Güney Suriye ve ABD’nin captagon ile mücadele yasası arasındaki ilişki nedir?

Dera’da bir Rus devriyesi (Şarku’l Avsat)
Dera’da bir Rus devriyesi (Şarku’l Avsat)
TT

Güney Suriye ve ABD’nin captagon ile mücadele yasası arasındaki ilişki nedir?

Dera’da bir Rus devriyesi (Şarku’l Avsat)
Dera’da bir Rus devriyesi (Şarku’l Avsat)

Başta Ürdün olmak üzere Suriye'nin güneyindeki komşu ülkeler, topraklarından geçen büyük miktarlardaki uyuşturucuyu takip ve kontrol altına alma hususunda zorluk yaşıyor. Bu kapsamda ABD Temsilciler Meclisi, Suriye rejimiyle bağlantılı captagon üretim ve ticaret ağlarını baltalama ve tasfiye etme yönünde bir yasa tasarısını onayladı.
Komşu ülkeler için özel bir maddeye yer veren söz konusu yasa, büyük miktarda captagon sevkiyatı alan ülkelerin tanımını, uyuşturucu ile mücadele kurumlarının kaçakçılığı engelleme yeteneklerinin değerlendirmesini içeriyor. Aynı zamanda Suriye rejiminin captagon ticaretinin altyapısını bozmak için bu komşu ülkelerin kapasitelerini geliştirmek ve eğitim sağlamak için yardım programlarının düzenlenmesini açıkça öngörüyor.
Güney Suriye’de bu ABD yasasının etkisi yönünde birçok olasılık mevcut. ABD Kongresi'nin yasayı uygulamaya başlamak için önerdiği 180 günlük sürenin bitmesinin ardından Kuzey Ürdün sınırlarında büyük değişikliklerin kaydedilmesi bekleniyor. Gözlemciler, yasanın aslında bölgesel bir arzunun yerine getirilmesi amacıyla öngörüldüğüne ve tüm Suriye'yi kapsadığına, ancak ABD’ye müttefik ve dost ülkelerin yasanın etkisini daha çok hissedeceğine inanıyor. Zira bu ülkeler yıllardır Ürdün üzerinden Suriye'den gelen uyuşturucu akışından mustarip.
Güney Suriye, rejim ve Hizbullah'ın himayesindeki uyuşturucu üzerinden yayılan güvenlik kaosuna ve istikrarsızlığa tanık oluyor. Herhangi bir ülkenin, sınırın diğer tarafından yardım ve koordinasyon olmadan, güçlerini kaçakçılık sevkiyatlarını sürekli bekleyecek şekilde tahsis etmesi kolay değil. Ürdünlü bir yetkili, daha önceden yaptığı açıklamada, ülkesinin operasyonlarında silah kullanan organize uyuşturucu kaçakçılık şebekelerine karşı kuzey sınırlarında gerçek bir savaş yürüttüğünü belirtmişti.
Güney Suriye bölgeleri, 2018'de uzlaşı anlaşmasının kaydedilmesinin ardından Rus yanlısı grupların varlığına tanık oldu. Öncesinde ise ABD destekli muhalif gruplar mevcuttu. Şuanda ise bu bölgelerde güvenlik kaosu hakim. Kendisini bölgenin hamisi olarak sunan Rusya’nın, tıpkı Suriye’de DEAŞ ile mücadele bahanesi gibi ‘yalnızca uyuşturucuyla mücadele’ bahanesiyle burada kuvvetlerini seferber etmesinden endişeleniyor.
Rusya'nın Fırat'ın doğusundaki Şayrat Hava Üssü’nde ve et-Tanf Hava Üssü’nde ABD operasyonlarına sessiz kaldığı sırada olduğu gibi emrivaki veya dayatmaya maruz kaldığı deneyimleri var. Şimdi Ukrayna ile arasındaki sorunları ise Rusya’nın daha fazla sessiz kalmasına, sadece gözlemlemek ile yetinmesine neden olabilir.
Suriye Müzakereler Komitesi üyesi Dr. İbrahim el-Cebbavi, Şarku'l Avsat’a verdiği demeçte, ABD'nin captagon kaçakçılığına ilişkin yasası ile Suriye rejimi ve Güney Suriye'nin şeklindeki değişiklik arasında herhangi bir bağlantı olmadığını söylüyor. Aynı zamanda “Esed'in uyuşturucuları sadece Güney Suriye'de değil, kuzey kıyıları başta olmak üzere tüm Suriye'de kol geziyor, dünyanın her yerine ihraç ediliyor. Ancak güneye giden yol, rejim ve İran milisleri için en kolay yol. Bu yüzden çaresizce onu kontrol altına almaya çalıştılar. Ancak devrimin bölge halkının kalbinde yer alması, bu girişimlerin aksamasına katkı sağlıyor. Yasa, Suriye genelinde uyuşturucu ticareti ve üretim altyapısının yok olmasına yol açacak ve bu sadece güneyle bağlantılı olmayacak” dedi.

 



Rapor: Hizbullah lideri Ali Musa Dakduk, İsrail'in Suriye'deki saldırısında öldürüldü

Amerikalı subay Kevin Bergner, Bağdat'ta gazetecilere Ali Musa Dakduk'un gözaltına alındığını duyurdu, 2 Temmuz 2007. (AFP – Getty Images)
Amerikalı subay Kevin Bergner, Bağdat'ta gazetecilere Ali Musa Dakduk'un gözaltına alındığını duyurdu, 2 Temmuz 2007. (AFP – Getty Images)
TT

Rapor: Hizbullah lideri Ali Musa Dakduk, İsrail'in Suriye'deki saldırısında öldürüldü

Amerikalı subay Kevin Bergner, Bağdat'ta gazetecilere Ali Musa Dakduk'un gözaltına alındığını duyurdu, 2 Temmuz 2007. (AFP – Getty Images)
Amerikalı subay Kevin Bergner, Bağdat'ta gazetecilere Ali Musa Dakduk'un gözaltına alındığını duyurdu, 2 Temmuz 2007. (AFP – Getty Images)

ABD'li üst düzey bir savunma yetkilisi, Irak Savaşı sırasında ABD güçlerine karşı en cesur ve karmaşık saldırılardan birinin planlanmasına yardımcı olan Lübnanlı üst düzey Hizbullah komutanının, Suriye'de bir İsrail saldırısında öldürüldüğünü söyledi.

ABD güçleri Ali Musa Dakduk'u 2007 yılında ABD güvenlik ekibi kılığına giren ajanların beş Amerikan askerini öldürdüğü bir operasyonun ardından gözaltına almıştı. NBC'ye göre daha sonra Iraklı yetkililer tarafından serbest bırakıldı.

Şarku’l Avsat’ın NBC'den aktardığına göre ABD'li savunma yetkilisi, İsrail hava saldırısının ayrıntılarının, ne zaman gerçekleştiğinin, Suriye'nin neresinde yapıldığının ve özellikle Dakduk'u hedef alıp almadığının bilinmediğini ifade etti.

Dakduk'un planlanmasına yardım ettiği karmaşık saldırı, 20 Ocak 2007'de Kerbela'daki ABD-Irak ortak askeri yerleşkesinde gerçekleşti.

ABD askeri güvenlik ekibi kılığına girmiş, Amerikan silahları taşıyan ve bazıları İngilizce konuşan bir grup adam, ABD ve Irak askerlerinin bulunduğu bir binanın yakınına gelene kadar çeşitli kontrol noktalarından geçtiler.

Tesis, Irak'ta ‘Ortak Güvenlik İstasyonları’ olarak bilinen ve ABD askerlerinin Iraklı polis ve askerlerle birlikte yaşadığı, çalıştığı bir grup tesisin bir parçasıydı. Silahlı saldırganlar geldiğinde tesiste yirmiden fazla ABD askeri bulunuyordu.

Silahlı unsurlar binayı kuşattı, güvenliği aşmak için el bombaları ve patlayıcılar kullandı. El bombasının patlaması sonucu bir ABD askeri öldü. Militanlar içeri girdikten sonra iki ABD askerini binanın içinde, diğer ikisini de dışarıda esir aldı ve kendilerini bekleyen dört çeker araçlarla hızla kaçtı.

ABD saldırı helikopterlerinin konvoyu takip etmesi üzerine militanlar araçlarını terk ederek yaya olarak kaçmaya başladılar ve bu sırada dört ABD askerini vurdular.

Saldırının ardından ABD'li yetkililer, operasyonu gerçekleştirmek için gereken koordinasyon, eğitim ve istihbarat seviyesine dayanarak militanların İran'dan doğrudan destek aldığından şüphelendi.

Dakduk Mart 2007'de ABD güçleri tarafından yakalandı. NBC'nin bildirdiğine göre, Kerbela saldırısının planlanmasında Devrim Muhafızları Ordusu’na (DMO) bağlı Kudüs Gücü'nün yer aldığı kanıtlandı. Sorgulama sırasında Dakduk, operasyonun Kudüs Gücü'nün doğrudan desteği ve eğitimi sonucunda gerçekleştiğini itiraf etti.

ABD ordusu Dakduk'u Irak'ta birkaç yıl gözaltında tuttuktan sonra, Aralık 2011'de Iraklı yetkililere teslim etti.

ABD'li yetkili şunları söyledi: “Iraklı yetkililer Dakduk'u yargılayacaklarını söylediler ama ABD'li yetkilileri çok kızdıracak şekilde birkaç ay içinde serbest bırakıldı. Kısa bir süre sonra tekrar Hizbullah ile çalışmaya başladı.”