Onlarca milyar dolar harcanan Mısır'ın yeni başkentinde inşaat çalışmaları sürüyor. Ancak pek çok yurttaş, şimdilik Yeni İdari Başkent adı verilen kentte hayatın ziyaret için bile gidilmeyecek kadar pahalı olduğunu düşünüyor.
Dünyanın en kalabalık kentleri arasında yer alan başkent Kahire'nin metropolitan alan nüfusu 20 milyonu aşıyor. Ülkenin bakanlık, meclis ve başkanlık sarayı gibi önemli binaları, kentin merkezindeki Tahrir Meydanı ve çevresinde yer alıyor.
Bu binaların güvenliği, yabancı heyet ziyaretleri ve VIP konvoyları nedeniyle sık sık yolların kapatıldığı, trafiğin kesintiye uğradığı Kahire'nin merkezi 24 saate yayılan bir kaos yaşıyor.
Kahire nüfusunun 2050'de 40 milyona ulaşacağı tahmin ediliyor (AFP)
Kahire'nin yaklaşık 65 kilometre doğusunda, çölün üzerinde sıfırdan inşa edilen kent için çalışmalara 2015'te başlandı.
Mısır, yeni bir şehir inşası ve finansı üzerine fikir alışverişi yapmak için Birleşik Arap Emirlikleri yetkilileriyle temasa geçti. Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah es-Sisi, kentin ilk modelini Dubai'deki Burc Halife'ye imza atan iş insanı Muhammed Alabbar'la tanıttı.
Başkent projesine danışmanlık yapan Ayman İsmail, bu işbirliğinin mali şartlarda meydana gelen anlaşmazlıklar sebebiyle hemen bozulduğunu söyledi.
Bunun ardından projenin sorumluluğunu Mısır ordusu üstlendi. The Wall Street Journal (WSJ), yeni tasarımın pek yaya dostu olmadığını, hükümet, iş ve yerleşim alanlarının birbirinden uzaklaştırıldığını yazdı.
Yeni İdari Başkent'te uzunluğu 30 kilometreyi aşan bir park, havalimanı, üniversiteler ve 78 katıyla Afrika'nın en yüksek gökdelenini barındırması hedefleniyor.
Yeni başkentin nüfusunun 6 milyonu aşması planlanıyor.
"Çok önemli"
Haberde gökdelenler, lüks binalar ve alışveriş merkezleriyle dolu projenin, Sisi'nin Mısır'ı modern bir ülkeye dönüştürme planının en önemli parçası olduğu kaydedildi.
Mısır Devlet Başkanı Sisi ekimde "Mısır'ın tamamı yeni başkent gibi ve sizin de hayaliniz bu olmalı" demişti.
Mısır yönetiminin eylülde düzenlediği turda, kentte çok az insanın olduğu görülmüştü. Hükümet binalarının olduğu Halk Meydanı'nda hemen hemen hiç ağaç yoktu.
Yetkililer, inşaatın çalışmasına yıllar olmasına rağmen ocakta 40 bin memuru buraya taşımayı planlıyor.
Bankalarsa personelin başkente taşınmasının yıllar süreceğini savundu. Bazı şirketler önce Mısır borsasının taşınmasını beklediklerini söylüyor.
Mısır, ülkelerin büyükelçiliklerini de buraya taşımaya ikna etmeye çalışıyor. WSJ'e konuşan yabancı diplomatlar, önce Mısır'ın kendi bakanlıklarının oraya taşınması gerektiğini ifade etti.
Şehir planlama profesörü Semih El Alaylı başkentin, ülkenin asıl ihtiyaçlarını karşılamaktan ziyade gökdelen sergileme projesi olduğunu savundu.
Öte yandan projenin danışmanı İsmail, "Bu proje ülke için çok önemli" dedi.
Şehir plancısı David Sims ise başkentin Mısır halkını cezbetmeyeceğini düşündüğünü belirtti:
"Bu fazlasıyla harcanabilir gelire sahip, devasa ve büyümekte olan bir orta sınıfa sahip olmayı gerektiriyor. Böyle bir şey olmuyor, nokta."
Yeni İdari Başkent'teki okul, hastane ve restoranlar henüz açılmadı. Yoksul Mısırlıların bu giderleri karşılayamayacağı düşünülüyor.
Mısır Gençlik ve Spor Bakanlığı'nda memurluk yapan Ahmed Salah, ofisi henüz kalıcı şekilde taşınmasa da başkenti birkaç kez ziyaret etti. Salah, Kahire'nin merkezindeki evinden yeni başkente 2,5 saatte gidebildiğini söyledi.
Salah ve devlet memuru olan eşi, Yeni İdari Başkent'te ev tutabilecek durumda olmadıklarını ifade etti.
Mısır'da devlete bağlı medya, projenin toplamda 45 milyar dolara mal olacağını 2015'te geçmişti.
Kenti inşa eden orduya ve devlete ait bir şirket olan Kentsel Gelişim İdari Başkenti'nin başkanı Halid Abbas, nihai meblağın bu tahmini geçeceğini söylese de "ne kadar olacağını bilmek imkansız" dedi. Abbas, şimdiye kadar yeni başkent için 20 milyar dolardan fazla harcandığını tahmin ettiğini vurguladı:
"45 milyar doları aşacağına eminim. Her gün değişiyor."
Independent Türkçe, The Wall Street Journal, AA
Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv - Reuters)
Yerlerinden edilmiş Filistinliler, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'ndan yardım alıyor. (AFP)