Yemenli kadınlar siyah abaya karşı direniyor

Husi milislerin kadınlara belli bir giyim tarzını dayatması kadınlar arasında öfkeye neden oldu

Yemenli gazeteci Lara ed-Darasi ve giydiği Hadrami elbisesi / Fotoğraf: Independent Arabia
Yemenli gazeteci Lara ed-Darasi ve giydiği Hadrami elbisesi / Fotoğraf: Independent Arabia
TT

Yemenli kadınlar siyah abaya karşı direniyor

Yemenli gazeteci Lara ed-Darasi ve giydiği Hadrami elbisesi / Fotoğraf: Independent Arabia
Yemenli gazeteci Lara ed-Darasi ve giydiği Hadrami elbisesi / Fotoğraf: Independent Arabia

Hişam eş-Şebili
Yemenli kadınlar Husi grubun kendi kontrolü altındaki bölgelerde kadınlara yönelik giyim standartlarını belirlediği karara yanıt olarak, sosyal medyada 'Yemen Kimliği' başlıklı kampanya başlattı.
Kampanya kapsamında başta Marib, Hadramut, Socotra, Sana, et-Teham, el-Aden, el-Lahic, el-Meher ve el-Taiz şehirlerinin geleneksel elbiseleri olmak üzere çok sayıda Yemen geleneksel kadın kıyafetleri giydiler. 

Fotoğraf: Independent Arabia
Kampanyadan sonra tüm bölgelerden parlak renklerde geleneksel kıyafetler giyen genç kızlar ve kadınlar binlerce fotoğraf yayımlandı.
Milislerin kendi kontrol alanlarında uygulamaya başladıkları siyah aba zorunluluğuna karşı yürütülen kampanyaya sanatçılar, ressamlar ve gazeteciler de büyük ilgi gösterdi. 

Siyah aba
Husi grubu aralık ayının sonunda, Sana'da Husi milislerin yönetimindeki sivil yetkili ve güvenlik görevlilerinin yanı sıra kadın elbiseleri satan ve diken dükkan sahipleri ve kumaş ithalatçılarının da kayıldığı bir toplantı düzenledi.
Toplantıda, aba da dahil olmak üzere Yemenli kadınların giydiği giysilere yönelik kurallar belirlendi.
Husi yetkililer, kadın elbiselerine yönelik dikiş atölyelerinin sahiplerine, abanın şekline ilişkin onayladıkları kuralları bildirdi ve bu kurallara uymamaları konusunda uyarıda bulundu. 

Fotoğraf: Independent Arabia
Milislerin kontrolleri altındaki bölgelerde onayladığı kurallar, sadece peçeli bol abaların satılmasını ve renklerinin siyah olmasını ayrıca renkli abaların, kuşaklıların, üzerinde herhangi bir yazı ya da çizim bulunan abaların satışının yasaklanmasını içeriyor.
Kadın dikiş atölyelerinin sahiplerinden biri, milislerin aldığı tüm bu kararların herhangi bir resmi talimatı içermediğini, milis liderliğinin sözlü talimat verdiğini ve bu konuda herhangi bir bildiri almadıklarını belirtti.
Yemen anayasasında yer alan Kişi Hürriyetleri Kanunu'nun 48'inci maddesi, devletin vatandaşlarına kişisel özgürlüklerini garanti ettiğini, onur ve güvenliklerini koruduğunu, bir vatandaşın özgürlüğünün kısıtlandığı durumların ancak yasa ile belirlendiğini ve bu konuda uzman bir mahkemenin kararı dışında hiç kimsenin özgürlüğünün kısıtlanamayacağını belirtiyor. 

Savaştaki Yemenli kadınlar
Kampanyaya katılan Yemenli Avukat Vedad Ahmed konuya dair şu açıklamada bulundu:
"Yemen kimlik kampanyası, Husi grubun Yemenli kadınlara dayattığı birçok kısıtlamaya yanıt olarak geldi. Bu kısıtlamaların sonuncusu kadınların giydiği kıyafetleri özel tasarım aba ile değiştirilmesi ve siyah renkle sınırlandırılmasıydı. Yemenli kadınlar bu kararı, her bölgeye özgü neşeli renkler ve farklı tasarımlarla zenginliğe sahip Yemen kimliğini ve mirasını yok etme girişimi olarak gördü. Kadınlar bu kararın ciddiyetini hissettiler ve Cumhuriyet'in tüm şehirlerinin geleneksel kıyafetlerini giyerek, Yemen kimliğini canlandırma, bunu fotoğraflarla belgeleme,  sosyal medyada paylaşma ve kimliğimizin güzelliğini ve ihtişamını dünyaya tanıtmanın yanı sıra ülke içindeki ve dışarıdakilere, Yemen kimliğinin zaman içinde var olmaya devam ettiğini ve uzun süredir kontrolleri altında bulunan bölgelerindeki her şeye zarar veren barbar otorite tarafından yok edilemeyeceği mesajını iletmeye karar verdiler."

Fotoğraf: Independent Arabia
Yemenli gazeteci Lara ed-Darasi'nin değerlendirmesi de şöyle oldu:
"Ülkemizde renklerden bahsetmek garip bir durum değil. Sosyal medyada yer alan yeni bir moda veya trend olmasına gerek yok. Ülkemizdeki renkler aslen ülkemizin kendisidir. Zira mavi Aden Denizi, yeşil ülkemizdeki dağların yüceliği, sarı ise her türlü güzellikle dolu çölüdür."
 
Independent Türkçe



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.