عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM Sağlık

Can sıkıntısı yaratıcı olma ve yeni beceriler geliştirme yeteneğini artırır mı?

Can sıkıntısı yaratıcılığı, tutkuyu ve yeni beceriler edinme yeteneğini artırır (Reuters)
Can sıkıntısı yaratıcılığı, tutkuyu ve yeni beceriler edinme yeteneğini artırır (Reuters)
TT
TT

Can sıkıntısı yaratıcı olma ve yeni beceriler geliştirme yeteneğini artırır mı?

Can sıkıntısı yaratıcılığı, tutkuyu ve yeni beceriler edinme yeteneğini artırır (Reuters)
Can sıkıntısı yaratıcılığı, tutkuyu ve yeni beceriler edinme yeteneğini artırır (Reuters)

Yeni bir çalışma, can sıkıntısının kişinin yaratıcı olma ve yeni beceriler geliştirme yeteneğini artırdığını ortaya koydu.
The Telegraph gazetesinin haberine göre, İngiltere’de bulunan Bath Üniversitesi’nden bir ekip, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sırasında ülke genelinde uygulanan kapatma kısıtlamaları nedeniyle ücretli izin verilen veya evden çalışan 15 kişi üzerinde araştırma yaptı.
Katılımcılar, çok sıkılmış hissetmenin onları hayattaki amaçları ve seçimlerini sorgulamaya ittiğini ve bunun da onları yeni deneyimler aramaya yönelttiğini bildirdi.
Bath Üniversitesi’nde sosyolog olan, çalışmanın ortak yazarı Timothy Hill çalışma sonuçlarına ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:
“Derin can sıkıntısı, ezici bir çoğunlukla olumsuz bir kavram gibi gelebilir, ancak aslında insanlara dikkatlerini dağıtmadan düşünme ve gelişme şansı verilirse, son derece olumlu olabilir. Yaratıcılığı, tutkuyu ve yeni beceriler edinme yeteneğini artırır. Pandeminin binlerce insan için trajik, yıkıcı ve tüketen bir deneyim olduğunu kabul etmeliyiz. Ancak buna rağmen karantinada olup yeni hobiler, kariyerler edinen veya hayatta yön bulanların hikayelerine hepimiz aşinayız.”
Sonuçları Marketing Theory dergisinde yayınlanan çalışma, can sıkıntısının neden olduğu bu yaratıcı ilhamın, insanlar sosyal medyada gezinirken genellikle kaybedildiğine dikkat çekti.
Sosyal medyayı yaratıcılığı öldüren ‘dijital toksinler’ olarak tanımlayan Hill, “Bu siteler yüzeysel can sıkıntısını ortadan kaldırabilir ama gerçekte anlamlı şeyler yapmamızı engelliyor, zamanımızı ve enerjimizi alıyorlar” ifadelerini kullandı.
Harry Potter roman dizisinin İngiliz yazarı J.K Rowling, İngiliz yazar Neil Gaiman ve romancı Agatha Christie de dahil olmak üzere birçok sanatçı ve yazar, sıkıntıyı çalışmalarında yaratıcılıklarının arkasındaki itici güç olarak göstermişti.
Ünlü İngiliz matematikçi ve filozof Bertrand Russell, “Bazı iyi şeyler ancak belirli bir monotonluk derecesi ile elde edilebilir” ifadelerini kullanarak, can sıkıntısının kötü bir şey olmadığına dikkat çekmişti.

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM Sağlık

Karaciğer hasarının 5 erken belirtisi

Sağlıklı bir kişi ile viral hepatite yakalanmış bir kişi arasındaki cilt rengi farkını gösteren görüntü (El-Merkeziyye)
Sağlıklı bir kişi ile viral hepatite yakalanmış bir kişi arasındaki cilt rengi farkını gösteren görüntü (El-Merkeziyye)
TT
TT

Karaciğer hasarının 5 erken belirtisi

Sağlıklı bir kişi ile viral hepatite yakalanmış bir kişi arasındaki cilt rengi farkını gösteren görüntü (El-Merkeziyye)
Sağlıklı bir kişi ile viral hepatite yakalanmış bir kişi arasındaki cilt rengi farkını gösteren görüntü (El-Merkeziyye)

Karaciğer vücuttaki en büyük ve en önemli organlardan biridir ve birçok görevden sorumludur. Kanın pıhtılaşmasını düzenler, toksinleri kan dolaşımından uzaklaştırır, safra üretimine yardımcı olur ve çok daha fazlasını yapar.

Bununla birlikte karaciğer, hastalık veya tekrarlayan yaşam tarzı alışkanlıkları nedeniyle hasar görebilir ve düşük performans gösterebilir.

Şarku’l Avsat’ın HuffPost'tan aktardığı habere göre, ABD'deki Hackensack Meridian Sağlık Merkezi'nde gastroenterolog olan Dr. Douglas Wayne'e göre ‘karaciğer hastalığı’, alkole bağlı olmayan yağlı karaciğer hastalığı, hepatit ve hatta kanser dahil olmak üzere normal karaciğer fonksiyonunu bozan birçok farklı durumu kapsayan çok geniş bir terimdir.

Diğer yandan ABD'deki Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde yardımcı doçent olan hepatolog Dr. Bobo Panini, “Karaciğer hastalıklarının belirti ve semptomları genellikle önemli karaciğer hasarı oluşana kadar ortaya çıkmaz” dedi.

İşte karaciğer hasarının en yaygın 5 erken belirtisi ve bu sorunları fark ederseniz ne yapmanız gerektiği:

*Ciltte veya gözlerde sararma

Panini, “Karaciğer hastalığının ince bir işareti, sarılık olarak bilinen, cildin veya gözlerin beyazlarının sararmasıdır” diyor.

Bu, vücuttaki kırmızı kan hücrelerinin normal parçalanması sırasında oluşan bir pigment olan bilirubin fazlalığı olduğunda ortaya çıkar. Bilirubin normalde karaciğer tarafından işlenir ve vücuttan atılır, ancak çok fazlası sarılığa neden olabilir ve karaciğer sorunlarına işaret edebilir.

Bu nedenle ciltte veya gözlerde sararma fark ederseniz doktorunuzla konuşmanız önemlidir.

*Koyu renkli idrar

Koyu renkli idrar genellikle endişe edilecek bir durum değildir ve fazladan sıvı almanız gerektiğinin bir göstergesidir.

Wayne, karaciğer hastalığı olan kişilerin koyu renkli idrar yapmasının da normal olduğunu söylüyor. Bunun nedeni, idrarınızı koyu turuncu, kahverengi veya kehribar rengine dönüştürebilen bilirubin birikimidir.

*Kafa karışıklığı

Ruhsal durumunuzdaki büyük değişiklikler göz ardı edilmemelidir. Bunlar karaciğer sorunlarının veya altta yatan başka sorunların bir işareti olabilir. Kafa karışıklığı veya zihni etkileyen başka sorunlar yaşıyorsanız, derhal yardım isteyin.

Panini, “Sağlığı yerinde olan herkeste akut karaciğer yetmezliği gelişebilir ve bu da zihinsel durum veya kişilikte kafa karışıklığı veya uyuşukluk gibi değişiklikler olarak ortaya çıkabilir” diyor.

*Bacaklarda, ayak bileklerinde veya karında şişlik

Wayne, “Karaciğer sorunlarıyla ilgili olmayabilir, ancak bacaklarınızdaki ve ayaklarınızdaki şişlik bir şeylerin ters gittiğini gösterebilir” dedi.

Mayo Clinic'e göre siroz, karaciğerdeki kan akışını yavaşlatır ve kanı organa taşıyan damardaki basıncı artırır. Mayo Clinic, portal ven olarak bilinen bu damardaki basıncın ‘ödem adı verilen bacaklarda ve asit adı verilen karın bölgesinde sıvı birikmesine neden olabileceğini’ belirterek, ‘karaciğerin albümin gibi belirli kan proteinlerini yeterince üretememesi durumunda da ödem ve asit oluşabileceğini’ kaydetti.

*Kolay morarma ve kanama

Wayne, karaciğer hasarı olan kişilerin yaralandıkları yerin kolayca morarabileceğini veya kanayabileceğini söyledi. Bunun nedeni karaciğerin kanın pıhtılaşması için gereken proteinleri üretmesidir. Dolayısıyla karaciğer iyi çalışmadığında kolayca kanamaya yatkın olursunuz.

*Karaciğer hasarınız olduğunu düşünüyorsanız ne yapmalısınız?

Karaciğer sorunları göz ardı edilmemelidir. Çok fazla alkol almak, tip 2 diyabet hastası olmak, ortak iğne kullanmak ve ailede karaciğer hastalığı öyküsü olması karaciğer hasarına yol açabilecek ciddi faktörlerdir.

Herhangi bir karaciğer hasarı belirtisi yaşadığınızı düşünüyorsanız, bunu sağlık uzmanınızla görüşmeniz önemlidir. Diğer belirtiler arasında dışkı değişiklikleri, yorgunluk ve iştah değişiklikleri yer almaktadır.

Panini, şiddetli sarılık, zihinsel durumda beklenmedik değişiklikler, siyah dışkı, kan kusma, karın, ayak bilekleri ve bacaklarda kademeli şişme veya nefes almada zorluk yaşarsanız derhal tıbbi yardım almanızı öneriyor.