Yemen'de iki mahkumun Husi hapishanelerinde işkence sonucu ölmesi öfkeyi artırdı

Yemen'in Saada kentinden yerinde barınan edilmiş vatandaşlar Husilerin Marib'te gerçekleştirdiği infazları protesto etti. (SABA)
Yemen'in Saada kentinden yerinde barınan edilmiş vatandaşlar Husilerin Marib'te gerçekleştirdiği infazları protesto etti. (SABA)
TT

Yemen'de iki mahkumun Husi hapishanelerinde işkence sonucu ölmesi öfkeyi artırdı

Yemen'in Saada kentinden yerinde barınan edilmiş vatandaşlar Husilerin Marib'te gerçekleştirdiği infazları protesto etti. (SABA)
Yemen'in Saada kentinden yerinde barınan edilmiş vatandaşlar Husilerin Marib'te gerçekleştirdiği infazları protesto etti. (SABA)

Yemen’de İran destekli Husi milislerin sekiz yıl boyunca kaçırılan 300 sivili öldürdüğü yönündeki suçlamaları artarken Husi kontrolündeki hapishanelerde tutulan iki mahkumun işkence altında ölmesi geniş çaplı öfkeye yol açtı.
Yemen insan hakları raporlarına göre El-Bayda vilayetinden bir sivil mahkum ile başka bir tutuklu Sana'da, terörist Husi milislerin hapishanelerinde gördükleri işkence sonucu yaşamlarını yitirdi.
Hak ve Özgürlükler (Musavat) Örgütü, 40 yaşındaki Mansur bin Hüseyin’in ailesinden, oğullarının evden kaçırılmasından 7 ay sonra Husi milis hapishanelerinde ağır işkenceler altında öldüğünü doğrulayan haber aldığını aktardı.
Açıklamada, mahkum Hüseyin’in ailesinin geçtiğimiz perşembe günü Husi milislerden oğullarını serbest bırakma sözü aldığı belirtilirken, hapishaneye tahliyesi için gittiklerinde milislerin aileye oğullarının hapishanede öldüğünü söylemesi üzerine şok yaşadıkları kaydedildi.
İnsan hakları örgütü, el Numan bölgesinden 26 yaşındaki Ulusal Ordu askeri Hadi Hüseyin Salim’in ailesinden de benzer bir haber aldıklarını aktardı. Açıklamada, Salim’in tutuklanmasından bir buçuk yıl sonra Husi milislerin işkencesi nedeniyle öldüğünün doğrulandığı kaydedildi.
Musavat’ın açıklamalarına göre Husi milislerinin cezaevlerinde uyguladıkları vahşi işkence yöntemleri genellikle ölümle sonuçlanıyor. Bunların en sonuncu ise Hüseyin ve Salim oldu.
Örgüt, Uluslararası ceza hukuku, Lahey Sözleşmeleri, Cenevre Sözleşmesi ve Uluslararası Ceza Mahkemesi Tüzüğü, Nürnberg Mahkemesi İlkeleri, Nürnberg Askeri Mahkemesi Tüzüğü ve  İşkenceye Karşı Sözleşme ’ye göre sivilleirn kaçırılmasının ve işkence etmenin suç olarak sınıflandırıldığını, bir askere işkence edilmesinin de savaş suçu olarak nitelendirildiğini kaydetti.
Musavat, Temmuz 2022'deki bir önceki raporunda, Eylül 2014'te gerçekleşen darbeden bu yana Husi grubun kontrolü altındaki cezaevleri ve gözaltı merkezlerinde işkence altında yaşamını yitirenlerin sayısının yaklaşık 300 olduğunu vurguladı.
Bu, Yemenli insan hakları aktivistlerin, milislerin başta Saada vilayeti olmak üzere hapishanelerde kaçırılanların çoğuna yönelik infaz emirlerini yerine getireceğine dair korkuların arttığı bir zamanda meydana geldi.
Marib şehrinde barınan, Saada'nın zorla yerinden edilmiş halkı, son Husi infaz emirlerini kınayarak bunu terörist ideoloji ve eylemlerine karşı çıkan Saada halkına karşı Husilerin uyguladığı terörist baskı ve taciz eylemi olarak niteledi.
Protestocular alınan bu kararları ve Husi grubun fikirlerini reddeden sesleri terörize etmek, susturmak ve onurlu yaşam haklarına el koymak amacıyla yürüttüğü tüm suç eylemlerini şiddetle kınadıklarını ifade eden bir bildiri yayınladı.
Husiler darbe kontrolündeki bölgelerde halka yönelik ihlallerini arttırırken ateşkesinin yenilenmesi, genişletilmesi ve Yemen krizine kapsamlı bir siyasi çözümün önünün açılmasına yönelik çabalara karşı çıkmaya devam ediyor.

Zubeydi-Hoff buluşması
Diğer yandan resmi medyaya göre Yemen Başkanlık Konseyi üyesi Aydarus ez-Zubeydi, Hollanda’nın Yemen Büyükelçisi Peter Der Hoff’u Riyad’da kabul etti. Görüşmede, bölgesel ve uluslararası düzeyde yürütülen çabalar ışığında Yemen arenasındaki son gelişmelerin yanı sıra savaşın bitmesi ve barışın gelmesi için izlenecek strateji ele alındı.
SABA haber ajansına göre, görüşmede ayrıca Yemen’deki ekonomik durum, Husilerin hayati tesislere yönelik saldırıları, Hadramut ve Şebve’deki petrol ihracat limanlarının hedef alınması, terör saldırılarının yol açtığı insani felaket, çalışanların maaşlarının askıya alınması, yerel para biriminin döviz kuru karşısında değer kaybetmesi ve tüketici fiyatlarının yükselmesi konuları ele alındı.



Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
TT

Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)

Hamas Hareketi’nin 60 günlük ateşkes önerisini kabul etmesi ve dolaylı müzakerelere hazır olduğunu duyurmasıyla Gazze Şeridi'ndeki ateşkes görüşmeleri yeni bir aşamaya girdi. Öte yandan İsrail'in, şimdiye kadar Gazze Şeridi'nin yüzde 65'ini kontrol altına aldığı bölgelerden çekilme konusunda engeller çıkaracağına dair bazı endişeler hakim.

Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, ABD’nin Gazze’deki savaş konusunda gösterdiği gayret ve krizin iki tarafının da olumlu tepkisinin ‘olası engelleri aşabileceğini, bunların en önemlilerinin ise geri çekilme ve savaşın sona erdirilmesine dair garantiler olduğunu’ düşünüyor. Uzmanlar, ateşkes anlaşmasının yakında, belki de Başbakan Binyamin Netanyahu'nun pazartesi günü Beyaz Saray'ı ziyaret edip Başkan Donald Trump ile görüşmesinden sonra veya kısa bir süre sonra sonuçlanacağını tahmin ediyorlar.

AlQahera News haber kanalının cuma akşamı kimliğini açıklamadığı Mısırlı kaynaklardan aktardığı bilgilere göre Mısır, tüm taraflar arasında mutabakat sağlayacak nihai bir formüle ulaşmak için çeşitli taraflarla yoğun temaslara başlarken taraflar arasında dolaylı müzakereler yeniden başladı. Hamas arabuluculara son tekliflerine cevabını iletti ve cevabında, kabul edilmesi halinde 60 günlük ateşkes sağlanması için dolaylı müzakerelere kapıyı aralayacağını belirtti.

Müzakerelerin gidişatını yakından takip eden Filistinli bir kaynak, dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Hamas'ın öneriyi kabul ettiğini, ancak bazı değişiklikler talep ettiğini söyledi. Bu değişikliklerin başında savaşın sona erdirilmesi, insani yardımların Gazze Şeridi’ne girişiyle ilgili mekanizmanın yeniden düzenlenmesi ve İsrail'in 2 Mart öncesindeki mevzilerine geri çekilmesi geldiğini söyleyen kaynağa göre bu değişikliklerin sebebi ocak ayında varılan ateşkes anlaşmanın çökmesinin ardından İsrail’in daha fazla bölgeye genişlemesi. Kaynak, yeni müzakerelerin Doha ve Kahire arasında yapılacağını, çünkü iki ülke arasında anlaşma maddelerinin uygulanmasına ilişkin ortak dosyalar olduğunu belirtti.

cdfgrtyu
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında öldürülen Filistinliler (AFP)

Hamas tarafından cuma günü yapılan açıklamada, arabuluculara öneriye ilişkin ‘olumlu’ yanıt verildiği ifade edildi. Önerinin içeriğine değinilmeyen açıklamada, ‘önerinin uygulama mekanizması hakkında müzakerelere derhal başlamaya ciddiyetle hazır olduğu’ vurgulandı.

İsrail gazetesi Hayom, müzakerelerin devam etmesindeki en büyük zorluğun İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilme haritası olacağını bildirdi. Hamas tam çekilme talep ederken, İsrail ‘Morag Koridoru’ adı verilen hattı ve onun güneyindeki tüm bölgeleri elinde tutmak istiyor.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee cuma günü X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, ordunun Gazze Şeridi’nin yaklaşık yüzde 65'ini operasyonel olarak kontrol altına aldığını söyledi.

İsrail Yayın Kurumu’nun kaynaklardan aktardığına göre ‘Hamas’ın yanıtında önerilen değişikliklerin İsrail karar vericileri için bir zorluk oluşturacağı’ düşünülüyor. İsrail hükümeti Bakanlar Kurulu, anlaşmayı görüşmek üzere cumartesi akşamı toplanacağını açıkladı.

İsrail ve Filistin meselelerinde uzman olan siyaset bilimi profesörü Dr. Tarık Fehmi, İsraillilerin geri çekilme konusunda biraz oyalanacağını, ancak Hamas'ın anlaşmaya varmaya yönelik esnek tutumunu göz önünde bulunduracağını, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmeden önce bir miktar uzlaşma göstermeye mecbur kalacağını ve savaşan tarafların ABD Başkanı’nı kazanmak ve ona olumlu mesajlar vermek için çaba göstereceğini tahmin ediyor.

Her iki tarafın da çekinceleri nedeniyle Kahire ve Doha'da düzenlenen müzakerelerde tam çekilme konusunun gündeme gelmeyeceğini düşünen Dr. Fehmi’ye göre buna karşın İsrail güçlerinin yeniden konuşlandırılması ve nüfuslu bölgelerin dışına ve bazı koridorlardan çekilmesi söz konusu olabilir.

Ana çekilme noktalarının mevcut müzakereleri engellemesini beklemeyen Dr. Fehmi, savaşan tarafların önerilen çerçeve anlaşmasına onay verdiğini ve ayrıntıların taktiksel noktalar içerdiğini, gerçek anlamda radikal olmadığını, özellikle de Hamas'ın insani yardımların girişini öncelikli gördüğünü ve ABD ve İsrail destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı (GHF) dışında uluslararası kuruluşların da insani yardım çalışmalarına dahil edilmesi için baskı yapacağını belirtti.

frgtyhu7
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye’ye düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, anlaşmanın şu anki en önemli engelinin Hamas'ın işgalcilerin 2 Mart öncesindeki durumuna geri dönmesini talep etmesi olduğunu düşünüyor. İsrail, bu konudaki anlaşmayı kabul ederse, özellikle de Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 20'sini oluşturan Refah'ta kalma niyetinde olduğu için, büyük bir taviz vermiş olacak. Nihai durum ve tam çekilme konusundaki tartışmaların, yaklaşan ateşkes dönemine ertelenmesi bekleniyor. Bu ateşkes, ilerleyen aşamalarda İsrail'in uluslararası ve Arap güçlerinin varlığı karşılığında tam çekilmeyi kabul etmesini içerebilir.

İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, kimliği açıklanmayan İsrailli yetkililere dayandırdığı haberinde Trump'ın Netanyahu ile görüşmesi sırasında Gazze'de ateşkes anlaşması yapıldığını açıklayabileceğini yazdı.

ABD Başkanı Trump, geçtiğimiz cuma günü, Hamas'ın Gazze'deki ateşkes önerisine ‘olumlu’ yanıt vermesinin ‘iyi’ olduğunu söyledi. Başkanlık uçağı Air Force One’da gazetecilere açıklamalarda bulunan Trump, Gazze konusunda ‘birkaç gün içinde’ bir anlaşma sağlanabileceğini belirtti.

ABD merkezli televizyon ağı CNN’nin cuma günü aktardığına göre İsrailli 10 rehine canlı olarak, 18 rehine ise ölü olarak tam zamanında serbest bırakılacak ve herhangi bir tören veya kutlama yapılmayacak. Ateşkesin yürürlüğe girmesiyle birlikte Gazze'ye insani yardım akışı hemen başlayacak.

Dr. Fehmi’ye göre Beyaz Saray’a gitmek isteyen Netanyahu, Trump’ı ziyaret etmeden önce ateşkes anlaşmasının ilan edilmesini engelleyen ve formalitede kalan tüm anlaşmazlıkları, tüm sorunları ve önemli fikir ayrılıklarını bir kenara bırakarak siyasi çıkarlarına, İran dosyasına ve yeni Ortadoğu düzenlemelerine odaklanıyor.

Dr. Rakab ise önümüzdeki günlerde özellikle Netanyahu’nun Beyaz Saray ziyareti sırasında, 60 günlük ateşkesin yakında yürürlüğe girmesinden sonra ABD'nin savaşı kesin olarak durdurma arzusunun gerçek olup olmadığının daha net bir şekilde anlaşılacağına dikkati çekti.