Güney Suriye, suikastlar, uyuşturucu kaçakçılığı ve DEAŞ ile dolu bir yılı geride bırakıyor

Güney Suriye, suikastlar, uyuşturucu kaçakçılığı ve DEAŞ ile dolu bir yılı geride bırakıyor
TT

Güney Suriye, suikastlar, uyuşturucu kaçakçılığı ve DEAŞ ile dolu bir yılı geride bırakıyor

Güney Suriye, suikastlar, uyuşturucu kaçakçılığı ve DEAŞ ile dolu bir yılı geride bırakıyor

2022 yılında Güney Suriye halkı için sıkıntılı geçti. Bu yıl her bölgede bir kaygı, bir düzensizlik ve değişime yönelik umutsuzluk görüldü.
2022’de Suveyda’da çeşitli halk hareketlenmeleri yaşandı. Şubat ayında Suveyda halkından bir grup, hedeflerine ulaşılana dek meydanlarda, sokaklarda, misafirhanelerde ve evlerde protestolara devam edeceklerini, zirâ yozlaşma ve zorbalık değil, hukuk devleti istediklerini açıkladı. 
Protestolarda ana yolların ve bazı devlet dairelerinin kapatıldığı kaydedildi. Suveyda’yı Suriye çatışmasının dışında tutmak isteyen rejim ise protestocuları caydırmak için güvenlik müdahalesi veya askeri müdahalede bulunmadı. Zirâ Suriye rejimi, başından beri Suriye'deki azınlıkları koruyan bir rejim imajını korumaya çalışıyor.
Suveyda’daki dikkat çekici olay, yerel silahlı gruplar olan Askeri Güvenlik ve Ulusal Savunma Kuvvetleri üyelerinin Haziran ayında Suveyda’nın güneydoğu kırsalındaki Hazime kasabasına düzenlediği baskındı. Bu baskında öldürülen Samir el-Hakim’in cesedi şehir merkezindeki el-Maşnaka kavşağına atıldı. Bu, Suriye'deki olaylar başladığından bu yana Suriye rejimi güçlerinin yerel düzeydeki ilk saldırısı sayılıyor.
Temmuz ayında, güvenlik servisleriyle bağlantılı gruplara karşı bir halk ayaklanması kaydedildi. Raci Falhut liderliğindeki gruplara yönelik saldırı düzenlendi, bu grupların karargahları imha edildi. Grubunun bazı üyeleri katledilip bazıları esir alınırken aynı zamanda gruba ait bir captagon maddesi fabrikası imha edildi. Neticede güvenlik servislerine bağlı birçok grup, Suveyda’da bir çatışma yaşanmadan dağıldı.
Dürzilerin çoğunlukta olduğu ilde 4 Aralık’ta yaşam koşullarının iyileştirilmesi çağrısı ile protesto düzenleyen protestocular, valilik binasına saldırdı. Beşşar Esed’in buradaki fotoğrafını indirerek binayı ateşe verdi. Güvenlik güçlerinin protestoculara ateş açması üzerine çıkan çatışmalarda Murad el-Matni adlı genç hayatını kaybetti. 18 kişi ise yaralandı.
Nitekim Suriye rejimi, ili kontrol altında tutma denkleminden çıkmış oldu. İl halkı ise rejimin şikayetlerine kulak vermesinin imkansız olduğunu anladı. Silahlı gruplar ve akıl hocaları gibi diğer taraflar ise protestoculardan taraf olmaya başladı.
2022’de sosyal medyada Dera’daki tüm tarafları etkileyen suikast, cinayet ve tasfiye haberleri, askeri hareketliliğin, kuşatmaların ve baskınların kaydedildiği yönünde çokça haberler paylaşıldı. Aynı zamanda Dera’da yeniden DEAŞ’lılara rastlandığı bilgisi alındı. Casim ilinde ve Dera el-Beled bölgesinde DEAŞ’lıların bulunduğu bilgisi üzerine iki güvenlik operasyonu düzenlendi.
Çatışmalar muhalefet kökenli oluşumlar veya uzlaşma anlaşmaları oluşumları gibi taraflarca başlatıldı. Bunların başında Rusya'ya bağlı Sekizinci Tugay geliyor. Rejim, çatışmalara karıştığını bildirmese de, daha sonra örgütün ‘emiri’ Ebu Abdurrahman el-Iraki, Ebu Mehned el-Lübnani ve Ebu Lui el-Kalmuni dahil olmak üzere birçok DEAŞ liderinin öldürüldüğü açıkladı. Öncesinde ise DEAŞ ile bağlantıları doğrulanmasa da Muhammad el-Harfuş ve Muhammad el-Mesaleme’ye karşı bir güvenlik eylemi duyuruldu.
2022’de aynı zamanda Ürdün'e yönelik uyuşturucu kaçakçılıklarına el konduğu bildirildi. Bu operasyonların drone kullanımı dahil olmak üzere çeşitli ve yenilikçi yöntemlerle yapıldığı kaydedildi. Dera'daki captagon hapları, çok sayıda kaçakçılık ve üretim ağını, üretim fabrikalarını ve kaçakçılık yollarını ortaya koyuyor.
Güney Suriye’de bu yıl da açlık senesiydi. Nitekim Suriye; temel ihtiyaç maddeleri, gıda, ilaç ve akaryakıt fiyatlarında eşi görülmemiş fiyat artışları ile birlikte son 10 yılın en zor dönemini yaşadı. Dar gelirlilerin alım gücünde en az yüzde 90 oranında düşüş yaşandı.



Irak'ta bir alışveriş merkezinde çıkan yangında yaklaşık 60 kişi hayatını kaybetti

TT

Irak'ta bir alışveriş merkezinde çıkan yangında yaklaşık 60 kişi hayatını kaybetti

Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)
Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)

Irak İçişleri Bakanlığı tarafından bugün yapılan açıklamaya göre, Bağdat'ın 170 km güneydoğusundaki Vasıt vilayetinin merkezinde beş katlı bir ticaret merkezinde çıkan yangında 61 kişi hayatını kaybetti.

Irak televizyonlarında yer alan haberlere göre Kut kentindeki alışveriş merkezinde çıkan yangında yaşamını yitirenlerin sayısı 77'ye yükseldi.

Vasıt vilayetindeki yerel yetkililer daha önce kentteki bir alışveriş merkezinde gece çıkan yangında yaklaşık 50 kişinin hayatını kaybettiğini ve yaralandığını açıklamıştı.

ukılo
Irak Sivil Savunma İdaresi ekipleri, Kut yangınını söndürmeye ve mahsur kalan vatandaşları kurtarmaya çalışıyor. (INA)

Şarku’l Avsat’ın Irak Haber Ajansı’ndan (INA) aktardığına göre Vali Muhammed Cemil el-Meyyahi yaptığı açıklamada, “Vasıt vilayetindeki büyük bir ticaret merkezinde meydana gelen trajik yangında şehit olan ve yaralananların sayısı yaklaşık 50 kişiye ulaştı” ifadelerini kullandı.

3 günlük yas ilan edildi

Eyalette 3 günlük yas ilan edildiğini belirten Vali, ‘ilgili makamların yangının nedenlerini araştırmaya devam ettiğini ve ilk sonuçların 48 saat içinde açıklanacağını’ kaydetti.

Vali, “Yerel makamlar olayla ilgili olarak bina sahibi ve alışveriş merkezi hakkında yasal işlem başlattı” dedi.

Kut'taki bir AFP muhabiri, ilk raporların yangının altı katlı binanın birinci katında çıktığını ve büyüyerek son kata kadar yayıldığını gösterdiğini belirtti.

AFP muhabiri, şehirdeki bir hastanede yanmış cesetler gördüğünü, hastanenin sabah saat 4’e kadar yaralı taşıyan ambulanslarla dolu olduğunu ifade etti.

Çoğu zaman güvenlik standartlarının göz ardı edildiği ülkede son yangın dün geç saatlerde çıktı. Raporlara göre yangın, 5 katlı binada bulunan Corniche Hipermarket’in birinci katında çıktıktan sonra tüm binaya yayıldı. Yangının nedeni henüz bilinmiyor, ancak kurtulanlardan biri AFP'ye yaptığı açıklamada bir klimanın patladığını söyledi.

ıdfgbh
Yangında hayatını kaybeden kurbanların cenaze töreninden... 17 Temmuz 2025. (Reuters)

51 yaşındaki Ali Kazım, alışveriş merkezi ile kurbanların nakledildiği hastane arasında gidip geldi ve kaybolan akrabasını, eşini ve üç çocuğunu aradı. Alışveriş merkezinde, kurtarma ekipleri enkaz altında kurbanları ararken, bir ambulans da yakınlarda bekliyordu. Akrabasının cep telefonunun olayın başından beri kapalı olduğunu söyleyen Kazım, “Ailesi dünden beri ona ulaşmaya çalışıyor ama başaramıyor. Onlara ne olduğunu bilmiyoruz” dedi. AFP muhabiri olay yerinde yangının kontrol altına alındığını, ancak binanın cephesinin kül olduğunu bildirdi. İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Bu acı yangın, çoğu yoğun duman nedeniyle boğularak hayatını kaybeden 61 masum vatandaşın hayatına mal oldu. Bunların arasında kimliği bilinmeyen 14 yanmış ceset de bulunuyor” denildi.

kıloşp
Yangında hayatını kaybedenlerin cenaze törenine katılan yakınları... 17 Temmuz 2025 (Reuters)

“Kaçamadık”

INA daha sonra bir sağlıkçı kaynaktan ‘kurbanların sayısının 63 ölü ve 40 yaralı olduğunu’ aktardı. AFP’ye konuşan bir sağlıkçı kaynak, kimliği belirlenemeyen çok sayıda ceset olduğunu doğruladı. İçişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, sivil savunma ekiplerinin restoran ve süpermarket bulunan binada mahsur kalan ‘45'ten fazla kişiyi’ kurtardığını belirtti. AFP muhabiri, adli tıp kurumunda sevdikleri hakkında bilgi almak için bekleyen kurbanların yakınlarını gördüğünü bildirdi. Bazıları yıkılmıştı. Yerde oturan bir adamın kendine vurup bağırdığı görüldü. 50'li yaşlarında bir doktor olan Nasır el-Kureyşi, yangında 5 aile ferdini kaybettiğini söyledi. AFP’ye konuşan el-Kureyşi, “Başımıza bir felaket geldi... Evdeki elektrik kesintilerinden kaçmak için akşam yemeği yemek üzere alışveriş merkezine gittik... İkinci katta bir klima patladı, ardından yangın çıktı ve kaçamadık.”

Gevşek güvenlik kuralları

45 yaşındaki Mutaz Kerim, üç akrabasının kayıp olduğunu öğrendikten sonra gece yarısı alışveriş merkezine koştu. Saatler sonra, ikisinin cesetleri yanmış haldeyken kimliklerini tespit etti. Bunlardan biri, üç gün önce bu alışveriş merkezinde çalışmaya başlamıştı. Adli tıp kurumunun önünde, kayıp olan üçüncü akrabası hakkında bilgi almak için beklerken öfkeyle şöyle dedi: “Yangınları söndürmek için bir sistem yok.”

df bgfr
Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)

Son günlerde sıcaklıkların yükselmesi ile Irak'ın çeşitli bölgelerinde mağaza ve depolarda yangınlar çıktı.

Petrol kaynakları açısından zengin olan Irak'ta, özellikle inşaat ve ulaştırma sektörlerinde güvenlik kurallarına çoğu zaman uyulmuyor. Ayrıca ülke, on yıllardır süren çatışmaların sonucu olarak çökmüş bir altyapıya sahip ve bu da sık sık yangınların ve diğer ölümcül felaketlerin meydana gelmesine neden oluyor.

Eylül 2023'te, Irak'ın kuzeyindeki Kerkük’te bir düğün salonu yangını çıktı ve 134 kişi hayatını kaybetti. Yetkililer, yangının havai fişekler ve yanıcı inşaat malzemeleri nedeniyle çıktığını bildirdi.