Tarık Dilvani
Ürdün'de yeni bir şehrin kurulacağının resmi duyurusu, ülkenin içinden geçtiği zorlu ekonomik koşullar nedeniyle Ürdünlüler tarafından eleştirilerle karşılandı.
Hükümetin, çoğu bakanlığın ve resmi dairenin taşınması gereken yeni şehre yönelik tanıtım kampanyası, Ürdünlüleri bunun nüfus artışına karşı koymak ve daha iyi bir yaşam kalitesi sağlamak için stratejik bir proje olacağı konusunda ikna etmeyi başaramadı.
Başkente sadece 40 kilometre, Kraliçe Aliye Uluslararası Havalimanı'na 27 kilometre uzaklıkta ve Ürdün'ü Suudi Arabistan ve Irak'a bağlayan iki uluslararası hat arasında yer alan yeni şehrin özellikleri konuşulurken, Ürdünlüler, ülke şehirlerinin ve altyapılarının geliştirilmesi ve fakir güney illerinin yeniden canlandırılması için çağrıda bulundu.
Ulusötesi bir proje
Yeni Şehir veya İdari Başkent projesi, geçen yüzyılın sonlarından beri konuşulan bir hükümetler arası proje.
Ancak, Ürdün'e art arda gelen Suriyeli ve Iraklı mülteci dalgasının ardından, nüfus patlaması ve insan yoğunluğunun görülmemiş boyutlara ulaşmasıyla birlikte projenin uygulanmasında ciddi bir aciliyet olduğu görülüyor.
Başkent Amman, yoğun nüfustan dolayı kenar mahallelere doğru genişlemek zorunda kaldı.
İdari başkent kurma fikri beş yıl önce ortaya atıldı, ancak itibar görmedi ve çekmecelerde kilitli kaldı.
Bugün, Ürdün devletinin kuruluşundan 100 yıl sonra, yeni başkent fikri artık bir seçenek değil, bir zorunluluk olarak ortaya çıktı.
İletişim Bakanlığı Genel Sekreteri Zeyd en-Navayise'ye göre, Krallığın nüfusu 11 milyonu aştı ve bu nüfusun yaklaşık yarısı başkentte yaşıyor.
"Yeni şehir neden Petra, Şavbek ve Akabe yolu arasındaki bölgede kurulmuyor?"
Eleştiriler halkla sınırlı kalmayıp resmi rakamlara kadar genişledi. Eleştirenlerin en önde gelenleri arasında Suriyeli mülteciler için Zaatari kampını bir su havzasında kuran eski Medya Bakanı Tahir el-Advan olduğu belirtildi.
Advan, yeni projeyle ilgili endişelerini şu sözlerle dile getirdi:
"Yeni şehirde yaşaması beklenen yaklaşık bir milyon kişiye nasıl su sağlanacağını merak ediyorum. Ayrıca yeni şehir neden Petra, Şavbek ve Akabe yolu arasındaki bölgede kurulmuyor? Orada tuzdan arındırılmış su kaynakları mevcut, üstelik bu sayede güneydeki şehirler canlandırılabilir, geliştirilebilir ve yatırım yapılabilir."
Siyasi Aktivist Muhammed ez-Zevahira, Krallığın güneyindeki geniş alanlara sahip, enerji ve su kaynaklarına en yakın olan şehirlerin dahi sıkıntı çektiği bir dönemde, yeni bir şehre acil ihtiyaç olduğuna inanmadığını ifade etti.
Ayrıca, şehir planlama uzmanı Murad el-Kelalide yeni başkentle ilgili şu değerlendirmede bulundu:
"Yeni şehrin konumunun önemi, kırsal bölgeyi kentsel alana dönüştürecek olmasındadır. Yeni alan, dağlık Amman şehrinin aksine düz ve bu, altyapının uygulama kolaylığı açısından olumlu bir durumdur."
Akıllı şehir
Ürdün Hükümeti İletişim Bakanı Faysal eş-Şebul, projeyle ilgili şu bilgileri verdi:
"Kentin ilk etabında yaklaşık 157 bin kişi olacak, 2050 yılına kadar yaklaşık 90 bin kişiye istihdam sağlanmasıyla birlikte bir milyon kişiye ulaşacak. Ürdün’ün temel kurumları dışında, hükümet kurumlarının çoğu, başkent Amman ve Zerka şehri gibi büyük şehirler üzerindeki nüfus baskısını azaltması beklenen bu yeni şehre taşınacak. Kentin ilk etabının alanı yaklaşık 25 kilometrekare iken kentin toplam alanı 270 kilometrekare olacak. Eleştirmenlerin kamu parasının israf edileceğini iddia etmesinin aksine yeni şehir, ekonomik büyümeyi canlandırmaya katkıda bulunacak ve aynı zamanda başkentin üzerindeki baskıyı hafifletmek için akıllı, modern ve esnek bir Ürdün şehri için ilk model olacak."
2025'te başlayıp 2033'te bitmesi planlanan, maliyeti 12 milyar doları aşan ve tamamı devlet arazisi üzerine inşa edilecek olan yeni şehir projesinin bu yıl ayrıntılı planları hazırlanacak.
Independent Türkçe
ABD Başkanı Donald Trump, Maryland eyaletindeki Andrews Ortak Üssü'nde gazetecilere el sallarken (Arşiv-AFP)