İran, ABD'nin Irak'ta dolar üzerindeki kısıtlamalarından etkilendi mi?

Bağdat'ın merkezindeki döviz bürolarından biri (AP)
Bağdat'ın merkezindeki döviz bürolarından biri (AP)
TT

İran, ABD'nin Irak'ta dolar üzerindeki kısıtlamalarından etkilendi mi?

Bağdat'ın merkezindeki döviz bürolarından biri (AP)
Bağdat'ın merkezindeki döviz bürolarından biri (AP)

ABD'nin bankalara ve tüccarlara dolar satışına getirdiği kısıtlamaların amacının ‘tamamen siyasi’ olduğu ve ‘yurt dışına döviz kaçakçılığını önlemenin’ amaçlandığı belirtildi. Açıklamaları yapan Irak hükümetinden üst düzey bir finans yetkilisi, İran'ın halen Irak'la resmi mali işlemlerini herhangi bir etki olmaksızın sürdürdüğü bilgisini verdi.  
Dosyanın hassasiyeti nedeniyle kimliğini açıklamayan Iraklı yetkili açıklamalarını söyle sürdürdü:
“Dolar satışlarını günde 250 milyon dolardan yaklaşık 55 milyon dolara düşüren, Washington tarafından dayatılan kısıtlamalar, hizipler ve döviz kaçakçıları altında faaliyet gösteren mali çıkarları izole etti. Ancak bu, İran'ın mevcut durumdan büyük ölçüde etkilendiği anlamına gelmiyor. Çünkü dolar satışlarının mevcut hacmi, eskiden kaçakçılara giden miktarlar dışında, yerel pazarın ihtiyacını yansıtıyor. Tahran, mali işlemlerini Irak bankalarıyla resmi olarak yönetmeye devam ediyor. Ancak dolar krizinde oynamaya çalıştığı tek rol, ABD kısıtlamaları sonucu dolar kaybeden Şii grupların zararlarını hafifletme çabasıdır. Irak'taki etkili partilerin liderleri, yerel pazarda dolaşımda bulunan doların kısıtlanmasının, ABD’nin Koordinasyon Çerçevesi hükümetini devirme planından kaynaklandığına inanıyor. Ancak Washington, beklenen bir ekonomik durgunluğa hazırlık olarak ABD kamu borcu konusunda kendi iç önlemlerini aldı.”
Koordinasyon Çerçevesi’nden bazı isimlerden elde edilen bilgilere göre Tahran şu an dolar kısıtlamalarından etkilenen dostlarına yardım etmek için baskı yapıyor. Ancak kısıtlamalara karşı çakmak konusuyla pek ilgilenmiyor.
Eski bir Hükümet Danışmanı konuya dair şu açıklamada bulundu:
“Şii partilerin liderleri, dolar krizinin İran'ın ulusal güvenliğini hedef aldığına ikna etmek için Tahran'daki çevrelerle temasa geçti. Buna ek olarak döviz kaçakçılığından elde edilen gelirlerin bir kısmı İran, Suriye, Yemen ve Lübnan gibi diğer ülkelerde, bununla bağlantılı taraflara gidiyor.”
Diğer yandan, gözlemciler ve politikacılar, Nuri el Maliki'ye yakın Ali Muhsin el-Alak'ın Merkez Bankası'nın yeni başkanı olarak atanmasını ‘mükemmel bir siyasi adım’ olarak niteleyerek bunun, kısıtlamalardan etkilenenlerin sınırlı da olsa piyasada nefes almasını sağlayabileceğine inanıyor.
Hukuk Devleti Koalisyonu liderine yakın kaynaklar, Alak’ın planının, kısıtlamalarda bir miktar esneklik sağlayan ancak döviz kurunu eski haline döndürmeyecek değişiklikler yapmak üzere ABD Federal Bankası ile müzakerelere kapı açılmasını içerdiğini aktardı.  
Genel Müdür Ali el-Alak, bankayı yönetmekle görevlendirildikten hemen sonra doları ‘kısa bir süre içinde’ eski durumuna getirme sözü verdi.
Eski Merkez Bankası Başkanı Mustafa Galin Mahif'in görevden alınmasından saatler sonra Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, döviz kurlarındaki dalgalanmanın, finans kurumları ile Merkez Bankası arasında, israf, kaçakçılık ve kara para aklama ile noktalanan döviz satış penceresinden doların satışını rasyonelleştirmeye yönelik bir anlaşmanın sonucu olduğunu vurguladı.



Irak'ta bir alışveriş merkezinde çıkan yangında yaklaşık 60 kişi hayatını kaybetti

TT

Irak'ta bir alışveriş merkezinde çıkan yangında yaklaşık 60 kişi hayatını kaybetti

Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)
Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)

Irak İçişleri Bakanlığı tarafından bugün yapılan açıklamaya göre, Bağdat'ın 170 km güneydoğusundaki Vasıt vilayetinin merkezinde beş katlı bir ticaret merkezinde çıkan yangında 61 kişi hayatını kaybetti.

Irak televizyonlarında yer alan haberlere göre Kut kentindeki alışveriş merkezinde çıkan yangında yaşamını yitirenlerin sayısı 77'ye yükseldi.

Vasıt vilayetindeki yerel yetkililer daha önce kentteki bir alışveriş merkezinde gece çıkan yangında yaklaşık 50 kişinin hayatını kaybettiğini ve yaralandığını açıklamıştı.

ukılo
Irak Sivil Savunma İdaresi ekipleri, Kut yangınını söndürmeye ve mahsur kalan vatandaşları kurtarmaya çalışıyor. (INA)

Şarku’l Avsat’ın Irak Haber Ajansı’ndan (INA) aktardığına göre Vali Muhammed Cemil el-Meyyahi yaptığı açıklamada, “Vasıt vilayetindeki büyük bir ticaret merkezinde meydana gelen trajik yangında şehit olan ve yaralananların sayısı yaklaşık 50 kişiye ulaştı” ifadelerini kullandı.

3 günlük yas ilan edildi

Eyalette 3 günlük yas ilan edildiğini belirten Vali, ‘ilgili makamların yangının nedenlerini araştırmaya devam ettiğini ve ilk sonuçların 48 saat içinde açıklanacağını’ kaydetti.

Vali, “Yerel makamlar olayla ilgili olarak bina sahibi ve alışveriş merkezi hakkında yasal işlem başlattı” dedi.

Kut'taki bir AFP muhabiri, ilk raporların yangının altı katlı binanın birinci katında çıktığını ve büyüyerek son kata kadar yayıldığını gösterdiğini belirtti.

AFP muhabiri, şehirdeki bir hastanede yanmış cesetler gördüğünü, hastanenin sabah saat 4’e kadar yaralı taşıyan ambulanslarla dolu olduğunu ifade etti.

Çoğu zaman güvenlik standartlarının göz ardı edildiği ülkede son yangın dün geç saatlerde çıktı. Raporlara göre yangın, 5 katlı binada bulunan Corniche Hipermarket’in birinci katında çıktıktan sonra tüm binaya yayıldı. Yangının nedeni henüz bilinmiyor, ancak kurtulanlardan biri AFP'ye yaptığı açıklamada bir klimanın patladığını söyledi.

ıdfgbh
Yangında hayatını kaybeden kurbanların cenaze töreninden... 17 Temmuz 2025. (Reuters)

51 yaşındaki Ali Kazım, alışveriş merkezi ile kurbanların nakledildiği hastane arasında gidip geldi ve kaybolan akrabasını, eşini ve üç çocuğunu aradı. Alışveriş merkezinde, kurtarma ekipleri enkaz altında kurbanları ararken, bir ambulans da yakınlarda bekliyordu. Akrabasının cep telefonunun olayın başından beri kapalı olduğunu söyleyen Kazım, “Ailesi dünden beri ona ulaşmaya çalışıyor ama başaramıyor. Onlara ne olduğunu bilmiyoruz” dedi. AFP muhabiri olay yerinde yangının kontrol altına alındığını, ancak binanın cephesinin kül olduğunu bildirdi. İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Bu acı yangın, çoğu yoğun duman nedeniyle boğularak hayatını kaybeden 61 masum vatandaşın hayatına mal oldu. Bunların arasında kimliği bilinmeyen 14 yanmış ceset de bulunuyor” denildi.

kıloşp
Yangında hayatını kaybedenlerin cenaze törenine katılan yakınları... 17 Temmuz 2025 (Reuters)

“Kaçamadık”

INA daha sonra bir sağlıkçı kaynaktan ‘kurbanların sayısının 63 ölü ve 40 yaralı olduğunu’ aktardı. AFP’ye konuşan bir sağlıkçı kaynak, kimliği belirlenemeyen çok sayıda ceset olduğunu doğruladı. İçişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, sivil savunma ekiplerinin restoran ve süpermarket bulunan binada mahsur kalan ‘45'ten fazla kişiyi’ kurtardığını belirtti. AFP muhabiri, adli tıp kurumunda sevdikleri hakkında bilgi almak için bekleyen kurbanların yakınlarını gördüğünü bildirdi. Bazıları yıkılmıştı. Yerde oturan bir adamın kendine vurup bağırdığı görüldü. 50'li yaşlarında bir doktor olan Nasır el-Kureyşi, yangında 5 aile ferdini kaybettiğini söyledi. AFP’ye konuşan el-Kureyşi, “Başımıza bir felaket geldi... Evdeki elektrik kesintilerinden kaçmak için akşam yemeği yemek üzere alışveriş merkezine gittik... İkinci katta bir klima patladı, ardından yangın çıktı ve kaçamadık.”

Gevşek güvenlik kuralları

45 yaşındaki Mutaz Kerim, üç akrabasının kayıp olduğunu öğrendikten sonra gece yarısı alışveriş merkezine koştu. Saatler sonra, ikisinin cesetleri yanmış haldeyken kimliklerini tespit etti. Bunlardan biri, üç gün önce bu alışveriş merkezinde çalışmaya başlamıştı. Adli tıp kurumunun önünde, kayıp olan üçüncü akrabası hakkında bilgi almak için beklerken öfkeyle şöyle dedi: “Yangınları söndürmek için bir sistem yok.”

df bgfr
Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)

Son günlerde sıcaklıkların yükselmesi ile Irak'ın çeşitli bölgelerinde mağaza ve depolarda yangınlar çıktı.

Petrol kaynakları açısından zengin olan Irak'ta, özellikle inşaat ve ulaştırma sektörlerinde güvenlik kurallarına çoğu zaman uyulmuyor. Ayrıca ülke, on yıllardır süren çatışmaların sonucu olarak çökmüş bir altyapıya sahip ve bu da sık sık yangınların ve diğer ölümcül felaketlerin meydana gelmesine neden oluyor.

Eylül 2023'te, Irak'ın kuzeyindeki Kerkük’te bir düğün salonu yangını çıktı ve 134 kişi hayatını kaybetti. Yetkililer, yangının havai fişekler ve yanıcı inşaat malzemeleri nedeniyle çıktığını bildirdi.