İran'dan AP'nin 'Devrim Muhafızları' adımına tepki: Avrupa için pahalıya mal olacak

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Avrupa Parlamentosu'nda (AP) kabul edilen ve Devrim Muhafızları Ordusu'nun "terör" listesine alınmasını talep eden tasarının sonuçlarının "Avrupa için pahalıya mal olacağını" söyledi.

AA
AA
TT

İran'dan AP'nin 'Devrim Muhafızları' adımına tepki: Avrupa için pahalıya mal olacak

AA
AA

İran devlet televizyonuna göre, Abdullahiyan, Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te düzenlenen Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) Bakanlar Konseyi 26. Toplantısında konuştu.
AP'de kabul edilen ve Devrim Muhafızları Ordusu'nun "terör" listesine alınmasını talep eden tasarıya tepki gösteren Abdullahiyan, "Kuşkusuz Avrupa için bu tür duygusal eylemlerin sonuçları pahalıya mal olacaktır. Bu yüzden doğru yol, diplomasi, yapıcı etkileşim ve akılcılığa odaklanmaktır." dedi.

İsveç'te Kuran-ı Kerim'in yakılması: Batı'nın verdiği destek kabul edilemez
İsveç'teki Türkiye Büyükelçiliği önünde Kuran-ı Kerim'in yakılmasına ilişkin ülkesinin tepkisini dile getiren Abdullahiyan, söz konusu eylemi kınadıklarını belirtti.
Abdullahiyan, "Batılı ülkelerin, ilahi dinlerin kutsallığını hedef alan bu eylemlere ifade özgürlüğü kisvesi altında destek vermesi kabul edilemez." ifadelerini kullandı.

Bölge ülkeleri arasında EİT gibi çok taraflı mekanizmalardan oluşan işbirlikleri önemli
Son yıllarda dünyada yaşanan gelişmeler ve bölgeye etkilerinin bölge ülkeleri arasında yakınlaşma ve uyum sağlama gerekliliğini artırdığını vurgulayan Abdullahiyan, "Kovid-19 ve yıkıcı etkileri ile son dönemde dünyada yaşanan gıda güvenliği ve enerji güvenliği krizleri, ekonomik büyüklükleri ne olursa olsun farklı ülkelerin kırılganlıklarını açıkça ortaya koydu. Bu nedenle, tüm dünya ülkeleri ve bölge için gelecekte yaşanabilecek şoklara karşı direnci güçlendirmek, bir tercih değil zorunluluktur." şeklinde konuştu.
Abdullahiyan, bu doğrultuda, bölge ülkeleri arasında EİT gibi çok taraflı mekanizmalardan oluşan kolektif işbirliklerinin önemli olduğunu dile getirdi.

Afganistan'da "kapsayıcı hükümet oluşturulmalı" vurgusu
Konuşmasında Afganistan'daki duruma da değinen Abdullahiyan, EİT'nin bu ülkeye yönelik yardım politikasını benimsediğini belirtti.
Abdullahiyan, Afganistan'da kapsayıcı bir hükümetin kurulması konusunda ülkesinin çağrısını yineleyerek, "Afganistan'da kapsayıcı bir hükümetin kurulması, yalnızca yardım programlarına ve ülkenin yeniden inşasına yardımcı olmakla kalmaz, bu aynı zamanda terör operasyonlarının, mültecilerin ve uyuşturucu kaçakçılığının bölge için neden olduğu tehditleri de azaltır." değerlendirmesinde bulundu.
Afganistan'daki Taliban hükümetinin Afgan kadınlarının üniversite eğitim hakkını askıya almasına da işaret eden Abdullahiyan, "Afganistan İcra Heyeti'nin, kadınları ve kız çocuklarını eğitimden mahrum bırakma eylemini merhametli İslam dininin öğretilerine aykırı buluyor ve bundan derin endişe duyduğumuzu ifade ediyoruz." diye konuştu.
Özbekistan Dışişleri Bakan Vekili Bahtiyar Sadiov'un ev sahipliğinde Taşkent'te düzenlenen EİT Dışişleri Bakanları 26. Toplantısına Türkiye, Azerbaycan, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Pakistan, Tacikistan ve Türkmenistan dışişleri bakanları katılıyor.
AP, 19 Ocak'ta, AB tarafından İran'a daha fazla yaptırım getirilmesi, İran lideri Ayetullah Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'ye yaptırım uygulanması, Devrim Muhafızları Ordusu'nun AB'nin terör listesine alınması taleplerini içeren ancak bağlayıcılığı olmayan bir karar tasarısını kabul etmişti.



Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.