak ilişkinin istenen hızda düzelmeyeceği, zirâ Franciye’nin adaylığı konusundaki anlaşmazlığı kamuoyuna taşımak için inisiyatif aldığında Nasrallah ile doğrudan bir çatışmaya giren Basil’in sebep olduğu bir çöküşün yaşandığı biliniyor. Dolayısıyla Basil'in yarın düzenlenecek oturum öncesinde Nasrallah'ın güvenini yeniden kazanması gerekiyor. Parlamenter bloğunun üyesi olan bazı milletvekillerine beyaz kağıtla oy vermeleri için yeşil ışık yaktığı önceki seçim oturumunda yaşananların yaşanmaması gerekiyor.



Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?
TT

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Colin P. Clarke

Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.

Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.

İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.

İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.

Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.

Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.

Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.

İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.

dfv fdev
Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)

İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.

Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.