10 dakika egzersiz yapmak beyin yeteneklerini artırıyor

Önerilen fiziksel aktiveteler arasında koşmak ön plana çıkıyor. (Reuters)
Önerilen fiziksel aktiveteler arasında koşmak ön plana çıkıyor. (Reuters)
TT

10 dakika egzersiz yapmak beyin yeteneklerini artırıyor

Önerilen fiziksel aktiveteler arasında koşmak ön plana çıkıyor. (Reuters)
Önerilen fiziksel aktiveteler arasında koşmak ön plana çıkıyor. (Reuters)

Yeni bir bilimsel çalışma, her gün 10 dakika egzersizin hafızayı geliştirdiğini ancak en büyük etkisinin beynin planlama ve organizasyon gibi yürütme süreçlerinde olduğunu ortaya çıkardı.
CNN’in haberine göre, hızlı yürüyüş, bisiklete binme ve hızlı bir şekilde merdiven inip çıkma orta, aerobik dans, koşu ve yüzme güçlü egzersizler olarak nitelendiriliyor.
Araştırmacılar, Birleşik Krallık'ta yaklaşık 4 bin 500 kişinin aktivitelerini yedi gün boyunca kesintisiz takip etti.
Araştırmacılar, daha sonra katılımcıların davranışlarının kısa süreli hafıza, problem çözme ve işlem becerilerini nasıl etkilediğini inceledi.
Ekip, az bir süre (6 ila 9 dakika arasında) dahi orta veya güçlü egzersizler yaparak geçiren kişilerin, hafif faaliyetler yapanlara kıyasla biliş, planlama ve organizasyonda daha yüksek puanlar aldığını buldu.
University College London Spor, Egzersiz ve Sağlık Enstitüsü'nden Tıbbi Araştırma Konseyi doktora eğitimi öğrencisi olan, çalışmanın yazarı John Mitchell, güçlü egzersizler yapan bireylerin, basit egzersizler uygulayanlara kıyasl,a ortalama olarak daha yüksek bilişe sahip olduklarını söyledi.
Önceki gün Journal of Epidemiology & Community Health dergisinde yayımlanan çalışma, her gün 10 dakika orta ila güçlü efor egzersizi yapmanın hafızayı geliştirdiğini ancak en büyük etkisinin planlama ve organizasyon gibi yürütme süreçlerinde olduğunu buldu.
Ancak araştırmacılar bunun genel olarak uykunun beyne zarar verdiği anlamına gelmediğini, aksine tam tersine işaret ettiğine dikkat çekti. Beyindeki olumsuz etkilerin aşırı uykudan kaynaklandığını vurgulayan araştırmacılara göre algıyı artırmak ve hafızayı güçlendirmek için çalışmalar yürütülmesi gerekiyor.



Flamingoların suda girdaplar yaratarak avlandığı keşfedildi

Flamingolar ayaklarını ve gagalarını kullanarak avlarını girdaplara hapsediyor (Pexels)
Flamingolar ayaklarını ve gagalarını kullanarak avlarını girdaplara hapsediyor (Pexels)
TT

Flamingoların suda girdaplar yaratarak avlandığı keşfedildi

Flamingolar ayaklarını ve gagalarını kullanarak avlarını girdaplara hapsediyor (Pexels)
Flamingolar ayaklarını ve gagalarını kullanarak avlarını girdaplara hapsediyor (Pexels)

Flamingoların su altında küçük hortumlar yaratarak avlarını yakaladığı bulundu. 

Suda tek ayak üzerinde durmalarıyla bilinen flamingolar, başlarını aşağı doğru eğerek sığ sulardaki avlarını yakalıyor. Bu hayvanlar küçük kabuklular, böcekler, mikroskobik algler ve tuzlu su karidesleri gibi canlılarla besleniyor.

Kaliforniya Üniversitesi Berkeley kampüsünden biyolog Dr. Victor Ortega-Jiménez, birkaç yıl önce hayvanat bahçesinde flamingoların beslenmesini izlerken suyun altında neler olduğunu merak etmiş. 

Flamingoların sudaki küçük canlıları süzerek yiyen "süzerek beslenenler" sınıfında yer aldığı bilinse de nasıl bir mekanizmanın işlediği gizemini koruyordu. 

Dr. Ortega-Jiménez ve ekip arkadaşları bu soruyu yanıtlamak adına ABD'deki Nashville Hayvanat Bahçesi'ndeki flamingolarla bir deney yürttü.

Hayvanlara sığ bir akvaryumda beslenmeyi öğreten araştırmacılar, yüksek hızlı kameralarla davranışlarını takip etti. Kuşlar beslenirken suyun akışını ölçmek ve bunu görselleştirmek için oksijen kabarcıkları oluşturup suya yiyecek parçacıkları eklediler. 

Ekip daha sonra flamingo kafasının ve ayaklarının üç boyutlu modellerini oluşturarak kuşun sudaki hareketlerinin mekaniğini anlamaya çalıştı.

Bulguları hakemli dergi PNAS'te 12 Mayıs Pazartesi günü yayımlanan çalışmada flamingoların ayaklarını ve gagalarını kullanarak su altında küçük hortumlar veya girdaplar yarattığı saptandı. Bu hızlı girdaplar sayesinde sudaki canlılar flamingolardan kaçamıyor. 

Flamingolar ilk başta sudaki perdeli ayaklarını kaldırarak besin içeren tortuları sıkıştırıyor. Ayaklarını açıp ileri doğru ittiklerinde küçük girdaplar yaratıyorlar.

Kuşlar daha sonra başlarını hızla yukarı doğru sallayarak bu girdapları su yüzeyine doğru çekiyor ve yiyecek parçacıklarını yoğunlaştıran küçük hortumlar yaratıyor.

Araştırmacılar bu küçük girdapların, tuzlu su karidesi ve mikroskobik kabuklular gibi hayvanları yakalayacak kadar güçlü olduğunu saptadı. 

Flamingolar son olarak L şeklindeki gagalarının üst kısmını hareketsiz tutup alt tarafı çok hızlı bir şekilde açıp kapatarak daha küçük girdaplar yaratıyor ve böylece topladıkları yiyecekleri mideye indiriyor. 

Bulgular flamingoların tüm vücutlarını kullanarak beslenmede epey uzmanlaşmış hayvanlar olduğunu gösteriyor.

Dr. Ortega-Jiménez "Flamingoların sadece pasif bir şekilde süzerek beslenenen canlılar olduğu fikrine meydan okuyoruz" diyerek ekliyor: 

Örümcekler nasıl ağ yaratıyorsa, flamingolar da girdap yaratıyor.

Biyolog daha sonra flamingoların beslenirken gagasının içinde neler olduğunu araştırmayı planlıyor. Bilim insanları bu çalışmaların denizlerdeki zararlı algler ve mikroplastikleri toplamaya yönelik yeni teknolojilere ilham verebileceğini düşünüyor.

Independent Türkçe, IFLScience, Cosmos Magazine, New York Times, PNAS