Meme kanseri için proton ışın tedavisinin ilk denemesi yapıldı

Kim Jones, Manchester'daki bir kanser merkezinde proton ışın tedavisini tamamladı (Ulusal Kanser Araştırma Enstitüsü)
Kim Jones, Manchester'daki bir kanser merkezinde proton ışın tedavisini tamamladı (Ulusal Kanser Araştırma Enstitüsü)
TT

Meme kanseri için proton ışın tedavisinin ilk denemesi yapıldı

Kim Jones, Manchester'daki bir kanser merkezinde proton ışın tedavisini tamamladı (Ulusal Kanser Araştırma Enstitüsü)
Kim Jones, Manchester'daki bir kanser merkezinde proton ışın tedavisini tamamladı (Ulusal Kanser Araştırma Enstitüsü)

Üç meme kanseri hastasına dünyada ilk kez Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi (NHS) aracılığıyla proton ışın tedavisi uygulandı.
Bu yüksek teknolojiye sahip tedavi, vücudun kritik bölgelerinde tedavisi zor tümör büyümeleri olan hastalar için uygun olan geleneksel radyasyon tedavisinden çok daha hassas bir şekilde işleyiş sağlar. NHS, daha önce beyin veya omurilik içindeki ve çevresindeki tümörleri olan hastaları tedavi etmek için proton ışını tedavisini kullanıyordu.
Şarku’l Avsat’ın İngiliz The Guardian gazetesinden aktardığına göre, Dünyada türünün ilk örneği olan bu deneme, radyasyon tedavisinden sonra uzun vadede kalp problemleri riski daha yüksek olan hastalar için proton ışını tedavisini standart radyasyon tedavisiyle karşılaştıracak.
Ulusal Kanser Araştırmaları Enstitüsü Klinik Radyoterapi Araştırma Grubu’nun eski Başkanı Prof. Dr. David Sebag Montefiore, “Proton ışını tedavisnde daha önce keşfedilmemiş alanlar var ve kullanılırsa kanser tedavisinden sonra yan etki riski azaltılabilir” dedi.
Çalışmaya katılan doktorlar, proton ışını tedavisinin memeye yeterli dozda radyasyon tedavisi verilmesine yardımcı olup olamayacağını ve aynı zamanda kalbin etrafındaki radyasyon miktarını azaltıp azaltmayacağını belirleyecektir.
Çalışma, Cambridge Üniversitesi, Londra Kanser Araştırmaları Enstitüsü ve Royal Marsden Ulusal Sağlık Servisi’nden doktorlar, bilim adamları ve araştırmacılar tarafından yürütülüyor.
Çalışmayı yürüten Ulusal Kanser Araştırma Merkezi'nde İngiltere tarafından finanse edilen klinik araştırmalar ve İstatistik Birimi direktörü Prof. Dr. Judith Bliss, “Radyoterapi, meme kanseri tedavisinin kanser riskini azaltmaya yardımcı olan çok etkili bir parçasıdır ve hayatta kalma şansını artırmaktadır” dedi.
“Bununla birlikte, hastanın meme dokusu ve lenf düğümleri kalbe yakın olduğunda veya halihazırda kalp problemleri geliştirme riski altındayken standart radyasyon tedavisini etkili bir şekilde uygulamak zor olabilir” diye devam etti.



Eşi görülmemiş büyüklükte kara delik jeti bulundu: Samanyolu'nun 140 katı

Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
TT

Eşi görülmemiş büyüklükte kara delik jeti bulundu: Samanyolu'nun 140 katı

Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)

Bilim insanları bugüne kadar görülen en büyük kara delik jeti çiftini buldu.

İkili, evrende 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor. Bu da üst üste yığılmış yaklaşık 140 tane Samanyolu Galaksisi'nin uzunluğuna denk geliyor.

Bu tür jetler, süper kütleli kara deliklerden püsküren muazzam miktarda radyasyon ve parçacık patlamalarını ifade ediyor. Milyonlarca yıl sürebilen bu jetler, maddenin uzaydaki akışını değiştirirken kozmosu yeniden şekillendiriyor ve toplam çıktısı trilyonlarca Güneş'e eş değer patlamalar yaşıyor.

Samanyolu jetleri, evrende bir galaksi tarafından üretilen en büyük oluşumlardır. Ancak yeni bulunan ikili, daha önce gördüklerimizden bile daha büyük; önceki gözlemler sadece 16 milyon ışık yılı kadar bir boyuta ulaşabileceklerini gösteriyordu.

Önceki rekor sahibi Alcyoneus adlı bir jet sistemiydi. Aynı ekip tarafından 2022'de bulunmuştu fakat uzunluğu sadece 100 Samanyolu kadardı.

Gökbilimciler jetlere Yunan mitolojisindeki bir deve ithafen Porphyrion (Porfirion) adını verdi. Evrenin sadece 6,3 milyar yaşında, yani bugünkü yaşının yarısından daha genç olduğu bir mesafede tespit edildiler.

Aynı araştırma, bu türden keşfedilmeyi bekleyen daha birçok mega yapının olabileceğini de öne sürüyor. Bilim insanları halihazırda toplam 10 binden fazlasını buldu.

Yeni makalenin başyazarı Martijn Oei, "Dev jetleri ilk bulduğumuzda epey şaşırdık" diyor. 

Bu kadar çok oldukları hakkında hiçbir fikrimiz yoktu.

Ayrıca jet sistemleri, galaksilerin oluşumuna fark etmediğimiz şekillerde katkı sunuyor gibi görünüyor. Evrenin daha erken bir döneminde, galaksiler arasındaki bağlantıların bugünkünden daha yakın olduğu bir zamanda var olan Porphyrion, "kozmik ağın" daha da geniş bir alanına ulaşıyordu.

Caltech'te astronomi ve veri bilimi profesörü olan, çalışmanın ortak yazarı George Djorgovski, "Gökbilimciler, galaksilerle onların merkezindeki kara deliklerin birlikte evrimleştiğini düşünüyor ve bunun kilit önemdeki bir yönü, jetlerin yaydığı muazzam miktarda enerjinin, ev sahibi galaksilerin ve yakınlardaki diğer galaksilerin büyümesini etkileyebilmesi" ifadelerini kullanıyor.

Bu keşif, etkilerinin düşündüğümüzden çok daha öteye uzanabileceğini gösteriyor.

Bulgular, hakemli dergi Nature'da yayımlanan "Black hole jets on the scale of the cosmic web" (Kozmik ağ ölçeğinde kara delik jetleri) başlıklı yeni bir makalede aktarılıyor.

Independent Türkçe