ABD: Türkiye'ye F-16 satışıyla İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliği bağlantılı değilhttps://turkish.aawsat.com/home/article/4107431/abd-t%C3%BCrkiyeye-f-16-sat%C4%B1%C5%9F%C4%B1yla-i%CC%87sve%C3%A7-ve-finlandiyan%C4%B1n-nato-%C3%BCyeli%C4%9Fi-ba%C4%9Flant%C4%B1l%C4%B1
ABD: Türkiye'ye F-16 satışıyla İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliği bağlantılı değil
AA
ABD'nin Ankara Büyükelçisi Jeffry Flake, ABD'nin Türkiye'ye F-16 satışı ile İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya üyelik sürecinin bağlantılı olmadığını söyledi.
Flake, Ankara'da bir grup gazeteciye Türk-Amerikan ilişkilerinin güncel durumu ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile ABD'li mevkidaşı Antony Blinken'ın dün Washington'da bir araya geldiğini anımsatan Flake, iki ülke arasındaki üst düzey görüşmelerden dolayı mutlu olduklarını dile getirdi.
Blinken'ın Türkiye'ye Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşmasından dolayı teşekkür ettiğini dile getiren Flake, görüşmede ayrıca Türkiye'ye F-16 satışı, Rusya-Ukrayna savaşı ve NATO gibi konuların da gündeme geldiğini aktardı.
Flake, ABD Kongresinin Türkiye'ye F-16 satışı ve modernizasyonuna karşı çıkmasıyla Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya üyelik sürecinin bir bağlantısı olup olmadığının sorulması üzerine, "Hayır. Burada bir bağlantı yok. Bakan Blinken bunu açıkça söyledi." yanıtını verdi.
ABD'li Senatör Bob Menendez'in Türkiye'ye F-16 satışına karşı çıktığını hatırlatan Flake, "Senatör Menendez ile hem Temsilciler Meclisi hem de Senato'da birlikte çalıştım. Kendisinin dile getirdiği ciddi endişeleri var. Ancak bunun İsveç ve Finlandiya ile alakası yok. Fakat şunu da söylemeliyim ki İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya katılması için evrensel bir arzu var. Bu Kongre'de de öyle." değerlendirmesinde bulundu.
"Biden yönetimi bu satışın arkasında"
Flake, ABD'de Başkan Joe Biden yönetiminin Türkiye'ye F-16 satışına destek verdiğine işaret ederek, "Kongre, yasama organı ve bağımsız bir organ. Bu organın silah satışını onaylaması lazım. Dolasıyla yönetim 'hadi bunu yapalım' diyemez. Ancak Biden yönetimi bu satışın arkasında ve Kongreyle bu konuda çalışıyor." dedi.
Büyükelçi Flake, Biden yönetiminin Türkiye'ye F-16 satışına yönelik Kongreye yaptığı bildirime ne zaman dönüş yapılacağına ilişkin ellerinde kesin bir tarih olmadığını söyledi.
"Verimli bir diyaloğumuz var"
Flake, Türkiye ile Suriye arasında 11 yıl sonra başlayan angajmana ilişkin bir soru üzerine, "Bu konudaki sorular için sizi Türk hükümetine yönlendiriyorum. ABD, rejim ile temas kurmaya ve ilişkileri normalleştirmeye karşıdır." ifadesini kullandı.
Türkiye ile ABD arasında özellikle kuzeydoğu Suriye konusunda güvenlik alanlarında da temasların sürdüğüne işaret eden Flake, "Her zaman Türk müttefiklerimizle çalışmanın yollarına bakıyoruz. Onlar (Türkiye) DEAŞ ile mücadelede önemli bir ortağımız. Bazı farklılıklarımız var. Hem biz hem onlar bu farklılıkları dile getiriyor. Ama verimli bir diyaloğumuz var." dedi.
Uzmanlar toplantısı Washington-Tahran müzakerelerini kritik bir aşamaya taşıyor
İran Lideri Ali Hamaney Tahran'da düzenlenen yas toplantısında (İran dini liderlik web sitesi)
İki ülke arasındaki müzakerelerin üçüncü turunun arifesinde ABD Başkanı Donald Trump, durumu geçici olarak niteleyen ve olayların seyrini değiştirme uyarısında bulunan Dini lider Ali Hamaney'in aksine İran ile anlaşma olasılığı konusunda tehdit ve diplomasi arasında ikili mesajlar verdi.
Washington ve Tahran'dan müzakereciler iki hükümeti temsil eden uzmanlar eşliğinde teknik görüşmelere başlamak üzere Cumartesi günü Umman'a gidiyor, ancak anlaşmanın niteliği henüz net değil ve uranyum zenginleştirmenin azaltılması ya da tüm nükleer programın tasfiyesi konusunda bir anlaşmazlık ortaya çıkabilir.
İki ülke arasında bilinen son doğrudan müzakereler eski ABD Başkanı Barack Obama döneminde, 2015 nükleer anlaşmasına giden diplomatik çabalar sırasında gerçekleşmişti.
Trump Virginia'da gazetecilere el sallıyor - 24 Nisan 2025 (AP)
Geçtiğimiz hafta iki tarafın olası bir anlaşmanın çerçevesini belirleme konusunda mutabık kaldığı dolaylı ABD-İran görüşmelerinin ardından bugün (Cuma) Time dergisine verdiği mülakatta Trump şunları söyledi: “İran ile bir anlaşma yapacağımızı düşünüyorum.” ABD'li bir yetkili görüşmelerde “çok iyi ilerleme” kaydedildiğini söyledi.
İran'ın dini lideri Ali Hamaney ya da Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile görüşmeye açık olup olmadığı sorusuna Trump olumlu yanıt verdi
İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine saldırısını kendisinin engellediği yönündeki iddiaları ise reddeden Trump, "Hayır, bu doğru değil. Onları durdurmadım. Ama onlara rahat hareket edebilecekleri bir ortam da sunmadım. Çünkü bir saldırıya gerek kalmadan anlaşma sağlayabileceğimize inanıyorum. Belki de saldırmak zorunda kalacağız. Çünkü, İran’ın nükleer silah sahibi olmasına izin verilmeyecek." diye konuştu. Ülkesinin bir anlaşmaya varamazsak İsrail'in İran'a karşı başlatacağı olası bir savaşa gönüllü olarak katılabileceğini belirten Trump “Bir anlaşmaya varamazsak ben ön saflarda yer alacağım" dedi.
Hamaney: Geçici bir durum
İran lideri Ali Hamaney ülkesi ile ABD arasındaki görüşmeleri “geçici bir durum” olarak nitelendirdi. Perşembe akşamı Tahran'da düzenlenen matem töreninde konuşan Hamaney, “Bu durum kalıcı değil ve ikiyüzlülüğün bu egemenliği kalıcı bir kader değil, ilahi bir kader içinde geçici bir kaderdir” dedi.
Hamaney sözlerine şöyle devam etti: “Zaman zaman düşüncesiz sözlerimiz, yersiz itirazlarımız, sabırsızlığımız, duruma ilişkin yanlış analizlerimiz tüm bunlar olayların seyrini değiştirebilecek ölçüde, bazen tarihi bir etkiye sahip olabilir. Bu nedenle son derece dikkatli ve özenli olmalıyız.”
Hamaney'in ve Trump'ın açıklamaları arasında anlaşmanın mahiyeti belirsizliğini koruyor ancak anlaşmazlıklar İran'ın zenginleştirme kabiliyetinden tamamen mahrum bırakılması mı yoksa sivil ve barışçıl nükleer programlar için belirli miktarda düşük düzeyde zenginleştirilmiş uranyum kullanmasına izin verilmesi mi gerektiği üzerinde yoğunlaşıyor.
İran Lideri Ali Hamaney Tahran'da bir yas töreni sırasında (Hamaney web sitesi)
Şarku'l Avsat'ın New York Times'tan aktardığı habere göre Umman'daki teknik toplantıların üçüncü turu, “Trump yönetimi İran'la nükleer bir anlaşma için kabul edilebilir asgari eşiği henüz belirlemeden” başlayacak.
Bu hafta Dışişleri Bakanı Marco Rubio, gazeteci Barry Weiss'e verdiği bir podcast röportajında bu anlaşmazlığa yeni bir yorum getirdi: “Eğer İran sivil bir nükleer program istiyorsa, diğer pek çok ülke gibi zenginleştirilmiş materyal ithal ederek bu programa sahip olabilir.”
Trump'ın 2018'de çekildiği 2015 anlaşması kapsamında İran'ın enerji ve tıbbi amaçlarla düşük seviyeli uranyum zenginleştirmesine izin verilmişti.
Hassas bir aşama
İran medyasına göre Washington ve Tahran arasındaki müzakereler “hassas bir aşamaya” giriyor. Devlet televizyonu Cuma günü Maskat'a giden İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin ABD ile dolaylı nükleer müzakerelerde ilerlemenin ABD'nin iyi niyet ve ciddiyet göstermesine bağlı olduğunu söylediğini bildirdi.
Arakçi Çarşamba günü yaptığı açıklamada müzakerelerin doğru yönde ilerlediğini ancak nihai bir yargıya varmak için henüz erken olduğunu söylemişti.
ABD özel temsilcisi Steve Witkoff Paris'teki Elysee Sarayı'nda- 17 Nisan 2025 (AP)
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, Arakçi'nin ABD ile dolaylı müzakereler yürütmek üzere diplomatik ve teknik uzmanlardan oluşan bir heyetin başında Cuma akşamı Maskat'a gittiğini açıkladı.
Bekayi iki taraf arasında, her iki ülkeden üst düzey müzakerecilerin katılımıyla teknik ve uzman düzeyinde bir toplantı yapılması konusunda mutabakata varıldığını kaydetti.
İranlı sözcü müzakerelerde ilerleme kaydedilebilmesi için karşı tarafın iyi niyet, ciddiyet ve gerçekçi olması gerektiğini vurguladı.
Uzmanlar turu
Washington ve Tahran'dan hükümet uzmanları Cumartesi günü Maskat'ta yapılacak görüşmelerin merkezinde yer alacak ve görüşmelerde daha ince teknik ayrıntılara geçilecek. Tasnim haber ajansının bildirdiğine göre İran heyetine Siyasi İşlerden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Mecid Mecid Tahterevançi ile Hukuk ve Uluslararası İşlerden Sorumlu Bakan Yardımcısı Kazım Garipabadi başkanlık edecek.
ABD ekibi ise Dışişleri Bakanlığı ve Hazine'nin yanı sıra istihbarat servisleri de dahil olmak üzere çeşitli bakanlıklardan yaklaşık 12 temsilciden oluşuyor. New York Times'ın haberine göre ekip bu hafta ilk kez Dışişleri Bakanlığı'nda bir araya gelerek yönetimin İran'a yönelik taleplerinin Başkan Donald Trump'ın kararını bekleyen henüz tanımlanmamış parametrelerini görüştü.
Politico'ya göre ABD ekibine Dışişleri Bakanlığı'nda politika planlama direktörü olan Michael Antoine liderlik edecek.
ABD basınına göre Trump'ın Make America Great Again ((Amerikayı Yeniden Harika Yap) kampanyasının destekçilerinden olan ve Trump'ın ilk yönetiminde de görev yapan Antoine'ın nükleer konularda bilinen bir uzmanlığı bulunmuyor ancak Antoine iki ülke arasında 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmanın güçlü bir muhalifi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tammy Bruce, Antoine'ın neden bu görev için seçildiği sorusuna “Orada olması gerektiği için orada” yanıtını verdi.
