Fransa'dan İran'a: Bizi eleştirmeden önce ülkede olanlarla ilgilenin

Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna (AP)
Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna (AP)
TT

Fransa'dan İran'a: Bizi eleştirmeden önce ülkede olanlarla ilgilenin

Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna (AP)
Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna (AP)

Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna bugün (Perşembe) Tahran'ın, Fransız dergisi Charlie Hebdo'da yayınlanan bir karikatür nedeniyle Paris büyükelçisini çağırmasının ardından İran'ın Fransa'yı eleştirmeden önce ülke içinde olup bitenlerle ilgilenmesi gerektiğini vurguladı.
Fransa ile İran arasındaki ilişkiler, Fransa'nın dahil olduğu nükleer müzakereleri yeniden canlandırma çabalarının durması ve Tahran'ın yedi Fransız uyruklu kişiyi tutuklaması nedeniyle son aylarda kötüleşti. 
Charlie Hebdo dergisi bu hafta İranlı genç Mahsa Amini'nin ahlak polisi tarafından tutuklanmasının ardından Eylül ayında hayatını kaybetmesinin ardından hükümet karşıtı protestolara destek verdiğine dikkati çekerek İran dini lideri Ali Hamaney'in bir karikatürünü yayınladı.
Colonna yaptığı açıklamada, "İran, vatandaşlarına şiddet uygulayarak, Fransızları tutuklayarak kötü politikalar izliyor. İran'da olandan farklı olarak Fransa'da basın özgürlüğünün olduğunu ve bunun (özgürlüğün) bağımsız bir yargı çerçevesinde bir yargıç tarafından denetlendiğini hatırlayalım ki bu İran'ın hiç şüphesiz yapmadığı bir şeydir" dedi.
Charlie Hebdo tarafından yayınlanan karikatürler İran'da sert bir tepkiye yol açtı. İran Dışişleri Bakanı Emir Hüseyin Abdullahiyan, 'düşmanca ve utanç verici' olarak nitelendirdiği hareketin Tahran'dan sert bir tepki ile karşışlaşacağı konusunda uyardı ve "Fransız hükümeti çok ileri gidiyor" açıklamasında bulundu.
1979'dan beri en kötü kriziyle karşı karşıya olan İran'ın yönetici din adamları, 'yabancı düşmanlarını' ülkede istikrarı bozmayı amaçlayan hükümet karşıtı kitlesel protestoların arkasında olmakla suçluyor.



Çin yapay zekayla “yumuşak gücünü” artırıyor

Çin ve ABD arasındaki yapay zeka yarışı kızışıyor (Reuters)
Çin ve ABD arasındaki yapay zeka yarışı kızışıyor (Reuters)
TT

Çin yapay zekayla “yumuşak gücünü” artırıyor

Çin ve ABD arasındaki yapay zeka yarışı kızışıyor (Reuters)
Çin ve ABD arasındaki yapay zeka yarışı kızışıyor (Reuters)

Çin yapay zeka yarışında öne geçmek için milyarlarca dolarlık yatırım yapıyor.

Çinli firmalar, 10 yılı aşkın süredir yapay zeka, elektrikli araç ve güneş panelleri gibi stratejik sektörlerde yerli üretimi artırmaya çalışıyor.

New York Times, Çinli şirketlerin Pekin yönetiminin sağladığı fonlarla özellikle yapay zeka alanında ABD’li firmaları geçmek için yatırımları artırdığını yazıyor. 

ABD’de yapay zeka altyapısının büyük ölçüde özel sektör yatırımlarıyla geliştiğine, Çin’deyse veri merkezleri, sunucular ve yarı iletkenler gibi kritik altyapıların devlet tarafından finanse edildiğine dikkat çekiliyor.

Pekin yönetimi, 2014’ten bu yana sadece yarı iletken sanayisine 100 milyar dolar yatırım yaptı. 

Bu yıl nisanda alınan kararla, yeni yapay zeka girişimlerine destek için 8,5 milyar dolarlık fon ayrıldı. 

Bunlara ek olarak ABD merkezli OpenAI ve Google ücretli, kapalı sistemler sunarken, Çinli firmalar açık kaynak sistemlerle dünya genelindeki mühendislerin ilgisini çekmeyi hedefliyor.

Alibaba, ByteDance, Huawei ve Baidu gibi büyük Çinli şirketler, son bir yılda üst düzey açık kaynak modeller yayımladı. Bu stratejiyle sadece teknik ilerleme değil, küresel nüfuz artışı da hedefliyor.

Yapay zeka teknolojilerine yatırım yapan ABD merkezli serbest yatırım fonu Interconnected Capital'in kurucusu Kevin Xu, şunları söylüyor: 

Açık kaynak, teknolojik anlamda yumuşak güçtür. Teknolojinin Hollywood’u veya Big Mac'i gibidir.

Diğer yandan analizde, devlet yönlendirmesinin baskın olması nedeniyle yapay zeka sektörünün bazı teknolojik değişimlere adaptasyonunun geciktiğine dikkat çekiliyor. Çinli şirketlerin uzun süre yüz tanıma gibi geleneksel yapay zeka sistemlerine odaklandığı, üretken yapay zeka modellerindeki sıçramalara ilk etapta yetişemediği aktarılıyor. 

Analizde, iki ülke arasındaki rekabetin ideolojik bir boyutu olduğu değerlendirmesi de paylaşılıyor. Popüler yapay zeka destekli sohbet botlarından ChatGPT’yi tasarlayan OpenAI’ın kurucusu Sam Altman, Amerikan ve Çinli şirketler arasındaki rekabeti “demokratik ve otoriter yapay zeka” mücadelesi gibi gördüğünü söylemişti. 

Independent Türkçe, New York Times, Washington Post