Libya'nın, "Lockerbie faciası" soruşturması kapsamında eski lider Muammer Kaddafi'nin sağ kolu Abdullah Senussi'yi ABD'ye iade etmekten son anda vazgeçtiği ortaya çıktı.
Trablus yönetiminden kimliklerini paylaşmayan yetkililer, Birleşik Krallık'ın (BK) tanınmış gazetelerinden Guardian'a açıklamalarında, Senussi'nin iadesinin halktan büyük tepki toplayacağı için iptal edildiğini söyledi.
21 Aralık 1988'de yaşanan Lockerbir faciasında, BK'nin başkenti Londra'dan New York'a yola çıkan Amerikan havayolu şirketi Pan Am'e ait uçak, araca yerleştirilen bombanın infilak ettirilmesiyle sefer halindeyken patlatılmıştı.
243 yolcu ve 16 mürettebatın hepsi hayatını kaybederken, Boeing 747-121 tipi uçağın parçalarının İskoçya'daki Lockerbie şehrine düşmesiyle, kentteki 11 kişi daha yaşamını yitirmişti. Uçakta ölen 109 ABD yurttaşı olduğu bildirilmişti.
ABD, 2020'de yaptığı açıklamada Libyalı Muhammed Ebu Agila Mesut'un uçaktaki bomba düzeneğini hazırlayan şüphelilerden biri olduğunu iddia etmişti.
İki yıl süren görüşmelerin ardından Libya güvenlik güçleri, 17 Kasım 2022'de Mesut'u Trablus'ta gözaltına almıştı. Şüpheli, iki hafta sonra Misrata şehrindeki ABD'li hükümet yetkililerine teslim edilmişti. ABD Adalet Bakanlığı da 10 Aralık'ta Mesut'un ABD'de gözaltında tutulduğunu açıklamıştı.
Öte yandan ailesi Mesut'un masum olduğunu savunmuş, ABD'ye iade edilmesini sağlayan hükümet yetkililerine karşı dava açacaklarını belirtmişti.
FBI ve İskoç polisi, söz konusu saldırının Libya istihbarat teşkilatı tarafından düzenlendiğini savunuyor. Lockerbie faciasının yaşandığı sırada istihbaratın başında, Kaddafi'nin eniştesi Senussi yer alıyordu.
Mesut'un teslim edilmesi için yapılan görüşmelerde ABD'nin Senussi'yi de istediğini belirten hükümet yetkilileri, şunları söyledi:
"Plan önce Mesut'u ABD'ye göndermek, ardından da Senussi'yi teslim etmekti. Bunun için aylardır görüşmeler düzenleniyordu. Fakat yetkililer son anda endişelenmeye başladı."
Kaynaklar, Senussi ve Mesut'un iadesi için görüşmelerin eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde de yapıldığını ama bir anlaşmaya varılamadığını söyledi.
ABD merkezli İnsan Hakları İzleme Örgütü, "kasap" lakaplı Senussi'yi Trablus'taki Ebu Salim hapishanesinde tutulan 1270 muhalifin 1996'daki katliamda öldürülmesinden sorumlu tutuyor.
Fransız mahkemesi de 19 Eylül 1989'da bir uçağa bombalı saldırı düzenlenmesinden sorumlu olduğu gerekçesiyle 1999'da Senussi'ye gıyabında hapis cezası vermişti. Fransız havayolu şirketi UTA'ya ait uçak, dönemin Kongo Halk Cumhuriyeti'nden Fransa'ya giderken, araçtaki bombanın infilak ettirilmesi Nijer üzerinde patlatılmıştı. Uçaktaki 170 kişinin tamamı hayatını kaybetmişti.
Senussi, 2015'te Libya'da ölüm cezasına çarptırılmıştı. Kendisi hâlâ hapiste tutuluyor.
Independent Türkçe, Guardian, BBC, India Today
Dürzi cemaatinin ruhani liderlerinden Şeyh Hikmet el-Hicri, 20 Şubat'ta Suveyda'da cemaatinin üyeleriyle bir araya geldi. (Reuters)