Irak Başbakanı Sudani yolsuzlukla mücadelede yargıyla tartışıyor

‘Yüzyılın Hırsızlığı’ olarak bilinen olayın baş zanlısı Casim'in, çaldığını kabul ettiği yaklaşık 1 trilyon Irak dinarını teslim etmesi karşılığında serbest bırakılması eleştiriliyor

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (AP)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (AP)
TT

Irak Başbakanı Sudani yolsuzlukla mücadelede yargıyla tartışıyor

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (AP)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (AP)

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, Yüksek Yargı Konseyi’ni ziyaretinin ardından yaptığı açıklamada hükümetinin, Irak yargısının bağımsızlığını sağlamak ve prestijini korumak için çalıştığını açıkladı. Konsey Başkanı Faik Zeydan ve Federal Yüksek Mahkeme Başkanı Yargıç Casim Muhammad Abbud ile iki ayrı görüşme gerçekleştirdi. Sudani’nin ofisinden yapılan açıklamaya göre Sudani, Abbud ile yaptığı görüşmede, “Hukukun sözünün her koşulda geçerli olması ve hükümetin attığı tüm adımlarda Irak'ın anayasa ve yasalarla yönetilen bir ülke olduğunu teyit etmesinin, hukuku her şeyden üstün tutmanın önemine vurgu yaptı. Yargının, Irak halkının iradesine ulaşmanın garantör kalesi ve temeli olduğunun altını çizen Abbud, hükümetin programının uygulanmasına verdiği desteği vurguladı.
Aynı bağlamda Sudani, Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Yargıç Faik Zeydan ile bir araya geldi ve ülkedeki yolsuzlukla mücadele yollarını ele aldı. Irak yargısı ‘Yüzyılın Hırsızlığı’ olarak bilinen olayın baş zanlısı Nur Zuheyr Casim'in, çaldığını kabul ettiği yaklaşık 1 trilyon Irak dinarı (yaklaşık 800 milyon ABD doları) tutarındaki parayı geri teslim etmesi karşılığında serbest bırakılmasına karar vermişti. Yargı ayrıca Irak parlamentosunun eski Milletvekili Heysem el-Cuburi'yi itiraf ettiği yaklaşık 17 milyar Irak dinarı (yaklaşık 15 milyon dolar) tutarındaki parayı geri alma karşılığında 4 milyar Irak dinarı (yaklaşık iki buçuk milyon ABD doları) kefaletle serbest bıraktı. Yargı makamının, bu tür durumlarda çalınan paranın miktarına bakılmaksızın kefaletle serbest bırakılmasına izin veren yürürlükteki Irak yasalarına göre yasal gerekçeleri belirlediği bir zamanda yolsuzlukla mücadele edilme yöntemi konusunda hem hükümete hem de yargıya yönelik yaygın eleştiriler var. Yargı hukuk adına yolsuzluk yapanların çaldıkları malın bir kısmını serbest bırakılmaları karşılığında devlet hazinesine iade ederek yararlanmalarına olanak sağlayan bir pencere açtı.
Hükümet ve adli departmanların kefalet sürecinin cezasızlık anlamına gelmediğini, daha ziyade, çalınan paranın en büyük miktarda iade edilmesini ve ardından sanıkları cezalarını çekmek için mahkemeye çıkarılmasını amaçlayan sorgulanamaz adli prosedürlerin bir parçası olduğunu söyledi. Ancak siyaset ve medya çevrelerindeki yaygın eleştirilere göre, bu kişiler mahkemeye çıkarılsa bile cezaları hafif olacak ve Irak halkına karşı işledikleri suçun boyutuyla eşit olmayacak. Hukuk uzmanı Ahmed el-İbadi, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Anayasaya göre Iraklılar yasa önünde eşit olduğundan, yolsuzluğa karşı mücadele tepeden başlamalıdır ve henüz eyalette üst düzey bir yetkilinin sorumlu tutulduğunu görmedik. Herhangi bir yetkili, kendisiyle aynı fikirde olmadığında kovuşturmaya tabi tutulur ve pazarlık o andan itibaren başlar. Bu nedenle önce koca kafalardan hesap sorulmalı. Devletteki pozisyonlar parayla alınıp satılır ve bu nedenle pozisyonları alıp satanlardan yolsuzlukla mücadele etmelerini isteyemeyiz."
Aynı bağlamda, Irak'taki Dürüstlük Komisyonu'nun eski başkanı Yargıç Haydar el-Ukeyli, “Devleti hırsızların iradesine boyun eğmeye veya onlara iltifat etmeye zorlamak ve çaldıkları şeylerin bir kısmını geri verme vaadiyle haklarındaki işlemleri kolaylaştırmak, devletin zayıflığı, acizliği ve tespit edilen hırsızlardan ve onun çalışanlarından çalınan parayı geri alamadığı konusunda yanlış mesajlar vermektedir. Bu, insanların ona olan güvenini bitirir, onu alay konusu haline getirir. Irak hukuku ve Birleşmiş Milletler Yolsuzluğa Karşı Sözleşmesi, yolsuzluğun kovuşturulmasını ve yolsuzluk gelirlerinin geri alınmasının önemini vurgulasa da yolsuzluk gelirlerini geri almaları nedeniyle onlara ceza verilmesini öngörüyor. Ancak, çaldıklarını devlete iade etmeleri nedeniyle faillerin cezasız kalmasına ve haklarındaki işlemleri hafifletmesine kesinlikle izin vermiyor. Yolsuzluğa ve zimmete para geçirenlere yönelik cezasızlık politikası veya onlar için prosedürlerin hafifletilmesi, kıdemli yolsuzluğu daha fazla teşvik edecektir" dedi.



Tunus’ta adaletsizliğe karşı ve özgürlükler talebiyle protesto yürüyüşleri düzenlendi

Tunus’ta daha fazla özgürlük ve sosyal adalet talebiyle düzenlenen protesto gösterilerinden bir kare (Reuters)
Tunus’ta daha fazla özgürlük ve sosyal adalet talebiyle düzenlenen protesto gösterilerinden bir kare (Reuters)
TT

Tunus’ta adaletsizliğe karşı ve özgürlükler talebiyle protesto yürüyüşleri düzenlendi

Tunus’ta daha fazla özgürlük ve sosyal adalet talebiyle düzenlenen protesto gösterilerinden bir kare (Reuters)
Tunus’ta daha fazla özgürlük ve sosyal adalet talebiyle düzenlenen protesto gösterilerinden bir kare (Reuters)

Tunus’ta çoğunluğu gençlerden oluşan protestocular, sivil toplum örgütleri, aktivistler ve bağımsız siyasetçiler dün, ‘adaletsizliğe karşı’ ve özgürlük talepleriyle bir yürüyüşe katıldı. Yürüyüş, İnsan Hakları Meydanı’ndan başlayarak başkentin merkezindeki 5. Muhammed Caddesi’ni geçerek devam etti.

Protesto yürüyüşü, Tunus’un güneyindeki Gabes'te çevre kirliliğine karşı geniş kapsamlı protestoların, sektörel grevlerin ve ‘devlet güvenliğine karşı komplo kurmak’ suçlamasıyla hapiste tutulan politikacılar için uzaktan yapılan duruşmalara tepki olarak düzenlendi.

Bu durum, gazetecilerin yargılanması, sivil toplum kuruluşlarının ve basın kuruluşlarının faaliyetlerinin dondurulmasına ilişkin mahkeme kararları, vergi denetim kampanyası ve siyasi partilerin faaliyetlerinde önemli bir düşüşün yaşandığı bir dönemde ortaya çıktı.

Protesto yürüyüşü organizatörlerinden oluşan komisyonun sözcüsü gazetecilere yaptığı açıklamada, “Amacımız safları birleştirmek. Bildiğiniz gibi, bugün iklim zorlu. Adaletsizliği durdurmayı ve ülkenin uçuruma sürüklenmesini önlemeyi amaçlıyoruz” ifadelerini kullandı.

Protestolar sırasında göstericiler “Özgürlük, özgürlük, polis devleti bitti” ve “İş, özgürlük, ulusal onur” sloganları attılar. Göstericiler ayrıca üzerinde ‘Sadece adaletsizlik ve tehditleri bilen bir başkan! Halkın ve halkın isteklerinden uzaklaşan yolun nereye gidiyor?’ yazan büyük bir pankart açtılar.

Muhalefet kanadından Ulusal Kurtuluş Cephesi lideri Riyad Şuaybi, Alman Basın Ajansı DPA’ya yaptığı açıklamada, “Ulusal sahnede yaşanan çok yönlü siyasi, sosyal ve çevresel gelişmeler çerçevesinde, bu yürüyüş, beş yıldan fazla bir süredir durmuş olan demokrasi ve kalkınma sürecinin yeniden başlatılması hedefine ilişkin gerçek bir ulusal konsensüsü ifade ediyor” dedi.

Bu hareket, sokakta yetkililer ile Tunus'un en büyük sendikası olan Tunus Genel İşçi Sendikası (UGTT) da dahil olmak üzere çeşitli parti ve örgütlerden muhalefet kanadındaki gruplar arasındaki gerginliğin bir göstergesi olarak görülüyor.

Paris'te yaşayan Tunuslu muhalif siyasetçi ve Fransa'daki Tunuslular Demokratik Derneği Başkanı Tarık Tukabri, “Siyasi partilerin genel sekreterlerinin çoğu bugün hapiste. Siyasi görüşleri ne olursa olsun, kamu özgürlüklerini savunmak ve onların serbest bırakılmasını talep etmek önemli” ifadelerini kullandı. Tukabri, “Siyasi ve demokratik hayata dönmemiz, partilerin ve sivil toplumun rolünü yeniden tesis etmemiz ve uzaktan yargılamalara son vermemiz gerekiyor” diye ekledi.

2019 yılında iktidara gelen Cumhurbaşkanı Kays Said, muhaliflerini devleti içeriden parçalamaya çalışmakla, yabancı güçlerle bağlantıları olmakla ve devlet kurumlarında yaygın şekilde yolsuzluğa neden olmakla suçluyor.

Öte yandan Adalet Bakanı Leyla Ceffal, ifade özgürlüğüne karşı davalar veya kovuşturmalar ya da hapishanelerde muhaliflere işkence uygulandığı iddialarını reddediyor. Ancak Tunus İnsan Hakları Birliği ve Tunus Gazeteciler Sendikası gibi insan hakları örgütleri, kamusal özgürlüklerde ciddi bir gerileme olduğuna işaret ederken hapishanelerde tutuklu bulunan politikacıların sağlık durumunun kötüleştiğini vurguluyor.

Yetkililer, özgürlük kısıtlamalarını kaldırmak, kamu hizmetlerini ve yaşam koşullarını iyileştirmek ve artan fiyatlarla mücadele etmek konusunda çifte baskı altında bulunuyor.

Tukabri, yaptığı açıklamada ayrıca “Bu boşluk bir an önce kapatılmalı ve vatandaşların sağlık, çevre kirliliği, barınma ve diğer alanlardaki gerçek sorunlarına çözüm bulmaya özen gösterilmeli” diye vurguladı.


Sudan’da çatışmalar Kuzey Eyaleti’ne sıçradı

Sudan Ordusu Komutanı Abdulfettah el-Burhan (AFP)
Sudan Ordusu Komutanı Abdulfettah el-Burhan (AFP)
TT

Sudan’da çatışmalar Kuzey Eyaleti’ne sıçradı

Sudan Ordusu Komutanı Abdulfettah el-Burhan (AFP)
Sudan Ordusu Komutanı Abdulfettah el-Burhan (AFP)

Sudan’da Kordofan'ın kuzey bölgelerinde, özellikle stratejik öneme sahip Babnusa şehrinde şiddetli çatışmalar devam ederken çatışmalar Kuzey Eyaleti’ne de sıçradı. Kuzey Eyaleti’nin yönetim şehri Dongola, Sudan ordusu ile ‘Evlad Kamari’ adıyla bilinen yerel milisler arasında patlak veren ilk çatışmaya tanık oldu. Bu olay, yerel halk arasında terör ve korku dalgasına yol açarken, çok sayıda milis öldürüldü ve liderleri ağır yaralı halde hastaneye kaldırıldı.

Öte yandan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), ABD Başkanı Donald Trump'ın Sudan'daki savaşı sona erdirme isteğini memnuniyetle karşıladı. Cumartesi günü, BAE Devlet Başkanı Diplomasi Danışmanı Enver Karkaş, ‘Sudan’daki kanlı iç savaşın acilen sona erdirilmesi ve acil ateşkes’ çağrısında bulundu.

Karkaş, sosyal medya platformu X hesabından yaptığı açıklamada, Sudan'ın birliğine vurgu yaparken Müslüman Kardeşler'in (İhvan-ı Müslimin) etkisinin geri dönüşünün ciddi endişe kaynağı olduğunu söyledi. Karkaş, Sudan’da çatışan her iki tarafta da ihlallere karışanların hesap vermesi gerektiğinin altını çizdi.


Irak’ta Koordinasyon Çerçevesi “başbakanın görevlerini” belirledi

KDP lideri Mesud Barzani ile Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki dün Erbil'de bir araya geldi
KDP lideri Mesud Barzani ile Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki dün Erbil'de bir araya geldi
TT

Irak’ta Koordinasyon Çerçevesi “başbakanın görevlerini” belirledi

KDP lideri Mesud Barzani ile Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki dün Erbil'de bir araya geldi
KDP lideri Mesud Barzani ile Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki dün Erbil'de bir araya geldi

Irak’ta Şii siyasi güçlerin ittifakı olan Koordinasyon Çerçevesi’nin başbakanlık için potansiyel adaylara ön koşullar getirmeyi kabul ettiği bildirildi.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Koordinasyon Çerçevesi, Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki’ye cumhurbaşkanlığı, başbakanlık ve meclis başkanlığı (üç başkanlık) makamlarına atanacak isimlerle ilgili müzakereleri yürütmek üzere ‘tam yetki’ verdi.

Kaynaklara göre başbakanlık adayı Sünni ve Kürt güçler tarafından kabul edilebilir olacak ve ne Washington’ın ne de Tahran'ın hassasiyetlerini tetikleyecek. Bu da onu uzlaşı adayı haline getirecek.

Kaynaklar, adayın kimliğinin, yürütme kararlarının parlamentoda çoğunluğu elinde bulunduran Şii güçlerde kalmasını sağlayan önceden belirlenmiş bir siyasi programı uyguladığı sürece Koordinasyon Çerçevesi için ‘artık bir önem teşkil etmediğini’ belirttiler.

Kaynaklar ayrıca Koordinasyon Çerçevesi komisyonunun, adaylardan Şii partilerle nüfuz mücadelesine girmemelerini ve mali kriz ile artan kamu borcunu çözmek için çalışmasını istediğini aktardı.