2022'de YouTube'da en çok izlenen şarkılar

Arap müzik dünyasında Elissa ve Lamjarred ön planda Diab, Hüsnü ve festival sanatçısı geriye düştü

TT

2022'de YouTube'da en çok izlenen şarkılar

2022 yılı YouTube'da en çok izlenen şarkılar listelerinde sürprizler görüldü. Arab Sound platformunun Arapça şarkı sayımı için yaptığı açıklamaya göre, Elissa ve Saad Lamjarred sıralamada yükselirken, son yıllarda dikkat çekici atılımlar gerçekleştiren festival sanatçılarının yanı sıra Amr Diab ve Tamer Hüsnü geriledi.
Lübnanlı şarkıcı Elissa ile Faslı sanatçı Saad Lamjarred'i bir araya getiren "Min Evvel Dakika" adlı şarkı, 312 milyon izlenerek küresel video sitesi YouTube'da 2022 yılı içinde en çok izlenen Arapça şarkılar listesinde zirveye yerleşti.
Mısırlı şair Amir Teima, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamalarda, "Min Evvel Dakika" şarkısını sanat kariyerinde yaptığı en başarılı şarkılardan biri olarak değerlendirerek şunları söyledi: "Kariyerimde sunduğum ilk şarkı olduğu için şarkının başarısı çok büyüktü. İki aydan fazla bir süredir Arap dünyasında ses platformlarında sıralamalarda üst sıralarda yer almaya devam ediyor ve YouTube' da 300 milyon görüntüleme bariyerini aştı."


Elissa ve Lamjarred

Teima, açıklamalarına şöyle devam etti: "Elissa ile Saad Lamjarred arasındaki anlaşmadan, uygulama aşamalarına ve çok harika bir zamanda piyasaya sürülene kadar şarkının ışığı görmesi uzun zaman aldı."
Arapça şarkıları saymak için kullanılan Arab Sound platformu da Mısırlı sanatçı Ahmed Saad'ın 2022'de en çok izlenen 25 şarkı listesinde yer alan Arap sanatçılardan olduğunu ortaya koydu. Saad, listede dört kere yer aldı: Lübnanlı Celia ile bir Suudi telekom şirketi reklamı olarak sunduğu “Savt el-îd” şarkısıyla listede üçüncü olurken Aleky Uyun şarkısıyla listede dördüncü sırada yer aldı. Ayrıca 105 milyondan fazla izlenen “Wasa Wasa” şarkısıyla listenen on birinci sırasında da Saad yer alıyor. Son olarak ise “Zeko İçin” filminde seslendirdiği “Seyrina Ya Dünya” şarkısı ile listenin on üçüncü sırasında yer aldı. Filmde seslendirilen “el-Gazele Rayika” şarkısı ise bu yılın en çok dinlenen şarkıları listesinde ikinci sıraya yerleşti.
Mısırlı sanatçı Ahmed Saad, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada 2022'de başardıklarından duyduğu mutluluğu dile getirerek şunları söyledi: "Bu yıl sunduklarımdan dolayı gurur duyuyorum. Bu başarı, hayranlarım, eşim, çocuklarım ve kutsal Ramazan ayından sonra yanımda olan küçük kızım (Alia) sayesinde elde edildi. 2023 Ramazan dizilerinde ve reklamlarında sunulması planlanan birçok şarkının yanı sıra lirik albümümden çıkacak şarkılar olduğu için hayranlarıma aynı hızda devam etme sözü veriyorum."
Rapper Wegz, en çok dinlenen ve izlenen şarkılar listesinde bu yıl geriledi ve 2021'de "Keify Keda" şarkısıyla listenin zirvesine çıkarken bu yıl "Al-Baht" şarkısı 166 milyon izlenerek altıncı sırada yer aldı. Bir telekomünikasyon şirketinin reklam kampanyası kapsamında sunulan “İlli Bina Hayat” şarkısıyla yirminci sırada yer alan Amr Diab gibi bazı Arap şarkıcılarında da benzer bir durum yaşandı.


Cezayirli Didine Kanun

Diab’ın geriye düşmesi, Anghami gibi diğer ses platformları aracılığıyla ücretli şarkılar yayınlamaya dayanan sanatsal politikası nedeniyle yaşandı. Sanatçı Asala Nasri, "Şükran" ve "Galban" şarkılarıyla on sekizinci ve yirmi dördüncü sırada yer aldı. Sanatçı Tamer Hüsnü ise son filmi “Bihubbik”in şarkıları arasında yer alan “Haddalani” şarkısıyla 19. sırada yer aldı.
2022'de en çok izlenen 25 şarkı listesinde çok sayıda Cezayirli sanatçı yer aldı ve listede yer alan şarkıcı sayısı açısından Mısır'dan sonra ikinci sıraya yerleşti. Cezayirli Didin Kanun ve Amsi Artizan'ın Glock isimli düeti yedinci sırada yer aldı. Rapçi Sink'in "Disco Mağrib" şarkısı onuncu, Amun Talun’un "Zahri Win ve Ene Win" şarkısı on altıncı oldu.
Bitmek üzere olan yılda Suudi Arabistan'da en çok dinlenen şarkılar listesinin başında sanatçı Abdulmecid Abdullah yer alırken, "Gazel ma Yünsadi" adlı şarkısı 75 milyon izlenme sayısına ulaşarak yirmi ikinci sırada yer aldı. 64 milyon izlenmeye ulaşan diğer şarkısı "Teneffüsüki Dünyaî" yi geride bıraktı. Hemşehrisi Raşid el-Mecid’in Yemenli sanatçı Fuad Abdulvahid ile birlikte seslendirdiği "Milyon merra" adlı şarkısı da 12 milyon izlenme sayısına ulaştı.
Listeler, “Mathafeyş Yama” şarkısıyla listeye giren Mısırlı genç şarkıcı Ali Luca da dahil olmak üzere ilk kez eser sunan yeni şarkıcıların ortaya çıkmasına tanık oldu. Benzer biçimde Ferid, Bi Emare Mîn şarkısıyla listede yer alırken, Kuveytli sanatçılar Ravan ve Dafi Adios isimli düetleriyle listeye girdi. Festival şarkıları ise 2022’de en çok dinlenen şarkılar listesinde yer almadı. Listede yer alan ilk festival şarkısı 49 milyon izlenmeye ulaşarak yedinci sırada yer alan “Malik ya sahbi ehkili” oldu.



500 yıllık İnka saç teli tarihi varsayımları nasıl değiştirdi?

İnka khipu'sunun ana kordonu üzerinde koyu kahverengi insan saçı bulundu (Sabine Hyland)
İnka khipu'sunun ana kordonu üzerinde koyu kahverengi insan saçı bulundu (Sabine Hyland)
TT

500 yıllık İnka saç teli tarihi varsayımları nasıl değiştirdi?

İnka khipu'sunun ana kordonu üzerinde koyu kahverengi insan saçı bulundu (Sabine Hyland)
İnka khipu'sunun ana kordonu üzerinde koyu kahverengi insan saçı bulundu (Sabine Hyland)

İnkalara ait bir astronomik gereçte bulunan saç teli, imparatorlukta kayıt tutmanın sadece seçkin kişiler değil, sıradan halk arasında da yaygın olduğunu gösteriyor.

Hakemli dergi Science Advances'ta yayımlanan bu bulgu, Ortaçağ uygarlığındaki sayısal okuryazarlık hakkında bilinenleri değiştiriyor.

İnkalar kayıtları, özellikle de sayısal bilgileri tutmak için khipu adı verilen ve düğümlü ipten yapılan gereçler kullanıyordu.

Bu gereçler, üzerine çok sayıda sarkan iplerin bağlandığı ana bir kordondan oluşuyor ve düğümler, konumları ve renkleri aracılığıyla bilgi kodlanıyordu.

Bazen bir khipu'nun üzerinde, yaratıcısını belirtmek için "imza" niteliğinde bırakılmış insan saçı bulunabiliyor.

cvfgbtyh
Peru'da yer alan Jucul'daki hipu üzerinde koyu kahverengi insan saçı bulundu (Sabine Hyland)

Araştırmacılar "Eskiden And Dağları'nda saç, geldiği kişiyi temsil eden ve ritüel açıdan güçlü kabul edilen bir şeydi" diye açıklıyor.

Bugüne kadar, İspanyol sömürgesi dönemine ait belgeler yalnızca erkek elitlerin khipu yaptığını ima ediyordu.

"Khipu okuryazarlığı"nın, kayıt tutmakla görevli bürokratlar dışında yaygın olmadığı düşünülüyordu.

Araştırmacılar, "Özellikle İspanyol sömürge tarihçelerine dayanarak, khipu'ların sadece bürokrasideki erkek elitler tarafından yapıldığı düşünülüyor" diye yazıyor.

19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında khipu'nun Andlı işçiler, köylüler ve kadın köylüler arasında bile üretildiği belgeleniyor.

Ancak 15. yüzyıldan kalma bir khipu'ya yaratıcısı tarafından işlenen insan saçı üzerinde yapılan son analiz, o dönemde bile düşük rütbeli İnkaların khipu yapıp kullandığını gösteriyor.

Sözkonusu khipu, çok az belgeyle birlikte bir Alman müzayedesinde bulundu ve daha sonra 1498'e tarihlendi.

Araştırmacılar, ana kordonun yaklaşık 104 santimetre uzunluğunda, katlanmış ve bükülmüş insan saçından yapıldığını ve yaklaşık 8 yıllık saç uzamasına denk geldiğini söylüyor.

Bilim insanları kimyasal analizdeki gelişmelerden yararlanarak saç örneğinden karbon, nitrojen ve kükürt gibi farklı elementlerin seviyelerini aynı anda ölçtü.

Bu gereci yapan kişinin bürokratların et ve mısır içeren beslenme biçimi yerine, sıradan halkın yumru kökler ve yeşilliklerden oluşan beslenme düzenini izlediğini tespit ettiler.

Oksijen ve hidrojen değerlerini ölçen daha ayrıntılı analizler, halkın alt kesiminden gelen bu kişinin muhtemelen günümüzde Peru'nun güneyi veya Şili'nin kuzeyinde yer alan bölgede yaşadığını ortaya çıkardı.

Bilim insanları şöyle yazıyor: 

Önceki varsayımların aksine, belli ki İnka İmparatorluğu'ndaki halk da İnka tarzı khipu'lar üretmiş.

Çalışmanın sonuçları, kadınların da bu kayıt sistemlerini yaptığını gösteren, yakın zamandaki diğer bulguları da doğruluyor ve khipu okuryazarlığının sadece erkek elitlerin alanı olduğu fikrine meydan okuyor.

Araştırmacılar, "İnka İmparatorluğu'nda khipu okuryazarlığı, şimdiye kadar düşünülenden daha kapsayıcı ve yaygın olabilir" sonucuna varıyor.

Independent Türkçe