NASA'nın fonladığı yeni lazer uzaylıları bulmak için kullanılacak

Unsplash
Unsplash
TT

NASA'nın fonladığı yeni lazer uzaylıları bulmak için kullanılacak

Unsplash
Unsplash

NASA'nın finanse ettiği yeni bir lazer, bilim insanlarının uzaylı yaşamı bulmasını sağlayabilir.
Araştırmacılar lazeri yaşam belirtilerini saptamak ve diğer gezegenlerden alınan materyalleri tanımlamak için inşa etti.
Fakat aynı zamanda, sınırlı kaynaklara sahip uzay araçlarında diğer gezegenlere götürülebilecek kadar küçük ve hafif hale getirmek zorunda kaldılar.
Bunu yapmak adına, başlangıçta ticari kullanım için inşa edilmiş ve dünyanın dört bir yanındaki laboratuvarlarda bulunabilen bir sistemi küçülttüler. Bilim insanları 8 yıl boyunca, söz konusu sistemin uzaya götürülebilecek bir versiyonunu inşa etti.
Ortaya çıkan sistem sadece 7,71 kilogram ağırlığında ve diğer gezegenleri incelemek için kullanılabilecek iki aracın birleşimi. Biri, bir numuneden az miktarda materyal alabilen bir ultraviyole lazer ve diğeri, bu materyalin kimyasını inceleyebilen, "Orbitrap" adıyla bilinen bir çözümleyici.
The Independent'ta yer alan habere göre, makalenin baş yazarı ve Maryland Üniversitesi'nden jeoloji doçenti Ricardo Arevalo, bir açıklamada "Orbitrap başlangıçta ticari kullanım için inşa edildi" diyor.

"Onları ilaç, tıp ve proteomik endüstrilerinin laboratuvarlarında bulabilirsiniz. Kendi laboratuvarımdaki 181 kilogramın biraz altında, bu yüzden epey büyükler ve uzayda verimli bir şekilde kullanılabilecek bir prototip yapmak 8 yılımızı aldı. Yeni prototip önemli ölçüde daha küçük ve daha az kaynak gerektiriyor ama yine de son teknoloji özelliklere sahip."

Yaratıcıları, küçültülmüş versiyonun bir uzay görevinde taşınacak boyutta olması gerektiğini ve güç kaynaklarının pillerinden gereksiz bir enerji ihtiyacı duymaması için çok az enerji kullandığını söylüyor. Bu aynı zamanda materyali analiz etmenin daha kullanışlı bir yolu, dolayısıyla numunelerin kirlenme olasılığı daha düşük olacak.

"Bir lazer kaynağının iyi yanı, iyonlaştırılabilecek her şeyin analiz edilebilmesi. Lazer ışınımızı bir buz numunesine yönlendirirsek, buzun bileşimini karakterize edebilmemiz ve içindeki biyo imzaları görebilmemiz gerekir. Bu araç öyle yüksek bir kütle çözünürlüğüne ve isabet oranına sahip ki, bir numunedeki herhangi bir moleküler veya kimyasal yapıyı çok daha tanımlanabilir kılıyor."

Bilim insanları ayrıca yeni sistemin kullanımının, uzaylı yaşamının daha kesin işaretleri olabilecek, daha büyük ve karmaşık bileşikler bulmalarını sağlayacağını umuyor. Mevcut sistemler amino asitler gibi daha küçük bileşikleri tespit edebildi ancak bunlar, diğer gezegenlerdeki yaşamın daha muğlak kanıtları.
Profesör Arevalo, "Amino asitler abiyotik olarak üretilebilir, yani yaşamın kesin kanıtı değildirler. Birçoğu amino asitlerle dolu olan meteoritler, bir gezegenin yüzeyine çarpabilir ve abiyotik organik maddeleri yüzeye ulaştırabilir" diyor.

"Artık proteinler gibi daha büyük ve daha karmaşık moleküllerin, canlı sistemler tarafından yaratılmış veya bunlarla ilişkili olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu biliyoruz. Bu lazer, daha küçük ve basit bileşiklerden daha yüksek doğrulukta biyo imzaları yansıtabilen, daha büyük ve daha karmaşık organik maddeleri incelememize olanak sağlıyor."

Çalışmayı açıklayan "Laser Desorption Mass Spectrometry with an Orbitrap Analyzer for in situ Astrobiology" (Yerinde Astrobiyolojik Araştırmalar için Orbitrap Çözümleyicili Lazer Desorpsiyon Kütle Spektrometrisi) adlı makale Nature Astronomy'de yayımlandı.



Meta insanüstü yapay zeka için yeni laboratuvar kurdu

Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
TT

Meta insanüstü yapay zeka için yeni laboratuvar kurdu

Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)

Mark Zuckerberg, insan zekasını aşan yapay zeka geliştirmeye odaklanacak yeni bir yapay süper zeka biriminin Meta'da kurulduğunu duyurdu.

Meta Süper Zeka Laboratuvarı, teknoloji devinin yapay zekayı Facebook, Instagram ve WhatsApp gibi tüm ürünlerine entegre etme yolunda büyük çaba sarf ettiği bir dönemde kuruldu.

Bu son girişim, ChatGPT'nin yaratıcısı OpenAI'dan birkaç üst düzey araştırmacının transfer edilmesiyle şimdiden tartışmalara yol açtı.

OpenAI CEO'su Sam Altman'a göre Zuckerberg, ChatGPT çalışanlarına şirketine katılmaları için 100 milyon dolara kadar teklifte bulundu ve birkaç kişi yeni süper zeka laboratuvarında işe alındı.

Meta Süper Zeka Laboratuvarı'na katılan eski OpenAI çalışanları arasında Shuchao Bi, Huiwen Chang, Ji Lin, Hongyu Ren, Jiahui Yu ve Shengjia Zhao yer alırken, yeni atananlar arasında eski Google ve Anthropic araştırmacıları da var.

Meta'nın patronu pazartesi günü çalışanlarına gönderdiği bilgi notunda, yeni yetenek dalgasının milyarlarca kullanıcıya "kişisel süper zeka" sunmayı sağlayacağını söyledi.

İlk kez CNBC'nin bildirdiği notta "Yapay zekanın ilerleme hızı arttıkça süper zekanın geliştirilmesi de ufukta beliriyor. Bunun insanlık için yeni bir çağın başlangıcı olacağına inanıyorum ve Meta'nın bu yola öncülük etmesi için ne gerekiyorsa yapmaya kararlıyım" diye yazdı.

Meta dünyaya süper zeka sunmak için eşsiz bir konumda. Daha küçük laboratuvarlara kıyasla çok daha büyük bilgi işlem kapasitesini destekleyen güçlü bir altyapımız var. Milyarlarca kişiye ulaşan ürünler oluşturup büyütme konusunda daha derin deneyime sahibiz. Çok hızlı büyüyen yapay zeka gözlükleri ve giyilebilir cihazlar kategorisine öncülük ve liderlik ediyoruz. Ve şirket yapımız muazzam bir inanç ve cesaretle hareket etmemizi sağlıyor.

Yeni laboratuvar, Meta'nın ScaleAI adlı girişimine 14,3 milyar dolar yatırım yapmasının ardından şirkete katılan Meta'nın baş yapay zeka sorumlusu Alexandr Wang tarafından yönetiliyor.

Zuckerberg çalışanlarına gönderdiği notta, Meta'nın "aşağı yukarı gelecek bir yıl içinde" süper zekanın "sınırına ulaşmasını" beklediğini söylerken bu, Altman'ın benzer tahminlerini yansıtıyor.

Meta'nın yeni süper zeka laboratuvarı, çeşitli uygulamalarında Meta yapay zekasına güç veren Llama modellerini geliştirmek için de çalışacak.

Independent Türkçe