İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed İslami, ülkesinin nükleer faaliyetlerinde Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın (UAEA) standartlarından sapma olmadığını söyledi.
İran resmi haber ajansı IRNA'ya göre, İslami, başkent Tahran'daki kabine toplantısı sonrası basın mensuplarına açıklamalarda bulundu.
İslami, "Bizim UAEA ile işbirliğimiz devam etmektedir. UAEA birimlerinin raporlarında yer aldığı üzere, İran'ın nükleer faaliyetlerinde bir sapma yok." dedi.
UAEA Başkanı Rafael Mariano Grossi'nin İran'ı ziyaretinin gündemde olduğunu belirten İslami, "UAEA'nın kendi hedeflerine ulaşmak için İran'a psikolojik baskı uygulaması ve siyasi girişimlerde bulunması sonuçsuz kalmıştır." ifadelerini kullandı.
İran nükleer anlaşması "içi boş kabuk"
UAEA Başkanı Grossi, dün, Avrupa Parlamentosu (AP) Dış İlişkiler Komitesinde milletvekillerine İran nükleer anlaşması olarak bilinen Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) ile ilgili son durum hakkında bilgi vermiş, anlaşmanın kimse tarafından "ölü" olarak değerlendirilmediğini ancak "içinin boşaldığını" söylemişti.
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1) arasında 2015'te imzalanan KOEP hakkında konuşan Grossi, şu ifadeleri kullanmıştı:
"Kimse KOEP'in öldüğünü ilan etmedi ama KOEP şu anda içi boş bir kabuk. Anlaşmanın hiçbir yükümlülüğü yerine getirilmiyor. KOEP'teki tüm sınırlar birçok kez ihlal edilmiş durumda. Neredeyse nükleer silah için gerekli yüzde 60 düzeyinde zenginleştirilmiş uranyum bulunuyor."
İran-UAEA anlaşmazlığı
İran'da UAEA'ya bildirilmemiş 3 yerde nükleer bulguların tespit edilmesi ve söz konusu nükleer bulgulara ilişkin Tahran yönetimine yöneltilen soruların istenilen düzeyde yanıtlanmaması taraflar arasında gerginliğe neden olmuştu.
Ajansın, Tahran'ın bu 3 yere ilişkin yaptığı açıklamayı teknik olarak inandırıcı bulmadığını açıklaması üzerine, 8 Haziran 2022'de UAEA Yönetim Kurulu, İran'a karşı karar almıştı. Bu gelişme üzerine İran, 9 Haziran'da Kapsamlı Ortak Eylem Planı olarak adlandırılan nükleer anlaşma kapsamında bu ülkenin nükleer programını denetlemek amacıyla Ajansın kullandığı kamera sistemleri başta olmak üzere çeşitli ekipmanları kaldırmaya başladığını duyurmuştu.
İran, 2 Kasım 2022'de UAEA ile farklılıkları azaltmak için Viyana'ya bir heyet gönderdiğini duyurmuş, UAEA Başkanı Grossi ise 9 Kasım'da yaptığı açıklamada, İran'ın son toplantıda "yeni bir şey sunmadığını" söylemişti.
İran'ı nükleer programı konusunda UAEA ile işbirliği yapmamakla suçlayan ABD, Fransa, Almanya ve İngiltere, UAEA Yönetim Kuruluna, İran'ın "UAEA ile derhal işbirliği yapmasını" vurgulayan bir karar hazırlamıştı.
İran'ın Birleşmiş Milletler Viyana Ofisi Daimi Temsilcisi Büyükelçi Muhsin Naziri, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, kararın "siyasi" olduğunu ve kabul edilmesinin İran ile UAEA arasındaki yapıcı ilişkileri etkileyebileceği uyarısında bulunmuştu.
UAEA Yönetim Kurulunda 17 Kasım 2022'de oylanarak 35 ülkeden 26'sının oyunu alan kararda, UAEA ile yeterli işbirliği yapmamakla suçlanan İran'a, "bildirilmemiş 3 yerde bulunan uranyum izlerinin varlığına ilişkin derhal kabul edilebilir bir teknik açıklama sağlama" çağrısı yapılmıştı.
Suriye rejimi tarafından Suriye'nin güneyinde bulunan Dera kentindeki İnhil beldesine atılan varil bombası (Arşiv - Reuters)
