Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun, Meloni ile ‘enerji ve Afrika ile ortaklık’ konusunu görüşecek

Roma, Cezayir’in göç dalgalarını savuşturmak için Akdeniz’de ‘jandarma’ rolü oynamasını istiyor.

Cezayir ve İtalya cumhurbaşkanlarının geçen Mayıs ayındaki görüşmelerinden bir fotoğraf (Cezayir cumhurbaşkanlığı)
Cezayir ve İtalya cumhurbaşkanlarının geçen Mayıs ayındaki görüşmelerinden bir fotoğraf (Cezayir cumhurbaşkanlığı)
TT

Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun, Meloni ile ‘enerji ve Afrika ile ortaklık’ konusunu görüşecek

Cezayir ve İtalya cumhurbaşkanlarının geçen Mayıs ayındaki görüşmelerinden bir fotoğraf (Cezayir cumhurbaşkanlığı)
Cezayir ve İtalya cumhurbaşkanlarının geçen Mayıs ayındaki görüşmelerinden bir fotoğraf (Cezayir cumhurbaşkanlığı)

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Pazar ve Pazartesi günleri Cezayir’de üst düzey yetkililerle ‘enerji ve düzensiz göç’ başta olmak üzere çeşitli konuları ele alacak. Roma, her yıl yüzlerce göçmenin İtalya kıyılarına ulaşması nedeniyle kaçak göçmen dalgalarını engellemek için Cezayir’in Akdeniz havzasının güneyinde ‘jandarma’ rolü oynamasını istiyor.
Cenevre’deki Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Misyonu, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada Meloni’nin Cezayir’deki görüşmelerinin ‘enerji, makine endüstrisi, küçük ve orta ölçekli şirketler, girişimler ve eğitim’ konularına odaklanacağını söyledi. Cezayirli siyasi kaynaklar, Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, ziyaretle ilgili en önemli konuların, göçün yanı sıra Rus gazını telafi etmek amacıyla İtalya’nın Cezayir gazına artan ihtiyacı olduğunu dile getirdi. Cezayir, Ukrayna savaşının patlak vermesinden bu yana İtalya’ya ilk gaz tedarikçisi haline gelmiş durumda.
Kaynaklara göre Roma, Cezayir’in Kuzey Afrika ülkeleri gibi, Akdeniz üzerinden İtalya’ya yönelik düzensiz göçmen akışını durdurmak için jandarma rolü oynamasını istiyor.
Ziyaretin gündemine göre Meloni, Cezayir Başbakanı Eymen bin Abdurrahman ile görüşecek. Aynı şekilde Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun tarafından da kabul edilecek. Yerel medya kaynaklarına göre ziyaret, eğitim ve endüstrileri içeren anlaşmaların imzalanmasıyla birlikte Pazartesi günü sona erecek. İtalya Başbakanına göre aylar önce başlayan istişareler, ciddi bir sıkıntı yaşayan Cezayir’de otomotiv endüstrisini başlatmak için derinleştirilecek. Cezayir’in otomobil ithalatını 4 yıl önce durdurması, iç talebin birikmesine ve ikinci el otomobil fiyatlarının rekor seviyeye yükselmesine neden olmuştu.
Öte yandan İtalya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Antonio Tajani ve İçişleri Bakanı Matteo Piantedosi, yerel makamlarla düzensiz göçle mücadelede işbirliğini görüşmek üzere Çarşamba günü Tunus’a ziyarette bulundu. Roma, iki ülke arasındaki coğrafi yakınlık nedeniyle Tunus’u göçmenlerin en büyük ‘kaynağı’ olarak nitelendiriyor.
Gözlemcilerin değerlendirmesine göre Cezayir’in, geçen yıl Ekim ayında Meloni tarafından açıklanan ve Afrika ile ‘servet hırsızlığı yerine işbirliği ve ortaklığa dayalı güçlü ilişkiler’ kurmayı temsil eden bir plan çerçevesinde İtalya için önemli bir ortak olması muhtemel. Meloni, plana ilişkin yaptığı söz konusu açıklamada birçok eski Afrika kolonisinde büyük çıkarları olan Fransa’ya atıfta bulundu. Aşırı sağ eğilimli koalisyon İtalya’da iktidara gelmeden önce Giorgia Meloni, Fransa’yı ‘Afrika’daki doğal kaynakları ve hammaddeleri Afrika ülkelerinin haklarına karşı haksız bir şekilde sömürmekle’ suçlamıştı. Meloni’ye göre bu sömürü, Afrikalıları Avrupa’ya göçe yöneltmeye katkıda bulundu. Bu nedenle de Afrika’nın Avrupa’ya doğru göçünü durdurmanın çözümü, ‘Afrikalıları Avrupa’ya nakletmek değil, Afrika’yı bazı Avrupalılardan kurtarmaktır’. Meloni, bu konudaki en sert açıklamalarından birini, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a hitaben yaparak, “Bize ders verme Macron, çünkü Afrikalılar sizin politikalarınız yüzünden kıtalarını terk edip Avrupa’ya geliyorlar” demişti.
Cezayirliler, çocuklarının Fransa’ya göç etmesinin, topraklarının 130 yılı aşkın bir süredir işgal edilmesinin yansımalarından biri olduğuna inanırken, İtalya Başbakanı ile büyük ölçüde aynı düşünceyi paylaşıyor.
Cumhurbaşkanı Tebbun, geçen yıl Mayıs ayı sonlarında İtalya’ya ziyarette bulunarak, hükümetinin ‘İtalya’nın ihtiyaç duyduğu gazı tedarik etme konusunda’ taahhütlerini yerine getireceğine dair güvence verdi. Tebbun, Sahra anlaşmazlığında Fas’ın yanında yer alması üzerine İspanya’ya karşı tam tersi şekilde davranıyor. Abdulmecid Tebbun, 26 Mayıs 2022 tarihinde İtalya Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella ile düzenlediği basın toplantısında, Cezayir’in, ‘uluslararası açıdan ve ahlaki ve etik olarak, sadece dost İtalya ile değil, diğer ülkelerle de imzaladığı anlaşmaları korumaya kararlı’ olduğunu açıkladı. Tebbun ayrıca, iki ülke arasında enerji alanında işbirliğinin ‘apaçık şekilde’ olduğunu vurguladı.
Ayrıca ülkesinin İtalya toprakları üzerinden bir dizi Avrupa ülkesine gaz dağıtma çabasından da bahseden Cezayir Cumhurbaşkanı, Avrupa’nın bir kısmına elektrik sağlamak amacıyla Cezayir’den İtalya’ya bir deniz hattı kurulması önerisine dikkati çekti.



Esed'in devrilmesinin yıldönümü kutlanıyor... ve destekçileri iki ayaklanma planlıyor

Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
TT

Esed'in devrilmesinin yıldönümü kutlanıyor... ve destekçileri iki ayaklanma planlıyor

Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı

Suriye'de devrik Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesinin yaklaşık 1. yıl dönümünü anma etkinlikleri devam ederken, dün Suriye'nin eski istihbarat şefi ve Esed’in kuzeni tarafından, Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara yönetimine karşı Suriye kıyılarında iki ayaklanma başlatma planları hakkında bilgi sızdırıldı.

Bu bilgi, dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda, Esed güçlerinden kurtuluşunun birinci yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen büyük bir miting sırasında geldi. Resmi SANA haber ajansının haberine göre, etkinliğe katılanlar, meydanın ortasına 500 metre uzunluğunda ve 4 metre genişliğinde bir Suriye bayrağı asarak "toprak ve halkın birliğini sembolik bir şekilde vurguladılar."

Bu kutlamalarla eş zamanlı olarak Reuters, Suriye'nin eski istihbarat yetkilisi Tümgeneral Kemal Hasan ile Esed'in milyarder kuzeni Rami Mahluf'un, yeni hükümete karşı iki ayaklanma başlatma umuduyla on binlerce potansiyel savaşçıya milyonlarca dolar harcadığını belirten bir araştırma yayınladı.

Aileye yakın dört kişi, Aralık 2024'te Rusya'ya kaçan Esed'in Moskova'da sürgünde yaşama fikrine büyük ölçüde alıştığını söyledi.


Kanada, Suriye'yi terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
TT

Kanada, Suriye'yi terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)

Kanada hükümeti, dün yaptığı açıklamada, Suriye'yi terörü destekleyen yabancı devletler listesinden çıkardığını ve Cumhurbaşkanı Beşşar Esed'in devrilmesine yardımcı olan muhalif ittifakın lideri olan Heyet Tahrir el-Şam'ı da terör örgütleri listesinden çıkardığını bildirdi.

Hükümet yaptığı açıklamada, "Bu önlemler, Birleşik Krallık ve ABD de dahil olmak üzere müttefiklerimiz tarafından yakın zamanda alınan kararlarla uyumlu olup, Suriye geçiş hükümetinin Suriye'de istikrarı teşvik etme ve vatandaşları için kapsayıcı ve güvenli bir gelecek inşa etme, bölgesel istikrarı teşvik etmek ve terörizmle mücadele etmek için küresel ortaklarla çalışma çabalarını takip etmektedir" ifadelerine yer verdi.


Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.