ABD, Çin'e İran petrolünü satın almayı durdurması için baskı yapıyor

ABD'nin İran Özel Temsilcisi Robert Malley, geçen Aralık ayında Roma’da düzenlenen 8. Akdeniz Diyaloğu Forumu'nda konuşuyor (AP)

ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken'ın Pekin'e yapacağı ziyaretten yaklaşık iki hafta önce, ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, ABD'nin İran'ın nükleer faaliyetlerini engellemeye yönelik yaptırımlar uygulamaya çalıştığı bir dönemde, Çin'e İran'dan petrol alımını durdurması için baskısını artıracağını duyurdu.
ABD'nin İran Özel Temsilcisi Robert Malley, Bloomberg TV'ye yaptığı açıklamada, “İran'dan yapılan yasadışı ihracatın ana hedefinin Çin” olduğunu söyledi ve ABD'nin Çin'i bu tür alımları durdurmaya ikna etmek için görüşmeleri “yoğunlaştırmaya” hazır olduğunu da sözlerine ekledi. Bu, eski Başkan Donald Trump'ın ABD'nin resmi olarak “2015 Birleşik Kapsamlı Ortak Eylem Planı” olarak bilinen nükleer anlaşmadan çekildiğini duyurmasının ardından, 2018'den beri Washington tarafından Tahran'a ve onun petrol ihracatına uygulanan yaptırımları ihlal etmeyi bırakma çabalarının ışığında gerçekleşti.
Anlaşma, uluslararası ve ABD yaptırımlarının kaldırılması karşılığında İran'ın nükleer programını sınırlamayı amaçlıyor. ABD'nin çekilmesine yanıt olarak Tahran, uranyum zenginleştirme ve diğer nükleer faaliyetlerini yoğunlaştırdı.
İran'ın ham petrol ve rafine ürün sevkiyatının son aylarda arttığı ve petrolün büyük kısmının dünyanın en büyük petrol ithalatçısı olan Çin'e gönderildiği biliniyor. Petrol analiz firması Vortexa'ya göre, İran'daki petrol üretimi geçen ay son dört yılın en yüksek seviyesine, günde yaklaşık 1,4 milyon varile yükseldi.
Şarku’l Avsat’ın Bloomberg’den aktardığı habere göre Malley, bazı enerji tüccarlarının spekülasyon yaptığı gibi ABD'nin, fiyatları kontrol altında tutmaya yardımcı olduğu sürece İran petrolünün küresel piyasalarda olmasından mutlu olacağını yalanladı. Brent ham petrol fiyatı, Rusya'nın Şubat ayında Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından varil başına yaklaşık 130 dolara yükseldi. Bu durum ABD'de benzin fiyatlarının keskin bir şekilde yükselmesine neden oldu ve ABD Başkanı Joe Biden'ı siyasi olarak yaraladı. Brent ham petrol o günden sonra 88 doların altına düştü. Ancak Goldman Sachs ve Morgan Stanley için çalışan birçok analist, fiyatın bu yıl yeniden 100 doların üzerine çıkmasını bekliyor.
Malley, İran'ın artan petrol ihracatı hakkında “Hayır, iyi değiliz. Cezalarımızı kusursuz bir şekilde uygulayabilir miyiz? Hayır. Ancak bunların uygulanmasını sağlamak için elimizden gelen her şeyi yapacağız. İran'ın Çin'e petrol ihracatından endişe duyuyoruz” dedi. Ülkesinin “İran petrolünün ihracatını durdurmak için atması gereken adımları atacağını” belirten Malley, “İran'a yönelik yaptırımlarımızın hiçbirini, özellikle İran'ın petrol satışlarıyla ilgili olanları hafifletmedik” ifadelerini kullandı.
ABD'li yetkililerin, İran'la nükleer anlaşmayı yeniden canlandırma konulu müzakerelerin büyük ölçüde çöktüğü yönündeki açıklamalarını yineleyen Malley, ABD'nin, İran'ın kendi ülkesindeki göstericilere karşı şiddet kullanmasını ve Ukrayna'daki Rus operasyonlarını desteklemesini engellemeye odaklandığını vurguladı. Malley, “Odak noktamız, İran'ın kendi vatandaşlarını öldürmesine ve bizim buna karşı koymak için ne yapabileceğimize, ayrıca İran'ın Rusya'nın Ukrayna vatandaşlarını öldürmesine yardım etmesine ve bunu caydırmak ve durdurmak için neler yapabileceğimize kaydı. Nükleer anlaşma gündemimizde değil” dedi.