عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

ABD: Türkiye'ye F-16 satışıyla İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliği bağlantılı değil

AA
AA
TT
TT

ABD: Türkiye'ye F-16 satışıyla İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliği bağlantılı değil

AA
AA

ABD'nin Ankara Büyükelçisi Jeffry Flake, ABD'nin Türkiye'ye F-16 satışı ile İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya üyelik sürecinin bağlantılı olmadığını söyledi.
Flake, Ankara'da bir grup gazeteciye Türk-Amerikan ilişkilerinin güncel durumu ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile ABD'li mevkidaşı Antony Blinken'ın dün Washington'da bir araya geldiğini anımsatan Flake, iki ülke arasındaki üst düzey görüşmelerden dolayı mutlu olduklarını dile getirdi.
Blinken'ın Türkiye'ye Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşmasından dolayı teşekkür ettiğini dile getiren Flake, görüşmede ayrıca Türkiye'ye F-16 satışı, Rusya-Ukrayna savaşı ve NATO gibi konuların da gündeme geldiğini aktardı.
Flake, ABD Kongresinin Türkiye'ye F-16 satışı ve modernizasyonuna karşı çıkmasıyla Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya üyelik sürecinin bir bağlantısı olup olmadığının sorulması üzerine, "Hayır. Burada bir bağlantı yok. Bakan Blinken bunu açıkça söyledi." yanıtını verdi.
ABD'li Senatör Bob Menendez'in Türkiye'ye F-16 satışına karşı çıktığını hatırlatan Flake, "Senatör Menendez ile hem Temsilciler Meclisi hem de Senato'da birlikte çalıştım. Kendisinin dile getirdiği ciddi endişeleri var. Ancak bunun İsveç ve Finlandiya ile alakası yok. Fakat şunu da söylemeliyim ki İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya katılması için evrensel bir arzu var. Bu Kongre'de de öyle." değerlendirmesinde bulundu.

"Biden yönetimi bu satışın arkasında"
Flake, ABD'de Başkan Joe Biden yönetiminin Türkiye'ye F-16 satışına destek verdiğine işaret ederek, "Kongre, yasama organı ve bağımsız bir organ. Bu organın silah satışını onaylaması lazım. Dolasıyla yönetim 'hadi bunu yapalım' diyemez. Ancak Biden yönetimi bu satışın arkasında ve Kongreyle bu konuda çalışıyor." dedi.
Büyükelçi Flake, Biden yönetiminin Türkiye'ye F-16 satışına yönelik Kongreye yaptığı bildirime ne zaman dönüş yapılacağına ilişkin ellerinde kesin bir tarih olmadığını söyledi.

"Verimli bir diyaloğumuz var"
Flake, Türkiye ile Suriye arasında 11 yıl sonra başlayan angajmana ilişkin bir soru üzerine, "Bu konudaki sorular için sizi Türk hükümetine yönlendiriyorum. ABD, rejim ile temas kurmaya ve ilişkileri normalleştirmeye karşıdır." ifadesini kullandı.
Türkiye ile ABD arasında özellikle kuzeydoğu Suriye konusunda güvenlik alanlarında da temasların sürdüğüne işaret eden Flake, "Her zaman Türk müttefiklerimizle çalışmanın yollarına bakıyoruz. Onlar (Türkiye) DEAŞ ile mücadelede önemli bir ortağımız. Bazı farklılıklarımız var. Hem biz hem onlar bu farklılıkları dile getiriyor. Ama verimli bir diyaloğumuz var." dedi.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Ayırma ve ilhakın tehlikeleri: Bölünmeden sonra birlik

Suriye'deki haritanın değişmesi Ortadoğu'daki haritalara değişimi dayatıyor (AFP)
Suriye'deki haritanın değişmesi Ortadoğu'daki haritalara değişimi dayatıyor (AFP)
TT
TT

Ayırma ve ilhakın tehlikeleri: Bölünmeden sonra birlik

Suriye'deki haritanın değişmesi Ortadoğu'daki haritalara değişimi dayatıyor (AFP)
Suriye'deki haritanın değişmesi Ortadoğu'daki haritalara değişimi dayatıyor (AFP)

Refik Huri

Suriye'nin birliğine ve toprak bütünlüğüne saygı gösterilmesi yönündeki resmi Arap ve uluslararası çağrıların yanında, Suriye'nin bölünmesi yönünde seslerin yükselmesi şaşırtıcı değil. İlginç olan, bölünmeyi savunanların üç temel hususu göz ardı etmeleridir. Birincisi, Suriye'nin 2011 yılından bu yana bölgesel veya uluslararası bir gücün ya da her ikisinin kontrolünde olan kısımlara bölünmüş olduğudur. İkincisi, rejimin yıkılmasından sonraki doğal eğilim, bölünmeden birleşmeye doğru gitmektir; bölünmeyi resmen veya zorla kökleştirmek değildir. Üçüncüsü, Suriye haritası bölge haritasından izole bir harita değildir, dolayısıyla aktörler ister yerel ister bölgesel veya küresel olsunlar, bu haritayla oynamak, diğer haritalarla oynamaya kapalı bir süreç değildir.

Lübnan ve ardından Irak'tan öğrendiğimiz ders Sykes-Picot haritalarının, yüz yıldan fazla bir süredir milliyetçi birleştirme çabalarının ve mezhepçi bölme çabalarının başarısına direndiğidir. Ne ülkeler arasındaki birlik girişimleri başarılı oldu ne de bölünmeler gerçekleşti. Sir Mark Sykes ve François Georges-Picot'nun bölge hakkındaki bilgisizliklerine, İngiliz ve Fransız stratejik tercihler, iki manda ülkesi arasındaki petrol ve diğer hususlarla ilgili rekabet nedeniyle heterojen grupları kapsayan sınırlar çizmekte keyfi davrandıklarına dair hikayelere rağmen, bölge ülkelerinin haritaları iç içe geçmiş ve birbiriyle bağlantılıdır.

Diğer bir deyişle Suriye'de haritanın değişmesi, Lübnan, Irak, Filistin, Türkiye ve İran'daki haritaların da değişmesi anlamına geliyor. Bu da bir tür ayırma ve bir tür ilhak demektir. Zayıf ülkelerden toprak almak ve hayallerini gerçekleştirmek isteyen güçlü ülkelere eklemektir. Burada Osmanlı İmparatorluğu'nun özellikle Halep ve Musul'u ilhak etme hayallerine, Velayeti Fakih’in “Gizli İmam'ın zuhuru ve devletinin kurulması” için her şeyi ilhak etme ve dünyayı yönetme hayalleri, Suriye'deki Golan Tepeleri, Hermon Dağı'nın zirvesi, su kaynakları, Batı Şeria ve tabii Gazze’yi kapsayan ve hatta Güney Lübnan'da Evveli Nehri'ne kadar uzanan “Büyük İsrail” hayalleri ekleniyor.

Ayırma ve ilhak denkleminin gerçekten başarılı olması durumunda bölgede nasıl bir tablonun ortaya çıkacağını bilmeyen yoktur. Topraklarını kaybeden ülkeler ile kendilerine ait olmayan toprakları ilhak eden ülkeler arasında bir barış, kalkınma ve iş birliği tablosu olmayacağı kesindir. Aksine çatışmalara ve savaşlara sahne olacaktır. Dahası sadece İsrail ile toprağı kurtarmak için bir yüz yıl daha sürecek askeri çatışma yaşanmayacak, aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu ile Pers İmparatorluğu arasındaki yüzyıllar süren çatışmalara da geri dönülecektir. Bu ikisi arasındaki çatışma ise sadece nüfuz için değildir.

Bölgesel oyunun, ister şiddetli çatışma bağlamında isterse her bir bölgesel gücün kendine özgü alanlarda nüfuzunu artırma ve böylece yeni bir bölgesel güvenlik sistemi düzenleme anlayışı bağlamında olsun, Türkiye, İran ve İsrail ile sınırlı olduğu düşünülemez. Uluslararası oyun daha büyük. Fransız siyaset bilimci Bertrand Badie'nin “ittifakların giderek ortadan kalktığı ve mevcut gerçekliğe damga vuran bir aşırı akışkanlığın hâkim olduğu, böylece korunan müttefik veya vekilin asıl güç karşısında bir tür bağımsız hareket etme marjına sahip olduğu bir döneme giriş” olarak adlandırdığı bir dönemde, fırsat verilen devlet dışı güçler olgusunun rolü açıktır.

Rusya Ukrayna savaşıyla meşgulse de Suriye'deki Hmeymim Hava Üssü ve Tartus Deniz Üssü'nün korunması için de aktif olarak çalışıyor. Ukrayna savaşında bile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yürüttüğü savaş Ukrayna'dan çok daha büyük bir savaştır. Şarku'l Avsat'ın  Indepenedent Arabia'dan aktardığı analize göre Soğuk Savaş sonrasında Batı'nın Rusya'ya karşı haddini aşma durumunu “düzeltmek” ve Moskova'nın büyük bir gücün odak noktası olduğunu kanıtlamak için yapılan bir savaştır.

Mara Karlin'in “Topyekûn Savaş” ile ilgili bir makalesinde söylediği gibi, ABD “Kızıldeniz'in güvenliğini sağlamada başarısız olduysa ve Hint ile Pasifik Okyanuslarını güvence altına alma gücü ile ilgili soru karşısında durduysa” da Ortadoğu ve Uzakdoğu’da büyük oyunu oynamaya kararlı. Çin, ABD tarafından korunan Tayvan'ı geri almakla çok ilgilense ve 130 ülkenin katıldığı “Kuşak ve Yol” projesi konusunda çok rahat olsa da kendisine nüfuz alanları aramaya zorlayan devasa bir deniz ve hava kuvveti inşa ediyor. Ortadoğu ise sadece ticaretten ibaret değil.

Ayırma ve ilhak konuşmaları ile ilgili olarak George Washington Üniversitesi'nde siyaset bilimi ve uluslararası sorunlar profesörü Mark Lynch, “Ortadoğu'nun sonu”ndan bahsediyor. Neden? Çünkü ona göre “eski bir harita yeni bir gerçekliği çarpıtıyor.” Ortadoğu artık Amerikan üniversitelerinin ve ABD Dışişleri Bakanlığı'nın haritalarındaki gibi Arap dünyası, İsrail, Türkiye ve İran’dan ibaret değil. ABD Merkez Komutanlığı haritasına göre artık Afganistan, Cibuti, Eritre, Etiyopya, Kenya, Pakistan ve Somali'yi de kapsıyor. Edgar Morin'in dediği gibi “Hayatın tümü belirsizlik denizinde yüzmektir.”

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.