İlk insanlar 450 bin yıl önce Ege Adalarına yelken açmış

Yeni araştırma, önceki varsayımlara meydan okuyor

Eski insanların deniz ulaşımını tam olarak nasıl kullandığı henüz bilinmiyor (Pixabay)
Eski insanların deniz ulaşımını tam olarak nasıl kullandığı henüz bilinmiyor (Pixabay)
TT

İlk insanlar 450 bin yıl önce Ege Adalarına yelken açmış

Eski insanların deniz ulaşımını tam olarak nasıl kullandığı henüz bilinmiyor (Pixabay)
Eski insanların deniz ulaşımını tam olarak nasıl kullandığı henüz bilinmiyor (Pixabay)

Eski insanlar, 450 bin yıl önce yeni topraklara deniz yoluyla ulaşmayı başarmış olabilir.
Kıyı şeritlerinin tarihsel özelliklerini inceleyen bir araştırma ekibi, arkaik insanların bugünkü Ege Adaları'na karadan ulaşmasının mümkün olmadığı sonucuna vardı.
Bu da okyanus mavisine yelken açan ilk cesur insanların Homo sapiens'in ortaya çıkışından önce yaşamış olabileceği anlamına geliyor.
Daha önce insan atalarının bu adalara birleşen kara parçaları üzerinden ulaştığı varsayılıyordu. Bilim insanları bu konuda büyük ölçüde fikir birliği içindeydi.
Söz konusu varsayım, arkaik insanların bu bölgeye deniz seviyelerinin düştüğü ve adaların Avrasya anakarasına bağlandığı küresel bir buz devrinde yaya olarak geldiğini öne sürüyordu.
Yeni araştırmada ise 770 bin yıl önce başlayıp 126 bin yıl önce sona eren Çibanyen Çağ'da kıyı şeritlerinin durumu incelendi ve bu varsayıma aykırı sonuçlar elde edildi.
Yunanistan'daki Patras Üniversitesi'nden araştırmacılar, Ege Denizi'nde yer alan Kiklad takımadalarındaki nehir deltalarını inceledi. 
Zira arkeolojik kazılarda bu bölgede bulunan insan yapımı eserlerin yaklaşık 500 bin yıl öncesine tarihlendiği görülmüştü. Bu da arkaik insanların bahsi geçen dönemde bu adalara çoktan ulaşmış olması gerektiği anlamına geliyor.
Ekip, nehir deltalarında tarih boyunca deniz seviyesinin nasıl değiştiğini gösteren jeolojik işaretleri topladı. Sonunda buzul çağları boyunca seviyelerin bugünkü değerin yalnızca 152 ila 225 metre altında olduğu tespit edildi.
Takımadalarda bugünkü deniz seviyeleri 355 ve 456 metre arasında değişiyor. Bu nedenle araştırmacılar, "450 bin yıl önce deniz seviyesi en düşük düzeydeyken bile yaya olarak geçilemeyecek kadar derindi" ifadelerini kullanıyor.
Hakemli bilimsel dergi Quaternary International'da yayımlanan araştırmanın yazarları, Kiklad Takımadalarının o dönemde anakaradan tamamen kopmuş olduğu ve insanların buraya ancak denizden gelebileceği sonucuna varıyor.
Independent Türkçe, Science Alert, IFL Science



Trump’tan Küba radyosuna yayın yasağı: Castro kardeşlerin yapamadığını gerçekleştirdi

Trump ilk döneminde de radyonun fonunda kesintiye gitmişti (Reuters)
Trump ilk döneminde de radyonun fonunda kesintiye gitmişti (Reuters)
TT

Trump’tan Küba radyosuna yayın yasağı: Castro kardeşlerin yapamadığını gerçekleştirdi

Trump ilk döneminde de radyonun fonunda kesintiye gitmişti (Reuters)
Trump ilk döneminde de radyonun fonunda kesintiye gitmişti (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, Florida’dan Küba'ya İspanyolca haber akışı sağlayan Radyo Marti’nin faaliyetlerine son verdi.  

New York Times (NYT), Trump yönetiminin cumartesi günü gönderdiği bir e-postayla 40 yıllık Radyo Marti’nin faaliyetlerinin sonlandırılacağını duyurduğunu aktarıyor.

ABD’de yaşayan ve 2021’de Küba’da patlak veren protestoları destekleyen Ramon Saul Sanchez, bu haberin radyo çalışanlarının kendisiyle söyleşi yapmayı planladığı sırada geldiğini belirtiyor:

Kafaları çok karışmıştı. Bana ‘İşimize son verildiğini öğrendik. Gitmemiz gerekiyor’ dediler.

Trump, başta Amerika’nın Sesi (VOA) olmak üzere federal hükümet tarafından finanse edilen bazı medya kuruluşlarında bütçe ve personel sayısının azaltılması kararını vermişti.

Kararda, VOA, Özgür Avrupa ve Asya Radyosu’yla Küba'ya İspanyolca haber akışı sağlayan Radyo Marti'ye ev sahipliği yapan ABD Küresel Medya Ajansı'nın fonksiyonlarının minimum seviyeye çekilmesi yönünde talimatlar yer almıştı.

VOA çalışanları ve bazı medya örgütleri, “hukuka aykırı” olduğu gerekçesiyle kararı mahkemeye taşımıştı.

ABD Kongresi’ndeki Küba kökenli üç siyasetçiden biri olan Mario Diaz-Balart, Trump’la görüşerek radyonun faaliyetlerinin yeniden başlamasını talep edeceğini belirtiyor.

ABD Dışişleri Bakanlığı ise “durumun karmaşık ve değişken olduğunu” bildiriyor. Trump’ın atadığı Dışişleri Bakanı Marco Rubio da Küba kökenli. Cumhuriyetçi liderin Latin Amerika Özel Temsilcisi Mauricio Claver-Carone sınırlı da olsa radyonun faaliyetlerini sürdüreceğini düşündüğünü ifade ediyor.

Radyo, 1983’te dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan tarafından kurulmuştu. Fidel Castro ve Küba Komünist Partisi karşıtı lobicilik faaliyetleriyle tanınan Küba kökenli iş insanı Jorge Mas Canosa’nın talebiyle hayata geçirilen radyo, Soğuk Savaş’ta adaya sansürsüz yayın yapmayı hedefliyordu.

NYT, Trump’ın bu kararla “Castro kardeşlerin 40 yıldır yapamadığını tek hamlede gerçekleştirdiğini” yazıyor.

Diğer yandan Radyo Marti, Soğuk Savaş'tan kalma modası geçmiş bir yayın kuruluşu olarak da görülüyordu. Radyoyu eleştirenler, Küba’daki komünist yönetim hakkında tek taraflı yayınlar yapıldığına dikkat çekiyor. Radyo, defalarca Kongre raporlarına konu olan yolsuzluk skandallarına da karışmıştı. Kuruluşa bağlı televizyon kanalı TV Marti ise Küba’da o kadar sık engellendi ki adada “Görünmeyen TV” diye adlandırılıyor.

ABD'nin Küba'ya yönelik ambargoları ilk kez 1960'da başlatıldı ve ilerleyen yıllarda kapsamı daha da genişletildi. Öte yandan ABD'nin Küba'ya yönelik ambargosunu kaldırmasına dair karar tasarısı 2012'den bu yana her yıl Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda (BMGK) kabul ediliyor. Fakat bağlayıcılığı bulunmayan BMGK kararı sadece tavsiye niteliği taşıyor ve uluslararası toplumun tutumunu gösteriyor.

Independent Türkçe, New York Times, El Pais