Bağdat’ı ziyaret eden İran heyetinden Süleymani talebi

3 Ocak 2020’de öldürülen Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi El-Mühendis ve Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani’nin portlerinin bulunduğu pankartın önünde poz veren bir Haşdi Şabi unsuru. (AFP)
3 Ocak 2020’de öldürülen Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi El-Mühendis ve Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani’nin portlerinin bulunduğu pankartın önünde poz veren bir Haşdi Şabi unsuru. (AFP)
TT

Bağdat’ı ziyaret eden İran heyetinden Süleymani talebi

3 Ocak 2020’de öldürülen Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi El-Mühendis ve Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani’nin portlerinin bulunduğu pankartın önünde poz veren bir Haşdi Şabi unsuru. (AFP)
3 Ocak 2020’de öldürülen Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi El-Mühendis ve Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani’nin portlerinin bulunduğu pankartın önünde poz veren bir Haşdi Şabi unsuru. (AFP)

2020 yılında suikaste kurban giden Kasım Süleymani’nin Irak’a resmi sıfatla konuk olduğu, Irak hükümete bildirmesi için İranlı bir heyetin geçen hafta Bağdat'a geldiği kaydedildi. Iraklı kaynaklara göre heyette Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan tarafından görevlendirilen Tahranlı diplomatlar ve hukukçular yer aldı.
Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, heyetin 3 Ocak 2020'de şafak vakti suikasta kurban giden Süleymani'nin Irak'ın resmi konuğu olduğunu kabul eden resmi bir belge yayınlaması için Muhammed Şii es-Sudani hükümeti üzerinde büyük baskı uyguladığını aktardı.
Kaynaklar, Irak hükümetinin  ABD’yi kızdırmadan belgeyi nasıl yayınlayacağını öğrenmek adına uzmanlarından talebi incelemelerini istediğini belirtti.
Sudani hükümetini destekleyen Şii partiler, Süleymani'nin dosyasının Bağdat'ın ABD’yle olan ilişkisini etkilemesinden endişe duyuyor ve bunu başbakanın pozisyonundaki istikrar için gerekli görüyorlar.
Süleymani'nin öldürülmesinden iki gün sonra, 5 Ocak 2020'de, dönemin başbakanı Adil Abdulmehdi, Irak Parlamentosu’nda yaptığı açıklamada olayın ertesi sabahı Kasım Süleymani ile randevusu olduğu bilgisini paylaştı.
Hükümete yakın kaynaklar, Sudani'nin hem ABD’lileri hem de İranlıları memnun etmek istediğini ve bunun da onu İranlı generalin dosyasında uzlaşma arayışına ittiğini iddia ettiler.
Kaynaklara göre, İran yanlısı Şii partiler, İran'ın talebini kabul etmek konusunda istekli değil. Ashabü’l Ehlül Hak hareketinin liderinin dahi artık ‘Washington'la karşı karşıya gelmek istemediği’ belirtildi.
Irak Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan geçtiğimiz Perşembe günü, 3 Ocak’ta Bağdat Uluslararası Havalimanı yakınlarında düzenlenen hava saldırısında Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi El-Mühendis ve Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani’nin öldürülmesiyle ilgili olarak eski ABD Başkanı Donald Trump hakkında yakalama kararı çıkarıldığını ifade etti.
Iraklı bir hukuk uzmanı, İran'ın talebinin resmi konuk niteliğindeki bir şahsı öldürerek Irak'ın egemenliğini uluslararası hukuka göre ihlal etmeye dayalı bir adli dosya hazırlamak istediğini gösterdiğini aktardı.
Uzmana göre bu, Irak'ı ABD'ye karşı uluslararası mahkemeler nezdinde açılacak herhangi bir davada bağlayıcı bir taraf haline getirecek.



Hamas lideri Sinvar'ı öldüren İsrail'in bir sonraki adımı ne olacak?

İşgal altındaki Batı Şeria'da Sinvar'ın ölümüne tepki olarak dün protesto yürüyüşü düzenlenmişti (AFP) 
İşgal altındaki Batı Şeria'da Sinvar'ın ölümüne tepki olarak dün protesto yürüyüşü düzenlenmişti (AFP) 
TT

Hamas lideri Sinvar'ı öldüren İsrail'in bir sonraki adımı ne olacak?

İşgal altındaki Batı Şeria'da Sinvar'ın ölümüne tepki olarak dün protesto yürüyüşü düzenlenmişti (AFP) 
İşgal altındaki Batı Şeria'da Sinvar'ın ölümüne tepki olarak dün protesto yürüyüşü düzenlenmişti (AFP) 

Hamas lideri Yahya Sinvar'ı öldüren İsrail, 5 Kasım'da düzenlenecek ABD başkanlık seçimlerinden önce bölgede "stratejik kazanımlar" elde etmeyi hedefliyor. 

Aralarında Batılı diplomatlarla İsrailli ve Lübnanlı yetkililerin yer aldığı kaynaklar, seçime kadar Tel Aviv yönetiminin Hamas ve Hizbullah'a daha fazla darbe indirmek istediğini söylüyor. 

Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters'a konuşan ve kimliklerinin gizli tutulmasını isteyen yetkililer, İsrail'in Gazze Şeridi'nde ve Lübnan sınırında tampon bölgeler oluşturarak buraları "geri dönülemez biçimde değiştirmek istediğini" belirtiyor. 

Ayrıca Tel Aviv yönetiminin, Hamas ve Hizbullah üzerindeki baskıyı artırarak onları destekleyen İran'ın tekrar güçlenmesini engellemeyi hedeflediği de aktarılıyor. 

İsrail ordusunun, Sinvar'ın selefi İsmail Haniye'yi Tahran'da, Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'ı da Beyrut'ta öldürmesinin ardından İran, aylardır beklenen misillemeyi 1 Ekim'de yapmıştı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Tahran'ın "ağır bedel" ödeyeceğini söylemişti. 

Reuters, Tel Aviv'in Tahran'a yönelik misilleme planları üzerinde çalışmayı sürdürdüğünü de aktarıyor. 

Donald Trump yönetiminde ABD Dışişleri Bakanlığı Yakın Doğu'dan Sorumlu Müsteşar Yardımcısı olarak görev yapan David Schenker, Ortadoğu'da ciddi değişimler yaşandığına işaret ederek şu değerlendirmeleri paylaşıyor: 

Bölgede yeni bir durum oluştu, yeni bir jeopolitik değişim var. Önceden İsrail, yüksek seviye tehditlere müsamaha gösteriyordu. Artık böyle değil. İsrail bu kez birçok cephede savaşıyor. Hamas var, Hizbullah var ve İran da yakında geliyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, dünkü açıklamasında Gazze Şeridi'ne saldırıları sürdüreceklerini söylemişti. 

Diğer yandan ABD, Sinvar'ın öldürülmesini rehinelerin kurtarılması ve ateşkes sağlanması için bir "fırsat" olarak görüyor. ABD Başkanı Joe Biden, dünkü açıklamasında "Savaşın sona erme zamanı geldi" demişti. 

Amerikan gazetesi New York Times (NYT), Washington'ın rehinelerin kurtarılması amacıyla geçici bir ateşkes için Netanyahu'ya baskı yapabileceğini yazıyor. Tel Aviv yönetimine göre Hamas'ın elinde 101 rehine var, bunların üçte birinin öldüğü düşünülüyor.

Ancak Sinvar'ın ölümünden sonra Hamas'tan yapılan açıklamada, örgütün taleplerinde değişiklik olmadığı duyurulmuştu. Hamas Siyasi Büro Üyesi Halil Hayya, İsrail saldırıları sonlandırıp Gazze'den tamamen çekilmedikçe rehinelerin serbest bırakılmayacağını söylemişti. 

Hamas'ın Sinvar'ın ölümünün intikamını almak için rehineleri öldürmesinden de endişeleniliyor. İsrailli medya kuruluşu Kanal 12'nin aktardığına göre Netanyahu, İsrail Savunma Kuvvetleri'nin (IDF) Tel Aviv'deki merkez karargahında dün toplantı düzenledi. Kanal 12, rehinelere zarar verilmemesine yönelik "çok sert bir mesaj" gönderildiğini öne sürerken, bunun kime ne şekilde iletildiğine dair detay paylaşmıyor.

Yahya Sinvar'ın ölümü

Yahya Sinvar'ın ölümüne dair yeni detaylar da oraya çıkıyor. İsrail Ulusal Adli Bilimler Enstitüsü Direktörü Chen Kugel, NYT'ye dün yaptığı açıklamada, Sinvar'ın başından vurularak öldürüldüğünü söyledi. Kugel, otopsiyle ilgili incelemeler tamamlandıktan sonra Sinvar'ın naaşının İsrail ordusuna verildiğini belirtti. Sinvar'ın cansız bedeninin nerede tutulduğu henüz bilinmiyor.

Öte yandan NYT, İsrail'in olası bir rehine takasında kullanmak için Sinvar'ın naaşını saklayabileceğini yazıyor.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Times, Reuters