Yemenli kadınlar siyah abaya karşı direniyor

Husi milislerin kadınlara belli bir giyim tarzını dayatması kadınlar arasında öfkeye neden oldu

Yemenli gazeteci Lara ed-Darasi ve giydiği Hadrami elbisesi / Fotoğraf: Independent Arabia
Yemenli gazeteci Lara ed-Darasi ve giydiği Hadrami elbisesi / Fotoğraf: Independent Arabia
TT

Yemenli kadınlar siyah abaya karşı direniyor

Yemenli gazeteci Lara ed-Darasi ve giydiği Hadrami elbisesi / Fotoğraf: Independent Arabia
Yemenli gazeteci Lara ed-Darasi ve giydiği Hadrami elbisesi / Fotoğraf: Independent Arabia

Hişam eş-Şebili
Yemenli kadınlar Husi grubun kendi kontrolü altındaki bölgelerde kadınlara yönelik giyim standartlarını belirlediği karara yanıt olarak, sosyal medyada 'Yemen Kimliği' başlıklı kampanya başlattı.
Kampanya kapsamında başta Marib, Hadramut, Socotra, Sana, et-Teham, el-Aden, el-Lahic, el-Meher ve el-Taiz şehirlerinin geleneksel elbiseleri olmak üzere çok sayıda Yemen geleneksel kadın kıyafetleri giydiler. 

Fotoğraf: Independent Arabia
Kampanyadan sonra tüm bölgelerden parlak renklerde geleneksel kıyafetler giyen genç kızlar ve kadınlar binlerce fotoğraf yayımlandı.
Milislerin kendi kontrol alanlarında uygulamaya başladıkları siyah aba zorunluluğuna karşı yürütülen kampanyaya sanatçılar, ressamlar ve gazeteciler de büyük ilgi gösterdi. 

Siyah aba
Husi grubu aralık ayının sonunda, Sana'da Husi milislerin yönetimindeki sivil yetkili ve güvenlik görevlilerinin yanı sıra kadın elbiseleri satan ve diken dükkan sahipleri ve kumaş ithalatçılarının da kayıldığı bir toplantı düzenledi.
Toplantıda, aba da dahil olmak üzere Yemenli kadınların giydiği giysilere yönelik kurallar belirlendi.
Husi yetkililer, kadın elbiselerine yönelik dikiş atölyelerinin sahiplerine, abanın şekline ilişkin onayladıkları kuralları bildirdi ve bu kurallara uymamaları konusunda uyarıda bulundu. 

Fotoğraf: Independent Arabia
Milislerin kontrolleri altındaki bölgelerde onayladığı kurallar, sadece peçeli bol abaların satılmasını ve renklerinin siyah olmasını ayrıca renkli abaların, kuşaklıların, üzerinde herhangi bir yazı ya da çizim bulunan abaların satışının yasaklanmasını içeriyor.
Kadın dikiş atölyelerinin sahiplerinden biri, milislerin aldığı tüm bu kararların herhangi bir resmi talimatı içermediğini, milis liderliğinin sözlü talimat verdiğini ve bu konuda herhangi bir bildiri almadıklarını belirtti.
Yemen anayasasında yer alan Kişi Hürriyetleri Kanunu'nun 48'inci maddesi, devletin vatandaşlarına kişisel özgürlüklerini garanti ettiğini, onur ve güvenliklerini koruduğunu, bir vatandaşın özgürlüğünün kısıtlandığı durumların ancak yasa ile belirlendiğini ve bu konuda uzman bir mahkemenin kararı dışında hiç kimsenin özgürlüğünün kısıtlanamayacağını belirtiyor. 

Savaştaki Yemenli kadınlar
Kampanyaya katılan Yemenli Avukat Vedad Ahmed konuya dair şu açıklamada bulundu:
"Yemen kimlik kampanyası, Husi grubun Yemenli kadınlara dayattığı birçok kısıtlamaya yanıt olarak geldi. Bu kısıtlamaların sonuncusu kadınların giydiği kıyafetleri özel tasarım aba ile değiştirilmesi ve siyah renkle sınırlandırılmasıydı. Yemenli kadınlar bu kararı, her bölgeye özgü neşeli renkler ve farklı tasarımlarla zenginliğe sahip Yemen kimliğini ve mirasını yok etme girişimi olarak gördü. Kadınlar bu kararın ciddiyetini hissettiler ve Cumhuriyet'in tüm şehirlerinin geleneksel kıyafetlerini giyerek, Yemen kimliğini canlandırma, bunu fotoğraflarla belgeleme,  sosyal medyada paylaşma ve kimliğimizin güzelliğini ve ihtişamını dünyaya tanıtmanın yanı sıra ülke içindeki ve dışarıdakilere, Yemen kimliğinin zaman içinde var olmaya devam ettiğini ve uzun süredir kontrolleri altında bulunan bölgelerindeki her şeye zarar veren barbar otorite tarafından yok edilemeyeceği mesajını iletmeye karar verdiler."

Fotoğraf: Independent Arabia
Yemenli gazeteci Lara ed-Darasi'nin değerlendirmesi de şöyle oldu:
"Ülkemizde renklerden bahsetmek garip bir durum değil. Sosyal medyada yer alan yeni bir moda veya trend olmasına gerek yok. Ülkemizdeki renkler aslen ülkemizin kendisidir. Zira mavi Aden Denizi, yeşil ülkemizdeki dağların yüceliği, sarı ise her türlü güzellikle dolu çölüdür."
 
Independent Türkçe



Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.