Bilim adamları Büyük Set Resifi’ni donduruyor

Queensland, Avustralya'daki Büyük Set Resifi’nde Yaşam (AFP)
Queensland, Avustralya'daki Büyük Set Resifi’nde Yaşam (AFP)
TT

Bilim adamları Büyük Set Resifi’ni donduruyor

Queensland, Avustralya'daki Büyük Set Resifi’nde Yaşam (AFP)
Queensland, Avustralya'daki Büyük Set Resifi’nde Yaşam (AFP)

Avustralya'daki Büyük Set Resifi üzerinde incelemelerde bulunan bilim adamları, mercan larvalarını dondurmak ve korumak için yeni bir yöntemi başarıyla test ettiler. Bilim adamları bunun, iklim değişikliğinin tehdidi altındaki resifleri korumaya yardımcı olacağını söylüyor.
Yükselen okyanus sıcaklıkları hassas ekosistemleri olumsuz yönde etkilerken, bilim insanları mercan resiflerini korumak için zamana karşı yarışıyor. Büyük Set Resifi, son yedi yılda, ilki daha düşük sıcaklıklara neden olan La Nina sırasında olmak üzere dört ağartma olayına maruz kaldı.
Donmuş resifler kurtarılabilir ve daha sonra okyanusta konuşlandırılabilir, ancak mevcut süreç, lazerler de dahil olmak üzere gelişmiş ekipman gerektiriyor. Bilim adamları, daha hafif ‘dondurucuların’ daha düşük maliyetle yapılabileceğini ve resifleri daha iyi koruyacağını söylüyor. Aralık ayında Büyük Set Resifi ile türünün ilk örneği olan bir laboratuvar deneyinde, bilim adamları Avustralya Deniz Bilimleri Enstitüsü'ndeki mercan larvalarını dondurmak için dondurucular kullandılar. Mercanlar, yıllık kısa üreme döneminin meydana gelmesiyle aynı zamana denk gelen deney için Set Resifinde toplandı.
Smithsonian Ulusal Hayvanat Bahçesi ve Koruma Biyolojik Bilimleri Enstitüsü'nde kıdemli bir araştırma bilimcisi olan Mary Hagedorn, Reuters'e yaptığı açıklamada, "Mercanların biyoçeşitliliğini güvence altına alabilirsek. O zaman gelecekte mercan resiflerini restore etmeye gerçekten yardımcı olacak araçlarımız olacak ve geleceğin mercan resifleri için bu teknoloji gerçek bir dönüştürücü faktör olacak" dedi. Dondurma araçları daha önce Hawai resiflerinde denenmişti ve başarısız olmuştu.
Büyük Set Resifi’nde daha büyük boyutlar üzerinde deneyler devam ediyor.
Deneylerde, Resif Kurtarma ve Adaptasyon Programı kapsamında, Avustralya Deniz Yaşamı Enstitüsü, Smithsonian Ulusal Hayvanat Bahçesi, Koruma Biyobilim Enstitüsü, Büyük Set Resifi Vakfı ve Avustralya Taronga Koruma Derneği'nden bilim adamları bulunuyor.
Minnesota Üniversitesi Bilim ve Mühendislik Fakültesi'nden bir ekip, mercan larvalarını -196 santigrat derecede korumaya yardımcı olacak bir dondurma tekniği geliştirdi. Ekipte, araştırmacı Zhongqi Guo, Profe. John C. Bischoff ve mercan üzerinde ilk testi gerçekleştiren araştırmacı Nicholas Zukowiz de yer alıyor.
Avustralya'daki Taronga Koruma Derneği'nden Jonathan Daly konuyla ilgili yaptığı açıklamada, "Geliştirdiğimiz bu yeni teknoloji, bunu su ürünleri yetiştiriciliği ve (su ürünleri) restorasyon müdahalelerimizin bazılarını desteklememize gerçekten yardımcı olacak bir ölçekte yapmamıza izin verecek" dedi.



Osmanlı'dan Fransa'ya verilen dikilitaştaki gizemli mesajlar çözüldü

Paris'te yer alan Concorde Meydanı'ndaki dikilitaş (AFP)
Paris'te yer alan Concorde Meydanı'ndaki dikilitaş (AFP)
TT

Osmanlı'dan Fransa'ya verilen dikilitaştaki gizemli mesajlar çözüldü

Paris'te yer alan Concorde Meydanı'ndaki dikilitaş (AFP)
Paris'te yer alan Concorde Meydanı'ndaki dikilitaş (AFP)

Paris'teki ünlü Antik Mısır Dikilitaşı üzerine kazınmış hiyeroglifler, Firavun II. Ramses'i tanrıların emrettiği şekilde öven bir propaganda olabilir.

MÖ 1279'dan MÖ 1213'e kadar Mısır'ı yöneten II. Ramses'in yaptırdığı anlaşılan dikilitaş Luksor'a yerleştirilmişti. Osmanlı İmparatorluğu'ndan bir paşa (Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa -ed.n.) tarafından 1830'da Fransa'ya verilmişti.

Simgesel yapının üzerinde bir dizi gizli yazıt var.

Bu oymalardan bazıları, dikilitaş restorasyon nedeniyle iskeleyle çevriliyken Aralık 2021’de ilk kez fark edildi.

O sırada Mısırbilimci Jean-Guillaume Olette-Pelletier'in, piramidin altın tepesinin yakınındaki en yüksek kısımda yer alan bazı yazıtları kaydetmesine izin verilmişti.

Mısırbilimci henüz hakem denetiminden geçmemiş bir çalışmada, 3 bin 300 yıllık anıtın üzerindeki gizli yazıtların yalnızca belirli koşullar altında Mısırlı soyluların göreceği şekilde tasarlandığını savunuyor.

Olette-Pelletier, dikilitaşın batı yüzünün Nil'e baktığını, bu nedenle de tepeye yakın yazıtların nehirde tekneyle seyahat edenlerin görebileceği bir yerde olduğu öne sürüyor.

Araştırmaya göre yazıtlar, II. Ramses'in "tanrılar tarafından seçildiğini, ilahi bir öze sahip olduğunu ve bu nedenle Mısır'ı yönetmeye hakkı olduğunu" ilan ediyor.

23 metre yüksekliğindeki yapının bu bölümündeki tasvirler, II. Ramses'i tanrı Amon'a adaklar sunarken tasvir ediyor.

Dr. Olette-Pelletier, "Bu mesajlar, yapıyı inşa eden Firavun II. Ramses'in lehine yapılan bir tür propaganda" diyor.

İnsanlar tanrı Amon'un altında bir sunu masası olduğunu fark etmemişti. Bu, hiçbir ögesi eksik olmayan anlamlı bir ifadenin varlığını ortaya koyuyor: kralın tanrı Amon'a verdiği bir sunu.

Mısırbilimci, anıtın etrafında dolaşarak üzerine kazınmış toplam 7 gizli mesajı deşifre ettiğini söylüyor.

sdfrgthy
Turistler Mısır'daki Luksor tapınağını ziyaret ediyor (AFP)

Bulguların, mesajların yalnızca belirli bir açıdan görülebildiği üç boyutlu kriptografi adı verilen bir şifreleme yöntemine daha fazla ışık tuttuğunu belirtiyor.

Dikilitaşta, okuma yönüne göre farklı anlamlar taşıyan iki sıra hiyeroglif yer alıyor.

Dr. Olette-Pelletier örneğin bir oymanın bir yöne doğru okunduğunda II. Ramses'in tahttaki tam adını yazdığını, diğer yöne doğru okunduğundaysa sonsuz yaşama sahip olduğunu bildirdiğini ifade ediyor.

Dr. Olette-Pelletier bulgularının, Égypte Nilotique et Méditerranéenne adlı hakemli dergide yayımlanmayı beklediğini söylüyor.

Çalışmada yer almayan bazı araştırmacılar, çalışma yayımlanana kadar yazıtların bu şekilde yorumlanmasına dair daha temkinli yaklaşılması gerektiğini belirtiyor.

Dikilitaşın tepesindeki oymaların ve sanatsal tasvirlerin, mesafe nedeniyle Nil'de tekneyle seyahat edenler tarafından görülüp görülemeyeceği araştırılmaya devam ediyor.

Independent Türkçe