Irak Başbakanı Sudani’den DEAŞ’la mücadele mesajı

Irak Başbakanı, ülkesinin DEAŞ ile mücadelede NATO ile ortaklığına vurgu yaptı

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, NATO Müşterek Kuvvetler Komutanı’nı kabul etti (Irak Başbakanlık Medya Ofisi)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, NATO Müşterek Kuvvetler Komutanı’nı kabul etti (Irak Başbakanlık Medya Ofisi)
TT

Irak Başbakanı Sudani’den DEAŞ’la mücadele mesajı

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, NATO Müşterek Kuvvetler Komutanı’nı kabul etti (Irak Başbakanlık Medya Ofisi)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, NATO Müşterek Kuvvetler Komutanı’nı kabul etti (Irak Başbakanlık Medya Ofisi)

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es Sudani, ülkesinin terörle mücadele alanında NATO ile ortaklık taahhüdünü vurguladı. Önceki akşam Irak'ın NATO Müşterek Kuvvetler Komutanı’nı kabul eden Sudani, güvenlik güçlerine eğitim sağlayarak terörizm karşısında Irak'ı destekleyen NATO’nun konumunu çok takdir ettiğine değinerek, ülkesinin NATO ortaklık taahhüdünü ve "ortak eylemi sürdürme konusundaki istekliliğini” vurguladı.
Irak Başbakanlık Medya Ofisi, Sudani’nin "Irak'ta güvenliği sağlamlaştırmanın önemine ve bunun bölge ve dünya güvenliğine yansımasına" atıfta bulunduğunu, ayrıca Irak güvenlik güçlerinin terörle mücadele alanında ileri bir aşamaya geçtiğini söylediğini bildirdi.
Sudani’nin DEAŞ’la mücadele alanında NATO ile ortaklığı yenileme iddiası özellikle Irak'ta yabancı güçlerin varlığını reddeden ve İran'a yakın olan siyasi çevrelerin yabancı güçler konusunda yeniden tartışmalar yaşadığı bir zamana denk geliyor. Sudani’nin tutumu, Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin'in önümüzdeki ayın başlarında Washington'a yapacağı ziyaret planladığına dair haberler arasında geldi. Ülkede dolar krizinin hakim olduğu bir dönemde Hüseyin'in ve ardından Irak Başbakanı’nın Washington’a yapacağı ziyarette Irak'taki ABD varlığına ilişkin stratejik çerçeve anlaşmasının tartışılması konusu hakim olacak.
ABD dolarının Irak yerel para birimi karşısındaki düşüşü, özellikle ABD Federal Bankası'nın bazıları İran'a kaçak para kaçakçılığı yapan yaklaşık 16 Irak bankasına uyguladığı yaptırımların ardından son zamanlarda daha da kötüleşti. Irak Başbakanı’nın geçtiğimiz hafta ABD'nin Kuzey Afrika ve Ortadoğu Koordinatörü Brevet McGurk ile yaptığı görüşmede, yabancı güçlerin Irak'ta kalması gerektiğine ilişkin önceki açıklamaları bir dizi silahlı grubu kızdırdı.
Irak askeri teşkilatı, Irak kuvvetleri için özellikle istihbarat ve lojistik destek açısından hala yabancı eğitmenlere ihtiyaç olduğuna inanıyor. Silahlı gruplar da dahil olmak üzere Irak siyasi güçleri; İran tarafından yönlendirilen Haşdi Şabi veya onun dışında ülkede yabancı varlığına gerek olmadığını düşünüyor. Bu taraflar özellikle İranlı General Kasım Süleymani ve Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi El-Mühendis'in 2020'nin başlarındaki başkent Bağdat’ta öldürülmesinin ardından eski Başbakan Mustafa el-Kazimi üzerindeki baskılarını artırırken, (Şii) Koordinasyon Çerçevesi’nin adayı olan Sudani’nin başbakan olarak atanması NATO veya ABD’lilere ilişkilerin kuralların hiçbirini değiştirmedi.
Halihazırda başkente çok yakın bölgelerden Termiye gibi ülkenin bazı alanlarında faaliyet gösteren DEAŞ Irak için büyük tehdit oluşturmamasına rağmen bir Birleşmiş Milletler (BM) heyeti terör örgütü DEAŞ’ın bir kısmının daha önce hem Irak hem de Suriye'de kullanılmış olan kimyasal silahlara sahip olduğunu ortaya çıkardı. BM uzmanları tarafından hazırlanan bir raporda, örgütün kimyasal silah kullandığına dair tanık ifadelerinden belgesel ve dijital kanıtları yer aldı. Uzmanlar, Güvenlik Konseyi'ne sundukları raporda, DEAŞ’ın roket, havan topu, roket güdümlü el bombası mühimmatı, kimyasal savaş başlıkları ve el yapımı patlayıcılar ürettiğini belirtti. Raporda, terör örgütünün satın alma ve liderlik unsurlarıyla bağlantılara ilişkin mali ve lojistik düzenlemelerin olduğu kanıtlara atıfta bulunularak, Irak genelinde şüpheli silah üretim ve kullanım faaliyetleri bölgelerinin daha iyi anlaşıldığına işaret edildi.



Trablus'taki çatışmalar, Dibeybe'nin Libya'daki nüfuzunun arttığını gösteriyor

Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)
Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)
TT

Trablus'taki çatışmalar, Dibeybe'nin Libya'daki nüfuzunun arttığını gösteriyor

Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)
Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)

 

Trablus'ta gece saatlerinde rakip silahlı gruplar arasında çıkan şiddetli çatışmalarda en az altı kişi ve güçlü bir silahlı grubun lideri öldürüldü. Çatışmalar dün salı günü şafak vakti “istikrarın yeniden sağlandığının” duyurulmasıyla sona erdi.

Acil Durum ve Tıp Merkezi salı günü yaptığı açıklamada, “Güney Trablus'taki yoğun nüfuslu Ebu Selim bölgesi civarındaki çatışmaların yaşandığı yerden altı kişinin cesedinin çıkarıldığını” söyledi.

Pazartesi günü başlayan ve saatlerce süren, makineli tüfekler ve roketatarlar da dahil olmak üzere ağır silahların kullanıldığı çatışmalarda başka olası can kayıpları ve yaralanmalar bildirilmedi.

Yerel medya araçları Ganiva lakaplı Abdulgani el-Kikli’nin öldürüldüğünü bildirdi. İstikrarı Destekleme Birimi Başkanı olan Kikli, 2011'den bu yana Trablus'un önemli bölgelerini kontrol eden en önemli silahlı grupların kilit liderlerinden biri.

Muhammed el-Menfi başkanlığındaki Başkanlık Konseyi'ne bağlı gibi görünen İstikrarı Destekleme Birimi, İçişleri ve Savunma Bakanlıkları tarafından güvenliğinin sağlanması gereken devlet kurumları ve hayati öneme sahip tesisler üzerinde kontrolünü zorla dayatan en önemli silahlı gruplardan biri.

AFP'nin doğruluğundan emin olamadığı görüntüler, Kikli'nin yerde yattığını ve yakın mesafeden vurulduğu gösteriyor.

Analist Celal Harşavi, Ganiva'nın yeğeninin, “Trablus'taki silahlı grupların en güçlü ve etkili liderlerinden biri” olan adamın pusuya düşürüldüğünü söylediğini aktardı.

Harşavi, “Kikli’nin bankalar, telekomünikasyon, idareler ve hatta üst düzey diplomatik görevler gibi kilit pozisyonlara kendisine sadık kişileri atayabildiğini” açıkladı.

Salı günü okullar ve Trablus Üniversitesi güvenlik önlemleri kapsamında ikinci bir duyuruya kadar eğitime ara verdiler. Daha sonra Üniversite çarşamba gününden itibaren eğitime yeniden başladığını duyurdu. İçişleri Bakanlığı, “Vatandaşlar ile memurlara işlerine dönme” çağrısı yaparak, durumun “güvenli ve istikrarlı” olduğunu vurguladı.

Pazartesi akşamı uçaklar Trablus Havalimanı'ndan başkentin 200 kilometre doğusunda bulunan Misrata'daki güvenli bir yere nakledildi ve çok sayıda uçuş bu şehre yönlendirildi. Daha sonra havalimanına uçuşlar yeniden başlatıldı ve Mitiga Uluslararası Havalimanı hava sahası da açıldı.

Nüfuz haritasındaki değişim

Pazartesi akşamı Libya'nın başkentinde güçlü bir silahlı grubun liderinin öldürülmesi, saatlerce süren şiddetli çatışmalara ve grubunun kalesinden çıkarılmasına yol açtı. Bu durum, Trablus hükümetiyle ittifak halindeki silahlı grupların nüfuzunun güçlenmesiyle sonuçlanabilir.

Yıllardır Trablus'un geniş bir bölümünü kontrol eden Kikli'nin öldürülmesi, bundan daha geniş bir bölgenin istikrarı açısından da sonuçlar doğurabilir.

Libya önemli bir enerji ihracatçısı olup uzun süredir rakip doğulu ve batılı silahlı gruplar arasında bölünmüş durumda. Akdeniz'i geçerek Avrupa'ya ulaşmak isteyen göçmenler için bir hareket noktası ve bölgedeki rakip güçlerin mücadele alanı konumunda. Libya çatışması Rusya, Türkiye, Mısır ve BAE'yi de kendine çekti.

Kikli'nin öldürülmesinin ardından Ulusal Birlik Hükümeti, Başbakan Abdulhamid Dibeybe'nin düzensiz silahlı gruplar olarak adlandırdığı gruplara karşı güvenlik operasyonunun tamamlandığını duyurdu. Kikli'ye bağlı militanlar cezaevlerini yönettiler ve bakanlıklarda, devletin mali kuruluşlarında görevler üstlendiler.

Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nden Tarık Megerisi, “Ganiva, Trablus'un fiilen kralıydı. Takipçilerinin bir kısmı İç Güvenliği kontrol ederken, diğer bir kısmı da Merkez Bankası'ndan yapılan nakit transferlerinin dağıtımını kontrol ediyorlardı. Ayrıca birçok kamu şirketi ve bakanlık da kontrolleri altındaydı” dedi.

Trablus'ta otoritenin güçlenmesi, son yıllardaki kendisini zorla görevden alma girişimlerinin ardından Türkiye'nin müttefiki ve Ulusal Birlik Hükümeti'nin Başkanı Dibeybe’yi de güçlendirecek. Aynı zamanda Doğu Libya'daki silahlı gruplarla kapsamlı çatışmadaki pozisyonunu destekleyecek.

Dibeybe liderliğindeki Ulusal Birlik Hükümeti'ne bağlı silahlı gruplar, Kikli başkanlığındaki İstikrarı Destekleme Birimi'nin uzun süredir elinde tuttuğu bölgeleri ve üsleri hızla ele geçirdi. Ele geçirilen bölgeler arasında örgütün kalesi olan Ebu Selim bölgesi de yer alıyordu.

Kikli'nin devrilmesiyle birlikte Savunma Bakanlığı'na bağlı ve Dibeybe ile müttefik grupların, özellikle de Mahmud Hamza komutasındaki 444. Tugay ile 111. Tugay ve Misrata'dan gelen Ortak Harekât Gücü’nün daha büyük bir rol üstlenmesi mümkün.

Dibeybe'nin müttefiklerinin birleşmesi, Batı Libya'nın, komutan Halife Hafter'in on yıl önce rakiplerini tasfiye ederek ve diğer grupları kendi kontrolüne girmeye zorlayarak iktidarı ele geçirdiği Doğu Libya’ya benzemesine yol açabilir.

Atlantik Konseyi araştırmacılarından İmadeddin Badi, “Bu, Trablus'ta daha önce görülmemiş düzeyde bir saha kontrolünün önünü açıyor ve silahlı grupların sayısının azaltılmasını sağlıyor” dedi.

Libya, Muammer Kaddafi rejiminin 2011 yılında devrilmesinden bu yana bölünmelerle boğuşuyor. Ülke iki hükümet tarafından yönetiliyor: Biri uluslararası toplum tarafından tanınan ve Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki Trablus'taki hükümet, diğeri ise doğuda Usame Hamad’ın başkanlık ettiği ve Meclis ile Mareşal Halife Hafter tarafından desteklenen hükümet.