James Webb Uzay Teleskobu, yıldız ve gezegenleri oluşurken görüntüledi

Yeni görüntü, James Webb Uzay Teleskobu'nun ilk gezegenini bulmasıyla ortaya çıktı

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu Yakın Kızılötesi Kamerası'ndan (NIRCam) alınan bu görüntüde yer alan NGC 346, 200 bin ışık yılı uzaklıktaki bir nebulanın içindeki dinamik bir yıldız kümesidir (BİLİM: NASA, ESA, CSA, Olivia C. Jones (Birleşik Krallık Hava Trafik Kontrol), Guido De Marchi (ESTEC), Margaret Meixner (USRA) GÖRÜNTÜ İŞLEME: Alyssa Pagan (STScI), Nolan Habel (USRA), Laura Lenkić (USRA), Laurie E. U. Chu (NASA Ames))
NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu Yakın Kızılötesi Kamerası'ndan (NIRCam) alınan bu görüntüde yer alan NGC 346, 200 bin ışık yılı uzaklıktaki bir nebulanın içindeki dinamik bir yıldız kümesidir (BİLİM: NASA, ESA, CSA, Olivia C. Jones (Birleşik Krallık Hava Trafik Kontrol), Guido De Marchi (ESTEC), Margaret Meixner (USRA) GÖRÜNTÜ İŞLEME: Alyssa Pagan (STScI), Nolan Habel (USRA), Laura Lenkić (USRA), Laurie E. U. Chu (NASA Ames))
TT

James Webb Uzay Teleskobu, yıldız ve gezegenleri oluşurken görüntüledi

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu Yakın Kızılötesi Kamerası'ndan (NIRCam) alınan bu görüntüde yer alan NGC 346, 200 bin ışık yılı uzaklıktaki bir nebulanın içindeki dinamik bir yıldız kümesidir (BİLİM: NASA, ESA, CSA, Olivia C. Jones (Birleşik Krallık Hava Trafik Kontrol), Guido De Marchi (ESTEC), Margaret Meixner (USRA) GÖRÜNTÜ İŞLEME: Alyssa Pagan (STScI), Nolan Habel (USRA), Laura Lenkić (USRA), Laurie E. U. Chu (NASA Ames))
NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu Yakın Kızılötesi Kamerası'ndan (NIRCam) alınan bu görüntüde yer alan NGC 346, 200 bin ışık yılı uzaklıktaki bir nebulanın içindeki dinamik bir yıldız kümesidir (BİLİM: NASA, ESA, CSA, Olivia C. Jones (Birleşik Krallık Hava Trafik Kontrol), Guido De Marchi (ESTEC), Margaret Meixner (USRA) GÖRÜNTÜ İŞLEME: Alyssa Pagan (STScI), Nolan Habel (USRA), Laura Lenkić (USRA), Laurie E. U. Chu (NASA Ames))

James Webb Uzay Teleskobu tarafından çekilen yeni bir görüntü, gezegenlerin başlangıcını gösteriyor olabilir.
Geniş, girdaplı yeni görüntü, Küçük Macellan Bulutu'nda yer alan ve NGC 346 diye bilinen genç bir yıldız kümesini gösteriyor. Bu bölge, Dünya'dan en az 200 bin ışık yılı uzakta yer alıyor.
Bilim insanları bu yıldız kümesindeki koşulların, evrenin hızlı biçimde yeni yıldızlar doğurduğu erken dönemdeki koşullarına benzediğine inanıyor.
Görüntü, bilim insanlarının bu süreci gerçekleşirken gözlemlemelerini, yıldızları oluşurken izlemelerini sağlıyor. Öte yandan aynı zamanda gezegenleri de içeriyor olabilir; bu da yeni dünyaların evrende bilim insanlarının fark ettiğinden daha erken oluştuğunu düşündürüyor.
Gökbilimciler bu bölgenin incelenmesinin, Büyük Patlama'dan sadece iki ya da üç milyar yıl sonraki "kozmik öğle" sırasında ilk yıldızların nasıl oluştuğuna ışık tutabileceğine inanıyor.
Yeni görüntü, bilim insanlarının James Webb'in ilk gezegenini bulduğunu ve bunun Dünya'ya epey benzediğini duyurmasıyla ortaya çıktı.
Avrupa Uzay Ajansı'nda görev alan ve görüntünün elde edilmesine yardımcı olan ekibin ortak araştırmacısı Guido De Marchi, şunları söyledi:
"Sadece yıldızların değil, potansiyel olarak gezegenlerin de yapı taşlarını görüyoruz. Küçük Macellan Bulutu kozmik öğle sırasında galaksilere benzer bir ortama sahip olduğundan, kayalık gezegenlerin evrende düşündüğümüzden daha erken oluşmuş olması mümkün."
NGC 346, uzayda yıldızlara dönüşme sürecindeki gaz ve toz bulutları olan proto-yıldızlara ev sahipliği yapıyor.
Gökbilimcilere göre, yıldızların nasıl oluştuğunu anlamanın en iyi yolu proto-yıldızları incelemek.
Yıldızlar oluşurken, çevrelerindeki moleküler buluttan şerit gibi görünebilen gaz ve toz tabakaları topluyor.
Bu madde, merkezdeki proto-yıldızı besleyen bir diskte birikiyor.
Gökbilimciler daha önce NGC 346'daki proto-yıldızların etrafında gaz tespit etmişti ama James Webb'in gözlemleri bu disklerde toz da saptadı.
Bilim ve Teknoloji Tesisleri Konseyi'nin Birleşik Krallık Astronomi Teknoloji Merkezi'nde Webb Araştırmacısı ve şu anda hakem incelemesindeki makalenin baş yazarı Olivia Jones, şöyle konuştu: "İlk kez başka bir galakside hem düşük hem de yüksek kütleli yıldızların oluşumunun tam dizisini tespit edebiliyoruz. Bu, yüksek çözünürlükte çalışabileceğimiz çok daha fazla veriye sahip olduğumuz anlamına geliyor ve bize yıldızların doğuşunun çevrelerini nasıl şekillendirdiğine dair yeni bilgiler ve yıldız oluşum sürecine dair daha fazla içgörü sunuyor."
Press Association'dan da yararlanılmıştır



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT