Irak Başbakanı Sudani’den DEAŞ’la mücadele mesajı

Irak Başbakanı, ülkesinin DEAŞ ile mücadelede NATO ile ortaklığına vurgu yaptı

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, NATO Müşterek Kuvvetler Komutanı’nı kabul etti (Irak Başbakanlık Medya Ofisi)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, NATO Müşterek Kuvvetler Komutanı’nı kabul etti (Irak Başbakanlık Medya Ofisi)
TT

Irak Başbakanı Sudani’den DEAŞ’la mücadele mesajı

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, NATO Müşterek Kuvvetler Komutanı’nı kabul etti (Irak Başbakanlık Medya Ofisi)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, NATO Müşterek Kuvvetler Komutanı’nı kabul etti (Irak Başbakanlık Medya Ofisi)

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es Sudani, ülkesinin terörle mücadele alanında NATO ile ortaklık taahhüdünü vurguladı. Önceki akşam Irak'ın NATO Müşterek Kuvvetler Komutanı’nı kabul eden Sudani, güvenlik güçlerine eğitim sağlayarak terörizm karşısında Irak'ı destekleyen NATO’nun konumunu çok takdir ettiğine değinerek, ülkesinin NATO ortaklık taahhüdünü ve "ortak eylemi sürdürme konusundaki istekliliğini” vurguladı.
Irak Başbakanlık Medya Ofisi, Sudani’nin "Irak'ta güvenliği sağlamlaştırmanın önemine ve bunun bölge ve dünya güvenliğine yansımasına" atıfta bulunduğunu, ayrıca Irak güvenlik güçlerinin terörle mücadele alanında ileri bir aşamaya geçtiğini söylediğini bildirdi.
Sudani’nin DEAŞ’la mücadele alanında NATO ile ortaklığı yenileme iddiası özellikle Irak'ta yabancı güçlerin varlığını reddeden ve İran'a yakın olan siyasi çevrelerin yabancı güçler konusunda yeniden tartışmalar yaşadığı bir zamana denk geliyor. Sudani’nin tutumu, Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin'in önümüzdeki ayın başlarında Washington'a yapacağı ziyaret planladığına dair haberler arasında geldi. Ülkede dolar krizinin hakim olduğu bir dönemde Hüseyin'in ve ardından Irak Başbakanı’nın Washington’a yapacağı ziyarette Irak'taki ABD varlığına ilişkin stratejik çerçeve anlaşmasının tartışılması konusu hakim olacak.
ABD dolarının Irak yerel para birimi karşısındaki düşüşü, özellikle ABD Federal Bankası'nın bazıları İran'a kaçak para kaçakçılığı yapan yaklaşık 16 Irak bankasına uyguladığı yaptırımların ardından son zamanlarda daha da kötüleşti. Irak Başbakanı’nın geçtiğimiz hafta ABD'nin Kuzey Afrika ve Ortadoğu Koordinatörü Brevet McGurk ile yaptığı görüşmede, yabancı güçlerin Irak'ta kalması gerektiğine ilişkin önceki açıklamaları bir dizi silahlı grubu kızdırdı.
Irak askeri teşkilatı, Irak kuvvetleri için özellikle istihbarat ve lojistik destek açısından hala yabancı eğitmenlere ihtiyaç olduğuna inanıyor. Silahlı gruplar da dahil olmak üzere Irak siyasi güçleri; İran tarafından yönlendirilen Haşdi Şabi veya onun dışında ülkede yabancı varlığına gerek olmadığını düşünüyor. Bu taraflar özellikle İranlı General Kasım Süleymani ve Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi El-Mühendis'in 2020'nin başlarındaki başkent Bağdat’ta öldürülmesinin ardından eski Başbakan Mustafa el-Kazimi üzerindeki baskılarını artırırken, (Şii) Koordinasyon Çerçevesi’nin adayı olan Sudani’nin başbakan olarak atanması NATO veya ABD’lilere ilişkilerin kuralların hiçbirini değiştirmedi.
Halihazırda başkente çok yakın bölgelerden Termiye gibi ülkenin bazı alanlarında faaliyet gösteren DEAŞ Irak için büyük tehdit oluşturmamasına rağmen bir Birleşmiş Milletler (BM) heyeti terör örgütü DEAŞ’ın bir kısmının daha önce hem Irak hem de Suriye'de kullanılmış olan kimyasal silahlara sahip olduğunu ortaya çıkardı. BM uzmanları tarafından hazırlanan bir raporda, örgütün kimyasal silah kullandığına dair tanık ifadelerinden belgesel ve dijital kanıtları yer aldı. Uzmanlar, Güvenlik Konseyi'ne sundukları raporda, DEAŞ’ın roket, havan topu, roket güdümlü el bombası mühimmatı, kimyasal savaş başlıkları ve el yapımı patlayıcılar ürettiğini belirtti. Raporda, terör örgütünün satın alma ve liderlik unsurlarıyla bağlantılara ilişkin mali ve lojistik düzenlemelerin olduğu kanıtlara atıfta bulunularak, Irak genelinde şüpheli silah üretim ve kullanım faaliyetleri bölgelerinin daha iyi anlaşıldığına işaret edildi.



Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.