VİDEO... Antarktika'da yüzölçümü Kilis ilini, kalınlığı 150 metreyi bulan bir buzdağı anakaradan koptu: Sebebi iklim değişikliği değil

Antarktika'da ayrılan Londra büyüklüğündeki buzdağından bir görüntü (Reuters)
Antarktika'da ayrılan Londra büyüklüğündeki buzdağından bir görüntü (Reuters)
TT

VİDEO... Antarktika'da yüzölçümü Kilis ilini, kalınlığı 150 metreyi bulan bir buzdağı anakaradan koptu: Sebebi iklim değişikliği değil

Antarktika'da ayrılan Londra büyüklüğündeki buzdağından bir görüntü (Reuters)
Antarktika'da ayrılan Londra büyüklüğündeki buzdağından bir görüntü (Reuters)

Antarktika'da yaklaşık Kilis'in yüzölçümü büyüklüğünde bir buzdağı 22 Ocak'ta koptu. Britanya Antarktika Araştırması'nın (British Antarctic Survey-BAS) dün yaptığı açıklamaya göre 1550 kilometre karelik buzdağı, iklim değişikliği yüzünden değil buz parçalanması denen doğal süreç sebebiyle ayrıldı.
1521 kilometre kare yüzölçümüne sahip Kilis'e yaklaşan buzdağı, 150 metre kalınlığındaki Brunz Buz Sahanlığı'ndan ayrılarak okyanusa karıştı.
BAS'ta görev yapan buzulbilimci Dominic Hodgson şöyle konuştu:
“Bu buz parçalanması olayı bekleniyordu. Brunt Buz Sahanlığı'nın doğal davranışının bir parçası. İklim değişikliği ile bağlantılı değil.”

Antartika'nın batısındaki Brunt Buz Sahanlığı'ndan Şubat 2021'de de 1270 kilometrekarelik bir buz kütlesi koparak ayrılmıştı.
150 metre kalınlığındaki Brunt Buz Sahanlığı, Antartika kıyısında her yıl 2 kilometre batıya doğru sürükleniyor. Bu hareketin sonucu olarak bölgede buz dağları ve büyük buz kütleleri oluşuyor.
Antarktika'da 2022, sıcaklık kayıtlarının tutulmasından bu yana en sıcak 5. sene oldu.
Avrupa Birliği'nin iklim değişikliği programı Copernicus, Şubat 2022'de buzulun boyutunun 44 yıllık uydu gözlem tarihinde kaydedilen en düşük seviyeye ulaştığını belirlemişti.



Tahtakurularının sayısında neden patlama yaşandığı tespit edildi

İnsanlar şehirlerde yoğunlaşmaya başlamadan önce tahtakurularının popülasyonu yok olmanın eşiğindeydi (AP)
İnsanlar şehirlerde yoğunlaşmaya başlamadan önce tahtakurularının popülasyonu yok olmanın eşiğindeydi (AP)
TT

Tahtakurularının sayısında neden patlama yaşandığı tespit edildi

İnsanlar şehirlerde yoğunlaşmaya başlamadan önce tahtakurularının popülasyonu yok olmanın eşiğindeydi (AP)
İnsanlar şehirlerde yoğunlaşmaya başlamadan önce tahtakurularının popülasyonu yok olmanın eşiğindeydi (AP)

Tahtakuruları 50 bin yıldan uzun süredir insanların uykusunu bölüyor olabilir ancak yeni bir araştırmaya göre, insanlar mağaraları terk edip ilk şehirleri kurduklarında bu böceklerin nüfusunda gerçekten patlama yaşandı.

Bilimsel dergi Biology Letters'ta yayımlanan araştırma, tahtakurularının genetiğini inceledi ve binlerce yıl önce iki soya ayrıldıklarını ortaya çıkardı: Biri yarasalarda kalırken, diğeri insanları hedef aldı.

Buzul Çağı'na gelindiğinde her iki popülasyon da genel olarak azalmıştı ve yarasalarla ilişkili soy hiç eski haline dönemedi. Ancak kentsel tahtakuruları, insan yerleşimlerinin şehirlere yayılmasıyla birlikte toparlanarak çoğalmaya başladı.

İnsanlar yaklaşık 12 bin yıl önce Mezopotamya gibi yerlerde ilk şehirleri kurup nüfuslarında patalama yaşanmaya başlayınca, insan derisiyle beslenen bu küçük parazit böceklerin nüfusu da fırladı ve bu tür, insanlığın ilk haşerelerinden biri haline geldi.

Joseph R. ve Mary W. Wilson Kentsel Entomoloji doçenti Warren Booth, "Bu mantıklı çünkü modern insanlar yaklaşık 60 bin yıl önce mağaralardan çıktı" diyor.

Bu insanlarla birlikte mağaralarda yaşayan tahtakuruları vardı ve mağaralardan çıktıklarında popülasyonun bir alt kümesini de yanlarında götürdüler, dolayısıyla insanlarla ilişkili soyda daha az genetik çeşitlilik var.

Öğretim üyesi Booth, bilim sitesi Phys.org'a yaptığı açıklamada "Asıl ilginç kısım, son 100 ila 120 yılda neler olduğunu incelemek olacak" diyor.

Tahtakuruları eski dünyada epey yaygındı ancak haşere kontrolü için DDT [dikloro-difenil-trikloroetan] kullanılmaya başlandıktan sonra popülasyonlar çöktü. Esasen ortadan kaldırıldıkları düşünülüyordu fakat 5 yıl içinde, böcek ilacına dirençli bir halde yeniden ortaya çıkmaya başladılar.

Tahtakurusu istilaları 2022 ve 2024 arasında yüzde 35'lik çarpıcı bir artış gösterirken, hamamböceği temizleme çağrıları da aynı dönemde yüzde 13 oranında yükseldi.

Independent Türkçe