24 deneyle ortaya kondu: Tespih böceklerinin de kişiliği var

Boyutları 3 milimetre ve 45 santimetre arasında değişse de tespih böcekleri genellikle ufak hayvanlar

7 çift ayağı olan bu canlılara, büzülerek boncuğu andırdıkları için "tespih böceği" adı veriliyor (Wikimedia Commons)

Bilim insanları tespih böceklerinin de kişiliği olduğunu söylüyor.
Yeni araştırmaya göre Latince adı Armadillidium vulgare olan bu kabuklu canlıların davranışlarının bazı yönleri, boyutlarıyla ve diğer biyolojik özellikleriyle ilgili değil.
Araştırmacılar, deneylerde gözlemlenen davranış farklılıklarının kişilik özellikleriyle açıklanabileceğini ifade etti.
A. vulgare halk arasında böcek diye anılsa da aslında karides, yengeç ve krillerle akraba olan bir kabuklu türü. Yani aslında bilimsel adı Insecta olan gerçek böceklerle ilgisi yok.
Bunlar, boyutları 3 milimetre ve 45 santimetre arasında değişse de genellikle ufak hayvanlar.
Bugüne kadar 10 bin türü tanımlanan bu canlıların 4 bin 500 kadarı denizlerde, 500'ü tatlısuda, yaklaşık 5 bini de karada yaşıyor.
Karada yaşayanları genellikle korunaklı alanlarda barınıyor ve geceleri dışarı çıkıyor. Bu da onları bir kişilik özelliği olan cesareti gözlemlemek için uygun modeller haline getiriyor.
Hakemli bilimsel dergi Animal Behaviour'da yayımlanan çalışmada, 24 deney yapıldı ve toplam 100 tespih böceği yakından gözlemlendi.
Araştırma ekibi aslında tespih böceklerinin rahatsız edildikten ne kadar sonra saklandıkları yerden çıkacağını görmek istiyordu.
Bu nedenle laboratuvar ortamında bu canlıların doğal yaşantısına uygun, yapay habitatlar kuruldu.
Deneylerin amacı, bazı tespih böceklerinin diğerlerinden daha cesur veya maceracı olup olmadığını görmekti.
İlk bulgular, bireyler arasında önemli farklılıklar olduğunu ortaya koydu. Bazı kabuklular daha öngörülebilir davranışlar sergilerken, diğerlerinin davranışları örüntüye uymuyordu.
Tekrarlanan deneyler, her bireyin davranış tipinin de epey tutarlı olduğunu gösterdi.
Bu arada araştırmacılar, böceklerin öngörülebilirliği ve sergiledikleri cesaret arasında bir ilişki belirleyemedi.
Bu da bir tespih böceğinin cesur veya öngörülebilir davranma olasılığının tek başına evrim ve doğal seçillimle açıklanamayacağı anlamına geliyor. 
Araştırmacılara göre eğer açıklanabilseydi, cesaret ve öngörülebilirliğin rastgele eşleşmesi değil, ilişkili olması gerekirdi.
Bulgular ayrıca, bu özelliklerin tespih böceklerinin boyut veya cinsiyetiyle ilişkili olmadığını ve yiyeceğin mevcudiyetinin de davranışları değiştirmediğini ortaya koydu.
Araştırmacılar buradan hareketle, bireyler arasındaki önemli farklılıkların kişilik özellikleriyle açıklanabileceği sonucuna vardı.
Makalede, "Burada, A. vulgare'nin risk alma davranışında önemli farklılıklar gösterdik" ifadeleri yer aldı:
"Bu davranışsal farklılıkların bütünleştirici bir yaklaşımla ve daha uzun bir dönem boyunca incelenmesini tavsiye ediyoruz."
 
Independent Türkçe, IFL Science, Natural History