Ukrayna’ya yönelik Rus hava saldırıları artarken, FSB Rusya’da bir saldırı planını engelledi

Rusya Başbakanı Mihail Mişustin dün Moskova’da bir hükümet toplantısına başkanlık ederken (EPA)
Rusya Başbakanı Mihail Mişustin dün Moskova’da bir hükümet toplantısına başkanlık ederken (EPA)
TT

Ukrayna’ya yönelik Rus hava saldırıları artarken, FSB Rusya’da bir saldırı planını engelledi

Rusya Başbakanı Mihail Mişustin dün Moskova’da bir hükümet toplantısına başkanlık ederken (EPA)
Rusya Başbakanı Mihail Mişustin dün Moskova’da bir hükümet toplantısına başkanlık ederken (EPA)

Kremlin, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy tarafından hazırlanan 10 maddelik barış planını reddettiğini duyurarak, Rusya’nın Ukrayna’dan ilhak ettiği 4 bölgeyle ilgili gerçeklerin hesaba katılması gerektiğini vurguladı.
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov dün yaptığı açıklamada, “Dört bölgenin Rusya'ya katılımıyla ilgili bugünün gerçeklerini dikkate almayan Ukrayna’nın planı, barış planı olamaz” dedi.
Rusya, Ukrayna ve Batı ülkeleri tarafından kınanan referandumların ardından Eylül ayında Ukrayna’nın Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya bölgelerinin ilhakını ilan etti.
Zelenskiy’in planı, Rus güçlerinin uluslararası kabul görmüş Ukrayna topraklarından çekilmesini öngörüyor, bu da Rusya’nın 2014’te ilhak ettiği Kırım’la birlikte bu yıl ilhakını ilan ettiği 4 bölgeyi terk etmesi anlamına geliyor.

Dün Belarus’ta Rus askerleri için düzenlenen askeri tatbikat (AP)
Ukrayna Devlet Başkanlığı, daha önce, planı tartışmak için Birleşmiş Milletler’in (BM) himayesinde uluslararası bir toplantı çağrısı yapacağını duyurdu. Ancak Moskova’nın bu toplantıya davet edilmeyeceğini ekledi.

Rusya’nın hava saldırıları sürüyor
Rus savaş uçakları, Ukrayna şehirlerindeki altyapıyı hedef alan yeni saldırılar başlattı.
Rus ve Ukrayna medya kaynaklarına göre, Rus savaş uçaklarının saldırıyı gerçekleştirmek için harekete geçmesinin ardından Çarşamba sabahı Ukrayna’nın çoğu şehrinde sirenler çaldı.
Rusya Savunma Bakanlığı, hedef alınan yerlere dair ayrıntıları açıklamadı.
Ancak Ukraynalı kaynaklar, özellikle güneyde Herson ve Bahmut yakınları olmak üzere temas hatlarına bitişik bazı noktalarda hava saldırılarının arttığını bildirdi.
Savunma Bakanlığı, Rus füze ve topçu güçlerinin Zaporijya bölgesinde Ukrayna’ya ait bir askeri depoyu imha ettiğini duyurdu.
Ayrıca Rus ordusu, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’ne bağlı Harkov bölgesindeki 5 komuta merkezini ve Donetsk bölgesindeki çeşitli noktaları vurdu.

FSB: Rusya’da planlanan saldırıyı engelledik
Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB), dün Ukrayna özel servisleri tarafından Rusya’da planlanan bombalı saldırıyı engellediklerini açıkladı.
FSB tarafından yapılan açıklamada, Ukrayna özel servislerinin talimatı üzerine Rusya’nın Kabardey-Balkarya Cumhuriyeti’ne bağlı Çegem şehrinde bir terör eylemi hazırlayan daha önce hüküm giymiş iki Rus vatandaşının öldürüldüğü bilgisi verildi.
Güvenlik birimleri, kimlikleri açıklanmayan iki kişinin ölümle sonuçlanan çatışmalar öncesinde onları yakalamaya çalıştıklarını gösteren görüntüler yayınladı.
Açıklamada, “Çatışma mahallinde, TNT eşdeğeri yaklaşık 2 kg kapasiteli el yapımı bir patlayıcı, bir AK-74 saldırı tüfeği, bir tabanca ve mühimmat bulundu” ifadeleri de kullanıldı.
Bu olay, FSB’nin Rusya’nın Ukrayna sınırındaki Bryansk bölgesine girmeye çalışan dört kişilik Ukraynalı sabotaj grubunun etkisiz hale getirildiğini açıklamasından iki gün sonra gerçekleşti.
FSB, sabotaj grubunun Alman üretimi makineli silahlar, mühimmat ve iletişim cihazlarının yanı sıra 40 kilogram ağırlığındaki patlayıcıları Rusya topraklarına sokmaya çalıştığını bildirdi.

Rus yetkiliden siber saldırı uyarısı
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Oleg Syromolotov, Ukrayna topraklarının Batı tarafından Rusya’ya yönelik saldırı operasyonları ve siber saldırılar için kullanılması konusunda uyarıda bulundu.
Syromolotov dün yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Kiev dijital egemenliğini fiilen kaybetti. Ukrayna’nın ‘siber birlikleri’ aslında bir NATO aracıdır. Bu ülke (Ukrayna), Batı’nın saldırı operasyonları yürütmesi ve siber gelişmeleri test etmesi için bir dayanak noktası haline geldi. Biz yerel hackerlarla değil, Ukrayna yanlısı hacker gruplarının yardımıyla, Rusya’nın gücünü kırmak için yorulmak bilmeyen girişimlerde bulunan NATO’nun tüm siber gücüyle uğraşıyoruz.”
Rus diplomat, “Çatışma sırasında NATO, Kiev’in dijital teknolojiler ve silahlarla tedarikini kontrol edilemez bir şekilde artırdı ve bu, tüm dünya için tahmin edilmesi zor sonuçlara gebe. Ukrayna’nın bilişim alanında oluşturduğu tehditlerin küresel nitelikte olduğunun net bir şekilde anlaşılması gerekiyor” diye ekledi.
Daha önce Rus diplomat, Ukrayna’daki askeri operasyonun başlamasından sonra Rus bilgi merkezlerine yönelik siber saldırıların sayısının önemli ölçüde arttığını söylemiş, bu saldırıların ağırlıklı olarak Kuzey Amerika ülkeleri ve Avrupa Birliği (AB) kaynaklı olduğuna işaret etmişti.

Medvedev’den ‘vatan hainlerine’ uyarı
Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dimitri Medvedev, Ukrayna’daki savaşa karşı çıkan ‘vatan hainlerinin’ peşine düşmeye yönelik yeni bir öneri sundu.
Savaş sırasında Rus seçkinleri arasında en sert ‘şahinlerden’ biri haline gelen Medvedev, savaşın başlamasının ardından ülkeyi terk eden Rus vatandaşlarının hayatlarının sonuna kadar ülkeye alınmaması ve Rusya’daki gelirlerinden mahrum bırakılması gerektiğini söyledi.
Görünüşe göre Medvedev’in çağrısı, özellikle ABD ve Batı ülkelerinde ikamet eden ve savaş kararına karşı olduklarını ifade eden Ruslara yönelikti.
Medvedev, Rus askerlerinin ellerinde silahlarla vatanı savunurken, her gün hayatlarını riske atarken ve gerçek kahramanlık mucizelerini yaratırken, ülkeyi terk edenlerin vatandaşlarının ölmesini ve ülkelerinin yok olmasını dilediğine dikkat çekti.
Bu ‘hainlerin’ haklarında idari veya cezai dava açılmasa dahi, halk düşmanı olarak kabul edilmesi gerektiğini vurgulayan Medvedev, “Bu tür kişilerin evlerine dönüşü, ancak kamuya açık bir şekilde pişmanlık ifade edilirse ve uygun durumlarda yalnızca af yoluyla gerçekleşebilir” dedi.



Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
TT

Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)

Kritik öneme sahip Maya kenti Caracol'un ilk hükümdarı olduğu düşünülen birine ait mezar keşfedildi. Mezarda bulunan eserler dönemin büyük kentleri arasındaki ilişkiye ışık tutuyor.

Maya dünyasının en büyük ve en önemli şehirlerinden Caracol'un nüfusunun zirve döneminde 100 bine ulaştığı tahmin ediliyor. Ancak diğer pek çok Maya şehrinde olduğu gibi, bilinmeyen nedenlerle MS 900 civarında çöküşe geçti.

Kalıntıları Belize'de yer alan antik kentin harabelerindeki kazılar en az 40 yıldır sürüyor. Fakat bugüne kadar yapılan çalışmalarda hiçbir kraliyet üyesine ait mezara rastlanmamıştı. 

Kazılara liderlik eden Houston Üniversitesi arkeologları Diane ve Arlen Chase, etkileyici bir keşifle bu durumu değiştirdi. 

İlk kez Caracol'da bir kraliyet mezarı ortaya çıkaran ekip, bunun kentin bilinen ilk hükümdarına ait olduğunu düşünüyor.

Houston Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre Te K'ab Chaak adlı kralın mezarı yaklaşık MS 350'ye tarihlendi. Araştırmacılar tahta 331'de çıkan Te K'ab Chaak'ın hanedanının en az 460 yıl varlığını sürdürdüğünü söylüyor.

Field Museum'dan arkeolog Gary Feinman, yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında "Çok erken bir döneme ait hükümdar buldular, ki bu çok önemli ve bir hanedanın kurucusu olduğu iddia ediliyor" diyerek ekliyor: 

Bu büyük bir bulgu.

Araştırmacılar mezarda bulunan kalıntılara dayanarak Te K'ab Chaak'ın 1,7 metre boyunda ve öldüğünde dişi olmayan yaşlı bir adam olduğunu tespit etti.

Chase çifti kalıntılarla birlikte gömülen seramik kapların tarzından mezarın son derece eski olduğu sonucuna vardı. Kırmızı zincifre mineraliyse, çok yüksek statüye sahip birine ait olduğunu anlamına geliyordu.

Arlen Chase "Eşyalar zincifreyle kaplanmışsa kraliyet ailesinin en üst seviyedeki kişileri sözkonusu demektir" diye açıklıyor.

Ekip mezarda yeşim taşından yapılmış üç set kulak süsü de buldu. Maya elitlerinin kullandığı bu değerli eşyalara pek sık rastlanmıyor. 

ghyjudcfv
Çömlek kaplar üzerinde daha önce görülmeyen tasvirler bulundu (Houston Üniversitesi)

Ayrıca mozaik bir ölüm maskesi de keşfeden araştırmacılar bunun çok daha nadir olduğunu belirtiyor. Chase çifti daha önce sadece bir adet ölüm maskesi bulmuştu.

Arkeologlar mezarda gördükleri çömleklerin de etkileyici olduğunu ifade ediyor. Bu kaplarda Mayaların ticaret tanrısı, bir sinek kuşu ve mızrak tutan bir hükümdarla ona adak adayan kişiler resmedilmişti. Bazılarında maymun, baykuş ve nasua gibi hayvanlar tasvir edilmişti. 

Arlen Chase bazı tasarımlar için "Bunları daha önce hiç görmemiştik" diyor.

Araştırmacılar mezardaki bazı eserlerin, yine MS 350'lere tarihlenen diğer iki Caracol mezarındakilere çok benzediğini söylüyor. Bunlar arasında Meksika'nın orta kesiminden gelen yeşil obsidyen bıçaklar ve mızrak fırlatmak için kullanılan bir alet de vardı. 

Ekip bu aletlerin genellikle Caracol'un 1200 kilometre uzağındaki Teotihuacán kentiyle ilişkilendirildiğini belirtiyor. 

Chase çiftine göre bu durum iki kent arasındaki büyük mesafelere rağmen erken Maya halkının, Orta Meksika topluluklarıyla sanılandan onlarca yıl önce ilişki kurduğuna işaret ediyor. Te K'ab Chak zamanında Teotihuacán'dan Caracol'a yürümek muhtemelen en az 150 gün sürüyordu.

İkili, ellerindeki bulgulara dayanarak kentler arasında ticari ve diplomatik ilişkiler kurulduğunu düşünüyor. Öte yandan bazı uzmanlar net çıkarımlar yapmadan önce daha net kanıtlara ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.

Independent Türkçe, Live Science, New York Times, Smithsonian Magazine, Houston Üniversitesi