Suriye'nin güneyinde protestolarda ‘sivil itaatsizlik’ çağrısı

Suveyda’da dün protestolara sahne oldu. (Şarku’l Avsat)
Suveyda’da dün protestolara sahne oldu. (Şarku’l Avsat)
TT

Suriye'nin güneyinde protestolarda ‘sivil itaatsizlik’ çağrısı

Suveyda’da dün protestolara sahne oldu. (Şarku’l Avsat)
Suveyda’da dün protestolara sahne oldu. (Şarku’l Avsat)

Suriye'nin güneyindeki Suveyda ilinde bir grup protestocu, şehir merkezindeki el-Maşnaka kavşağında bir caddeyi trafiğe kapattı. Lastikleri yakarak yaşam koşullarını protesto eden göstericiler Suveyda da dahil olmak üzere tüm şehirlerde yolsuzluğa karışanların yargılanmasını talep ederek sivil itaatsizlik çağrısında bulundu.
Protestocular tarafından paylaşılan bildiride şu ifadelere yer verildi:
“Şehirdeki uyuşturucu tacirlerini koruyan güvenlik birimlerinin görevden alınması, İran milislerinin ve Hizbullah'ın Suveyda’dan çıkarılması, bölgedeki yaşamsal ve ekonomik koşulların iyileştirilmesi gibi meşru talepleri karşılanana kadar Suveyda’da sivil itaatsizlik sürecindeyiz.”
Suriye makamlarını Suveyda’ya kuşatma uygulamakla, dolayısıyla yaşamı aksatmakla suçlayan protestocular sivil itaatsizlik eylemlerinin talepleri karşılanana dek artarak devam edeceğini bildirdi.
Suveyda'daki el-Rasid yerel medya ağının yöneticisi Süleyman Fahr, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, protestoyu gerçekleştiren ve sivil itaatsizlik çağrısında bulunan grubun talepleri hakkında toplumda birbirinden farklı görüşler olduğunu aktardı. Protestocuların taleplerinin hizmet meselesinin ötesine geçtiğini, güvenlik güçlerinin sınır dışı edilmesinin istendiğini ve rejimi şehirde yayılan uyuşturucu ticaretinin ardında olmakla suçladıklarını belirtti.
Grubun protestoları sürdürme kararlılığında olduğunu dile getiren Fahr eylemcilerin, geçtiğimiz pazartesi günü siyasi, sosyal ve ekonomi başlıklarında sloganlar atarak protesto düzenleyen ve her pazartesi günü de sessiz oturma eylemi kararı alan göstericilerle çeliştiklerini bildirdi. Protestoların Suriye’de yaşanan ciddi ekonomik kriz bağlamında düzenlendiğini ifade eden Fahr, akaryakıt krizinin patlak verdiğini, ildeki hizmetlerin felce uğradığını, maaşların değer kaybettiğini ve halkın çok kötü koşullar altında yaşamaya çalıştığını vurguladı.
Krizi yönetemeyen Suriye hükümeti ise halkın taleplerinin ardından eylemlerin ‘dış komplolar’ olduğu iddiasında bulundu.
Suveyda'da ekonomi, yaşam ve siyasi koşulların iyileştirilmesi çağrısında bulunan, ülkedeki durumun kötüleşmesinden hükümeti sorumlu tutan protestolar aralıksız devam ediyor.
Dera’nın kuzey kırsalındaki Casim şehrinin merkezindeki ana meydanda toplanan onlarca protestocu, tutukluların serbest bırakılması talebinde bulundu. Bir protestocu, bugün halkı bu taleplerde bulunmaya iten şeyin, Dera’daki tutuklular dosyasının uzlaşma anlaşması ve Rus müdahalesi ardından dahi ciddi bir şekilde ele alınmaması olduğunu vurguladı.  
Suriye rejimi cezaevlerinde akıbeti belirsiz tutuklular olduğunu belirten protestocu, müzakereciler ve Dera'daki ilgili kişilerin tutuklular ve dosyalarının taşınması hakkında bilgi istediğini, ancak rejimin ve Rus tarafının ertelemeye gittiğini ve boş vaatler verdiğini kaydetti.



ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı, Hamas'ın yardımları sistematik olarak çaldığına dair herhangi bir kanıt bulamadı

Gazze'deki yardım mutfaklarından biri, (Arşiv-Reuters)
Gazze'deki yardım mutfaklarından biri, (Arşiv-Reuters)
TT

ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı, Hamas'ın yardımları sistematik olarak çaldığına dair herhangi bir kanıt bulamadı

Gazze'deki yardım mutfaklarından biri, (Arşiv-Reuters)
Gazze'deki yardım mutfaklarından biri, (Arşiv-Reuters)

ABD hükümeti tarafından yapılan iç analiz, Hamas'ın ABD tarafından finanse edilen insani yardım malzemelerini sistematik olarak çaldığına dair herhangi bir kanıt bulamadı. Bu gelişme, İsrail ve Washington'un yeni bir özel silahlı yardım mekanizmasını desteklemek için öne sürdüğü ana mantığın sorgulanmasına yol açıyor.

xcvfbghjukı
Filistinliler, 23 Temmuz'da Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki bir yardım dağıtım noktasından yardım aldıktan sonra, Cibaliye'nin batısındaki Raşid Caddesi'nde yürüyor. (AFP)

Daha önce yayınlanmamış olan bu analiz, ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı'na (USAID) bağlı bir ofis tarafından gerçekleştirildi ve haziran ayı sonunda tamamlandı. Analiz, Ekim 2023 ile bu yılın Mayıs ayı arasında ABD'li yardım kuruluşları tarafından bildirilen, ABD tarafından finanse edilen yardım malzemelerinin çalınması veya kaybolmasıyla ilgili 156 vakayı inceledi.

Şarku'l Avsat'ın Reuters'ten aktardığına göre analizde, “Hamas'ın ABD tarafından finanse edilen yardım malzemelerinden yararlandığına dair herhangi bir bulgu yer almadı”.

ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü bu sonuçları yalanlayarak, Hamas'ın yardımları yağmaladığına dair görsel kanıtlar olduğunu iddia etti, ancak herhangi bir video sunmadı. Sözcü, geleneksel insani yardım kuruluşlarını “yardımların yolsuzluğunu örtbas etmekle” suçladı.

dsefde
Filistinliler, Gazze şehrindeki İsrail kontrol noktası yakınında bir yardım kamyonundan aldıkları un çuvallarını taşıyorlar, Şubat 2024 (Arşiv- Reuters)

Konuyla ilgili iki kaynak, sonuçların USAID müfettişliğine ve Ortadoğu politikasından sorumlu Dışişleri Bakanlığı yetkililerine teslim edildiğini, bu sırada yıkıma uğramış bölgede gıda sıkıntısının giderek arttığını ifade etti.

İsrail, yardımların girişine izin vermeyi taahhüt ettiğini, ancak Hamas tarafından çalınmasını önlemek için kontrol altında tutması gerektiğini söylüyor. İsrail, krizden Hamas'ı sorumlu tutuyor.

Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, 2,1 milyonluk Gazze nüfusunun yaklaşık dörtte birinin kıtlık benzeri koşullarla karşı karşıya olduğunu, binlerce kişinin şiddetli yetersiz beslenme sorunu yaşadığını ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ile bölgedeki doktorlar, açlıktan ölen çocuklar ve diğer kişilerin olduğunu bildirdi.

Birleşmiş Milletler tahminlerine göre İsrail güçleri, gıda yardımı almak isteyen 1000'den fazla kişiyi öldürdü. Öldürülenlerin çoğu, “Gazze İnsani Yardım Kuruluşu”na ait askeri dağıtım noktalarının yakınındaydı. Bu kuruluş, eski bir CIA ajanı ve ABD ordusunun silahlı eski askerleri tarafından yönetilen kar amacı gütmeyen bir lojistik şirketi olan “Gaza Humanitarian Foundation” tarafından kurulan yeni bir özel yardım kuruluşudur.

Analiz, USAID’in insani yardım ofisi tarafından yapıldı. Ajans, Başkan Donald Trump yönetimi ocak ayında tüm dış yardımları dondurarak binlerce programı sonlandırmadan önce, Gazze'ye sağlanan yardımların en büyük finansörüydü.

xsdfrgty
Cibaliye'deki (Gazze Şeridi'nin kuzeyi) Filistinliler, insani yardım yüklü kamyonlara doğru yürüyor (AFP)

Yönetim ayrıca, işlevleri Dışişleri Bakanlığı'na dahil edilen USAID’ı da lağvetmeye başladı.

Özet sunuma göre analiz, 156 yardım malzemesi hırsızlığı veya kaybı vakasından en az 44'ünün “doğrudan veya dolaylı olarak” İsrail'in askeri eylemlerinden kaynaklandığı sonucuna vardı.

Analizde bir zayıf noktaya da dikkat çekildi: Yardımları alan Filistinlilerin kimliklerinin doğrulanamaması nedeniyle, ABD tarafından finanse edilen yardımların Gazze'yi yöneten Hamas yetkililerine ulaşması mümkün.

Analiz hakkında bilgi sahibi bir kaynak, Hamas'ın yardımların büyük çapta başka yerlere aktardığına dair raporların olmaması “aktarımın gerçekleşmediği anlamına gelmez” uyarısında bulundu.

Gazze'de savaş, Hamas'ın Ekim 2023'te İsrail'e saldırmasıyla başladı. İsrail'in verilerine göre saldırıda bin 200 kişi öldü, 251 kişi de rehin alındı. Filistinli sağlık yetkililerine göre İsrail'in saldırısının başlamasından bu yana yaklaşık 60 bin Filistinli öldü.