ABD Kongresi, ‘İran'ın nükleer programını izlemek’ için bir çalışma grubu kuracak

Washington'daki Kongre Binası (Reuters)
Washington'daki Kongre Binası (Reuters)
TT

ABD Kongresi, ‘İran'ın nükleer programını izlemek’ için bir çalışma grubu kuracak

Washington'daki Kongre Binası (Reuters)
Washington'daki Kongre Binası (Reuters)

ABD Kongresi, "İran'ın nükleer programını izlemek" için bir çalışma grubu kuracak. Kongre, Demokrat ve Cumhuriyetçi vekillerin uzlaşmasıyla ABD’nin İran dosyasında etkisini güçlendirecek bir yasa tasarısı üzerinde anlaşmaya vardı.
ABD’li vekiller, yönetimin İran'ın nükleer programını incelemek için özel bir çalışma grubu kurmasını ve bu grubun ‘İran’ın uranyum zenginleştirme programı, nükleer malzemelerin depolanması, silahlanma ve füze programı’ hakkında doğru bilgiler içeren ayrıntılı bir raporu her dört ayda bir Kongre'ye sunmasını talep ediyor. Yasa tasarısı, gelecek yılın savunma bütçesine dahil edilecek.
Demokrat Senatör Bob Menendez, yasanın savunma bütçesine dahil edilmesini memnuniyetle karşıladığını ifade ederek şunları söyledi: “Bu, İran'ın nükleer çabalarını izlememize ve yasadışı programını ele almanın yaratıcı yollarını aramamıza izin verecek. Tahran'ın nükleer silah edinmesini engellemeye yönelik çabaların güçlendirilmesine ve dünyanın en tehlikeli noktasında bir nükleer silahlanma yarışının başlatılmasını engellemeye yönelik çabalara katkıda bulunacak.”
Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham ise ABD hükümetine "İran'ın nükleer emellerini izlemeye devam etme" çağrısında bulundu. Tasarının "Tahran'ın nükleer silah edinmesini zorlaştıracak" ek bir gözetim desteği sağladığını söyleyen Graham, "Çok hassas bir zamanda, İran'ın nükleer programına ilişkin gözetimimizi iki taraflı olarak artırdığımız için memnunum" ifadelerini kullandı.

Yasa tasarısının detayları
Yasa tasarısı, ABD Dışişleri Bakanı'nın, Dışişleri Bakanlığı, istihbarat ve Enerji Bakanlığı'ndan yetkilileri içeren bir çalışma grubu oluşturmasını gerektiriyor.
İlgili çalışma grubu, Tahran'ın nükleer silahlar alanında önemli ilerleme kaydetmesi durumunda 72 saati aşmayan bir süre içinde Kongre'ye acil bir rapor sunacak. Tasarı aynı zamanda İran'ın nükleer ve füze faaliyetlerine karşı koymak için yönetimin "ortaklar ve müttefiklerle iş birliği için açık bir planı" ifade eden yıllık bir strateji sunmasını gerektiriyor.
Tasarı İran'ın nükleer programını ele almak için siyasi, ekonomik ve güvenlik araçlarının kullanılmasını öngörüyor. Yönetimin son açıklamalarında dışlamadığı askeri seçeneğe atıfta bulunularak taslak metninde açık bir şekilde "Kongre, İran'ın nükleer silah geliştiremeyeceğini vurgulamak için gerekli adımların atılması adına bastıracak" deniyor. Milletvekillerinin talebi sadece İran'la sınırlı değil, bölgedeki temsilcilerini ve istikrar bozucu faaliyetlerini de kapsıyor. Tasarı ABD'nin İran'ın siyasi ve askeri nüfuzuna karşı koyma çabalarının ayrıntılarını da içeriyor.



COP29 zirvesinde iklim finansmanı alanında 300 milyar dolar değerinde anlaşma sağlandı

COP29 zirvesinin cuma günü sonuçlanması planlandı, ancak ek süre uzatıldı (Reuters)
COP29 zirvesinin cuma günü sonuçlanması planlandı, ancak ek süre uzatıldı (Reuters)
TT

COP29 zirvesinde iklim finansmanı alanında 300 milyar dolar değerinde anlaşma sağlandı

COP29 zirvesinin cuma günü sonuçlanması planlandı, ancak ek süre uzatıldı (Reuters)
COP29 zirvesinin cuma günü sonuçlanması planlandı, ancak ek süre uzatıldı (Reuters)

İki hafta süren zorlu müzakerelerin ardından dünya ülkeleri, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de düzenlenen BM İklim Değişikliği Konferansı (COP29) zirvesinde varılan zorlu anlaşmaya göre, en yoksul ülkelerin iklim değişikliğinin etkileriyle başa çıkmalarına yardımcı olmak için yıllık 300 milyar dolarlık bir finansman hedefi üzerinde uzlaştı.

Yeni hedefin, gelişmiş ülkelerin 2020 yılına kadar yoksul ülkelere yılda 100 milyar dolar iklim finansmanı sağlama yönündeki önceki taahhütlerinin yerini alması amaçlanıyor. Hedefe 2022 yılında, planlanandan iki yıl sonra ulaşıldı ve süresi 2025 yılında sona erecek.

Ülkeler ayrıca, küresel ısınmayla mücadeleyi desteklemek üzere yeni projelere milyarlarca dolar yatırım yapılmasını sağlayacağını söyledikleri karbon kredilerinin alınıp satılacağı küresel bir pazarın kuralları üzerinde de anlaşmaya vardılar.

Zirve, cuma günü sona erecekti ancak yaklaşık 200 ülkeden müzakerecilerin önümüzdeki on yıl için küresel bir iklim finansmanı planı üzerinde anlaşmaya varmaya çalışması nedeniyle süre uzatıldı.

Gelişmekte olan ülkeler cuma günü, konferansa ev sahipliği yapan Azerbaycan'ın 250 milyar dolarlık bir anlaşma önerisini reddetti ve bunu aşağılayıcı derecede düşük olarak nitelendirdi. Gelişmekte olan ülkeler iklim değişikliğinin yol açtığı fırtınalar, seller ve kuraklıklar nedeniyle büyük maddi kayıplar yaşamakta.

COP29, katı iç bütçelerle kısıtlanan zengin hükümetlerle gelişmekte olan ülkeler arasındaki bölünmeleri ortaya çıkardı ve iklim finansmanı taahhütlerinin yerine getirilmesinde geçmişte yaşanan başarısızlıklar, gelişmekte olan ülkelerin yeni vaatlere şüpheyle yaklaşmasına neden oldu.

Anlaşmanın açıklanmasının ardından Avrupa Komisyonu Üyesi Wopke Hoekstra iklim finansmanı için “yeni bir dönemin başlangıcını” selamladı. İklim müzakerelerinden sorumlu komisyon üyesi “Masada daha fazla para olmasını sağlamak için hepinizle birlikte çok çalıştık” dedi. “100 milyar dolarlık hedefi üç katına çıkarıyoruz ve bunun iddialı olduğuna inanıyoruz. Bu gerekli, gerçekçi ve ulaşılabilir bir hedeftir.”

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres anlaşmayla ilgili karışık duygular taşıdığını ifade ederek, ülkeleri anlaşmayı üzerine inşa edilecek bir “temel” olarak görmeye çağırdı.

Guterres yaptığı açıklamada, "Karşılaştığımız büyük zorlukla yüzleşmek için daha iddialı bir sonuca ulaşmayı umuyordum" dedi ve "hükümetlere bu anlaşmayı, üzerine inşa etmeye devam etmek için bir temel olarak değerlendirmeleri" çağrısında bulundu.