2023 yılında küresel piyasaları tehdit eden 5 senaryo

Dünyanın dört bir yanındaki yatırımcıların 2023'te işlerin kolay ve hızlı bir şekilde tersine döneceği umudu yok (AP)
Dünyanın dört bir yanındaki yatırımcıların 2023'te işlerin kolay ve hızlı bir şekilde tersine döneceği umudu yok (AP)
TT

2023 yılında küresel piyasaları tehdit eden 5 senaryo

Dünyanın dört bir yanındaki yatırımcıların 2023'te işlerin kolay ve hızlı bir şekilde tersine döneceği umudu yok (AP)
Dünyanın dört bir yanındaki yatırımcıların 2023'te işlerin kolay ve hızlı bir şekilde tersine döneceği umudu yok (AP)

Başta Rusya’nın Ukrayna’yı işgali olmak üzere dünyanın yaşadığı ağır krizler sonucunda küresel hisse senetlerinin son on yılın aşkın bir süredir  yaşadığı  en kötü yılın ardından dünyanın dört bir yanındaki yatırımcıların 2023'te işlerin kolay ve hızlı bir şekilde tersine dönmesi için büyük umutları bulunmuyor.
İyimser olanların, Çin’in yeni tip koronavirüs kısıtlamalarını hafifletmesi ve merkez bankalarının daha düşük faiz oranlarına yöneleceği üzerine bahse girdiği bir dönemde Ukrayna'daki çatışma gerilerken, diğerleri küresel piyasaları yeniden kargaşaya sürükleyebilecek risklere odaklandı.
Bloomberg, önümüzdeki yıl yatırımcılara ve küresel piyasalara daha fazla sorun getirme tehdidinde bulunan 5 senaryo bildirdi.
Bu senaryolar şunlar;

Yerleşik enflasyon
Matthew McLennan, tahvil piyasası, fiyatların artması ve enerji maliyetlerinin artması nedeniyle enflasyonun 12 ayda keskin bir şekilde yükselmesinin beklendiğini söyledi.
McLennan, merkez bankalarının bazı ekonomistlerin gelecek yılın ortasında gerçekleşmesini bekledikleri faiz oranlarını düşürme ihtimaline katılmıyor.

Çin’in tökezlemesi
Çin'deki kalabalık hastaneler ve cenaze salonlarındaki kuyruklar son haftalarda endişeye neden olurken, salgının devam eden yayılma sürecinde birçok insan faaliyetlerine ve işlerine geri dönmekten korkarak ekonomik aktivite çökme noktasına geldi.
Buna, büyük şehirlerdeki sosyal hareketlilikte keskin bir düşüş eşlik etti.

Sosyal hareketlilik, bir bireyin veya grubun bir sınıftan diğerine veya belirli bir sosyal seviyeden diğerine hareket ettiği sosyal olgu.
Küresel Piyasalar Uzmanı Marcella Zhao, “Çin'deki vaka eğrisi yükselecek ve Çin Yeni Yılı'ndan yalnızca bir veya iki ay sonra zirveye ulaşacak” ifadelerini kullandı.
Çin hisselerindeki toparlanmanın hala kırılgan olduğuna dikkat çeken Zhao, ekonomik aktivitede herhangi bir aksama olasılığının başta endüstriyel mineraller ve demir cevheri olmak üzere emtia piyasalarındaki talebi zayıflatabileceğini bildirdi.

Ukrayna savaşı
Küresel Pazar Stratejisti John Fell, “Savaş kötüye giderse, NATO savaşa daha doğrudan dahil olursa ve Rusya ile müttefiklerine yönelik yaptırımlar sertleşirse, bunun çok olumsuz sonuçları olacak” dedi.

Fell, Rusya'nın özellikle Hindistan ve Çin'e yönelik ikincil yaptırımların, küresel ekonomi üzerindeki riskleri artıracağını bildirdi.

Gelişmekte olan piyasa düşüşü
Pek çok yatırımcı, 2023'te daha zayıf bir dolar ve enerji maliyetlerinin düşmesini bekliyor. Bunlar, gelişmekte olan piyasaların üzerindeki baskıyı hafifletmesi gereken iki faktör.
Ancak enflasyonu dizginleyememek, döviz piyasaları için bu sonucu olumsuz etkilerken, Ukrayna'daki  savaşın yoğunlaşması, enerji fiyatlarının yeniden fırlamasına yol açabilecek birçok riskten yalnızca biri.

AMP Capital Yatırım Stratejisi Başkanı ve Başekonomist Shane Oliver, gelişmekte olan piyasaların güçlerini yeniden kazanmakta zorlandıkları bir yılın daha yaşanabileceğini vurgualadı.
Oliver, “Hala yüksek olan ve daha da yükselmesi muhtemel olan ABD doları, gelişmekte olan piyasa ülkelerini olumsuz etkileyecek çünkü birçoğunun ABD doları cinsinden büyük borçları var” dedi.

Koronavirüsün yeniden dönüşü
Koronavirüsün önceki varyantlarından daha bulaşıcı olan yeni bir tür ortaya çıkabilir. Mevcut durumda hastalık kış mevsiminde daha da yayılarak tedarik zincirlerini yeniden bozabilir, bu durum da enflasyon ve ekonomik yavaşlamaya yol açabilir.



Küresel piyasalar karışık seyrediyor

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Küresel piyasalar karışık seyrediyor

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Küresel piyasalar, ABD Merkez Bankası (Fed) başta olmak üzere merkez bankalarının para politikalarına ilişkin belirsizliklerle yön arayışını sürdürüyor.

Dünya genelinde makroekonomik verilerden alınan sinyaller fiyatlamaları zorlaştırmaya devam ediyor.

Bugünden itibaren yoğunlaşacak veri takviminin piyasaların yönü üzerinde etkili olması beklenirken, yatırımcılar, aynı zamanda merkez bankası yetkililerinin açıklamalarını da yakından takip ediyor.

Analistler, bugün ABD'de konut piyasasına ilişkin verilerin takip edileceğini belirterek, söz konusu piyasanın Fed'in adımlarına karşın sıcak kalmasının Banka'yı "şahin" kalmaya zorlayan etkenlerden olduğunu ifade etti.

ABD ekonomisinde konut piyasasının önemine dikkati çeken analistler, ülkedeki kredi sistemi nedeniyle buradaki hızlı aktivitenin kişilerin harcanabilir gelirlerini etkilediğini bildirdi.

Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in gelecek ay politika faizini yüzde 76 ihtimalle 25 baz puan artıracağı öngörülürken, Banka'nın nihai faiz oranına yönelik belirsizlikler devam ediyor.

Dün New York borsasında S&P 500 endeksi yüzde 0,29, Nasdaq endeksi yüzde 0,75 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,03 geriledi. ABD'de endeks vadeli kontratlar, yeni güne alış ağırlıklı bir seyirle başladı.

Avrupa'da dün karışık bir seyir öne çıkarken, Avrupa Merkez Bankası (ECB) yetkililerinin açıklamaları "şahin" kalmayı sürdürüyor.

ECB üyesi Martins Kazaks, ekonominin yumuşamasına karşın Banka'nın faizleri artırmaya devam etmesi gerektiğini söyledi.

Dün İngiltere'de FTSE 100 endeksi ve Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,11 gerilerken, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,29 ve İtalya'da MIB 30 endeksi 0,12 yükseldi. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar, yeni güne yükselişle başladı.

Asya'da bugün karışık bir seyir öne çıkarken, Çin'de hükümetin ekonomiyi desteklemeye devam edeceğini açıklaması risk algısını törpüledi.

Çin Başbakanı Li Qiang, bugün yaptığı açıklamalarda, ikinci çeyrek büyümesinin birinci çeyrekten daha güçlü olacağını belirterek, Çin'in ekonomiyi desteklemek ve Çin piyasasını dış dünyaya açmak için çalışmaları sürdüreceğini kaydetti.

Kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,6 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,1 gerilerken, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,1 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 1,7 yükseldi.

Yurt içinde dün alış ağırlıklı seyreden Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, yüzde 2,69 artışla günü 5.732,86 puandan tamamlayarak tüm zamanların en yüksek günlük kapanışını gerçekleştirirken, gördüğü en yüksek seviye rekorunu 5.749,66 puana taşıdı.

Dolar/TL, dün yüzde 2,4 artışla 25,9157'den kapanmasının ardından bugün bankalararası piyasanın açılışında 26,0070 seviyesinden işlem görüyor.

Öte yandan, bugün arife günü olması dolayısıyla piyasalar yarım gün işleme açık olacak.

Analistler, bugün ABD'de inşaat izinleri, yeni konut satışları, dayanıklı mal siparişleri, tüketici güven endeksi ve Richmond Fed sanayi endeksi verilerinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 5.850 ve 6.000 seviyelerinin direnç, 5.700 ve 5.600 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.

Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:

15.00 ABD, mayıs ayı inşaat izinleri

15.30 ABD, mayıs ayı dayanıklı mal siparişleri

16.00 ABD, nisan ayı konut fiyat endeksi

17.00 ABD, haziran ayı CB tüketici güven endeksi ve Richmond Fed imalat endeksi

17.00 ABD, mayıs ayı yeni konut satışları


TCMB'den ödeme ve elektronik para kuruluşları bilgi sistemleri tebliğ ve yönetmeliğinde değişiklik

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

TCMB'den ödeme ve elektronik para kuruluşları bilgi sistemleri tebliğ ve yönetmeliğinde değişiklik

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı İle Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelik ve ilgili tebliğde değişikliğe gitti.

TCMB tarafından Resmi Gazete'de yayımlanan Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'e göre, 1 Aralık 2021 tarihli ve 31676 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmeliğin geçici birinci maddesinin birinci, beşinci, dokuzuncu, on birinci, on yedinci ve on sekizinci fıkralarında yer alan "30 Haziran 2023 tarihine kadar" ibareleri "30 Eylül 2023 tarihine kadar" şeklinde değiştirildi.

Değişiklik tebliğine göre 1 Aralık 2021 tarihli ve 31676 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Tebliğin geçici birinci maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında yer alan "30 Haziran 2023 tarihine kadar" ibareleri "30 Eylül 2023 tarihine kadar" olarak değiştirildi.

Resmi Gazete'de yayınlanan yönetmelik ve tebliğdeki değişiklik yürürlüğe girdi.


Türkiye’nin nisan ayı ihracatı 19,3 milyar dolar oldu

AA
AA
TT

Türkiye’nin nisan ayı ihracatı 19,3 milyar dolar oldu

AA
AA

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, ihracatta nisan ayında yaşanan düşüşün kısa süreli ve geçici olduğunu belirterek, "Her şeye rağmen önümüzdeki 8 ayı en iyi şekilde değerlendirerek, 2023’ü ihracatta mümkün olan en iyi performansla tamamlayacağımıza inanıyorum." ifadesini kullandı.
Gültepe, ihracat rakamlarına ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, nisan ayının küresel ve ulusal ölçekli gelişmelerin ihracata olumsuz yansımalarının hissedildiği bir ay olduğunu belirtti.
Genel Ticaret Sistemi (GTS) kayıtlarına göre, nisanı 19,3 milyar dolar ihracatla tamamladıklarını bildiren Gültepe, şunları kaydetti:
"Geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17,2 eksideyiz. Son 12 aylık ihracatımız yüzde 4,9 artışla 251,7 milyar dolara ulaşırken, ocak-nisan dönemini ise yüzde 3 kayıpla 80,9 milyar dolarla kapattık. Geçen ay ihracatımıza en yüksek katkıyı 2,7 milyar dolarla otomotiv sektörü verdi. İlk beşteki diğer sektörlerimiz 2,4 milyar dolarla kimya, 1,5 milyar dolarla hazır giyim, 1,2 milyar dolarla elektrik elektronik ve 1,1 milyar dolarla çelik şeklinde sıralandı.
Hububat, zeytin ve zeytinyağı, savunma ve havacılık, yaş meyve-sebze, tütün ve fındık ihracatımızda geçen ay artış kaydettik. 14 ilimiz ihracatını artırdı. En çok ihracat yapan ilk 5 ilimiz İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir ve Ankara oldu. Geçen ay bin 449 firmamız ihracat ailesine katıldı. Birim ihracat değerimiz ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde 18,3 artışla 1,56 dolara yükseldi."

"Parite aylar sonra ilk kez ihracata pozitif katkı verdi"
Mustafa Gültepe, nisan ayında 217 ülkeye ihracat gerçekleştirdiklerini belirterek, 81 ülkeye ihracatta artış kaydedildiğini aktardı.
Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı ülkeleri Almanya, ABD, Irak, İtalya ve İngiltere şeklinde sıralayan Gültepe, Suudi Arabistan ve Kazakistan’a ihracatta dikkati çekici artışlar kaydedildiği belirtti.
Paritenin de uzun bir aradan sonra ihracata pozitif yansıdığını ifade eden Gültepe, "Nisan ayında parite etkisi 152 milyon dolarlık artı değer sağladı. Ancak yıl başından bu yana parite etkisi sebebiyle 972 milyon dolarlık bir kaybımız var." ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin ulusal ve uluslararası gelişmelerin ihracata olumsuz yansımalarını hissettiği bir dönemden geçtiğini kaydeden Gültepe, Avrupa ve ABD gibi küresel pazarlarda devam eden parasal sıkılaşma politikaları nedeniyle talepte durgunluğun devam ettiğini hatırlattı.
Maliyet artışlarının küresel pazarlardaki rekabetçiliği olumsuz etkilediğini vurgulayan Gültepe, şöyle devam etti:
"Maliyet artışları kurdaki artışın çok üzerine çıktı. Bu nedenle rekabetçiliğimizi kaybetmeye başladık. Müşterilerimiz hem bizim fiyat tutturamamamız hem de düşen lojistik fiyatlarının etkisiyle alımlarını rakip ülkelere kaydırmaya başladılar. Her zaman söylediğimiz gibi kurun en az enflasyon kadar artması gerekiyor ki Türk ihracatçısı rekabetçiliğini koruyabilsin. Yoksa pazar kaybetmeye devam ederiz. Kaybettiğimiz müşterileri tekrar kazanmak ise yıllarımızı alabilir."

"Elektrik ve doğalgaz fiyatlarında indirim ihracatçılarımızın elini rahatlattı"
TİM Başkanı Gültepe, elektrik ve doğalgaz fiyatlarında yıl başından bu yana yapılan indirimlerin, özellikle yüksek enerji kullanan sektörlerde maliyetlerin düşürülmesinde ihracatçının elini rahatlattığını ifade ederek, şunları kaydetti:
"Kahramanmaraş’ta 3 ay önce meydana gelen depremden etkilenen illerimizde de toparlanma büyük bir hızla devam ediyor. Biz de ihracat ailemizin çatı kuruluşu olarak firmalarımızı ticaret ve alım heyetlerinin yanı sıra fuarlar aracılığıyla en doğru alıcıyla buluşturmaya çalışıyoruz.
Dolayısıyla ihracatımızda nisan ayında yaşanan düşüşün kısa süreli ve geçici olduğunu düşünüyoruz. Her şeye rağmen önümüzdeki sekiz ayı en iyi şekilde değerlendirerek Cumhuriyetimizin 100’üncü yıl dönümünü kutlayacağımız 2023’ü ihracatta mümkün olan en iyi performansla tamamlayacağımıza inanıyorum."