Cezayir’de Buteflika'nın kardeşi ve iş adamları hazineye 35 milyar dolar tazminat ödeyecek

Yolsuzluk suçlamaları, merhum cumhurbaşkanının yönetiminin 20 yılını kapsıyor

Cezayir Adalet Bakanlığı Binası (Adalet Bakanlığı)
Cezayir Adalet Bakanlığı Binası (Adalet Bakanlığı)
TT

Cezayir’de Buteflika'nın kardeşi ve iş adamları hazineye 35 milyar dolar tazminat ödeyecek

Cezayir Adalet Bakanlığı Binası (Adalet Bakanlığı)
Cezayir Adalet Bakanlığı Binası (Adalet Bakanlığı)

Cezayir'de mahkeme, merhum Cumhurbaşkanı Abdülaziz Buteflika'nın kardeşi Said Buteflika ve büyük bir iş adamı grubuna kamu hazinesine yerel para birimi cinsinden 35 milyar dolara tekabül eden bir değerde tazminat ödemeye mahkum etti. Karar, altyapı projeleri ve kamu anlaşmalarıyla ilgili büyük yolsuzluk suçlamaları kapsamında verildi.
Kamu hazinesini temsil eden sivil tarafın avukatları, bir hafta önce başlayan ve medyanın "Buteflika yönetiminin sembolleri" (1999-2019) dediği dava kapsamında salı akşamı tazminat taleplerini yargıya sundular. Yolsuzlukla Mücadele ve Önleme Kanunu kapsamındaki dosyada, “yolsuzluk suçları, kara para aklama, kambiyo mevzuatının ihlali ve istihdamın kötüye kullanılmasından kaynaklanan gelirlerinin gizlenmesi” suçları da yer alıyor.
Şarku’l Avsat’ın Eş-Şuruk Gazetesi’nden aktardığı habere göre, Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika’nın iktidardan ayrılmasını talep eden halk hareketinin patlak vermesini takip eden dönemde (22 Şubat 2019) Said Buteflika ile ona yakın iş adamları arasında yüzlerce telefon görüşmesi yapıldığını doğruladı. Ayrıca, bu görüşmeleri tespit eden emniyet güçlerinin yolsuzluk şüphesiyle soruşturma başlattığını bildirdi.
Gazete haberinde, cumhurbaşkanının kardeşi ve kıdemli danışmanı arasındaki özel sektör işverenleriyle olan iletişimin yoğunluğu, “aralarında şüpheli bir ilişkinin varlığına” işaret ediyor. Güvenlik soruşturmalarına göre, iş adamlarında endişe hakim ve takip edilmekten korkuyorlardı. Bu sebeple, devlette etkili ve yetkili olan oligarklar için kârlı projeler elde etmekle tanınan Said ile temas haline geçtiler.
Davanın en önde gelen sanıkları arasında, Cumhurbaşkanı Buteflika ile babalarının güçlü bir dostluğu olduğu bilinen Kuninef kardeşlerin yanı sıra, Ali Haddad ve Muhyiddin Tahkut yer alıyor. 3 buçuk yıldır cezaevinde olan sanıklara yargı yolsuzluk davalarında ağır cezalar verdi. İddianamede ayrıca 2020 yılında koronavirüsten ölen iş adamı Tayyib Zağimi'nin adı da bulunuyor.
İş Liderleri Forumu'nun (FCE) eski başkanı Ali Haddad, tutuklu Başbakanlar Ahmed Uveyhi ve Abdulmelik Sellal ile diğer bakanlar ve yetkililerle yargılandığı çeşitli yolsuzluk davalarından adı geçiyor. Kuninef kardeşler ise daha önce cumhurbaşkanlığına yakınlıkları nedeniyle bakanların seçiminde belirleyici güce sahip oldukları belirtiliyor.
Geçen haftaki duruşmanın başında hâkimin yolsuzluk olaylarıyla ilgili sorularını yanıtlamayı reddeden Said şunları söyledi: “Adli soruşturma aşamasında dinlenmedim, bu nedenle soru sormanıza gerek yok çünkü cevap vermeyeceğim.”
Said ve diğer sanıkların cezaevinden itibaren uzaktan duruşma yöntemiyle yargılanıyor olması dikkat çekiyor. Bu yargılama şekli, Cezayir Adalet Bakanlığı tarafından korona krizinin başında, salgını önlemeye yönelik tedbirler çerçevesinde benimsenmiş. Gözlemci ve savunma makamlarının yoğun itirazına rağmen uzaktan duruşma yöntemi devam ediyor
Geçen Haziran ayında 8 yıl hapis cezasına çarptırıldığı davada Said'e başkentteki iki daireden oluşan mülkünün kaynağı, arsa ve banka hesapları soruldu. Said, “Emeklerimin ve ailemden bana miras kalanların ilk meyvesidir” cevabını verdi. Said ayrıca, merhum cumhurbaşkanı olan kardeşinin “temiz oluşunu” birçok davada savundu ve onun “yolsuzluk, kötü yönetim ve yasadışı kazanç” ile suçlanmasını reddetti.
2 Nisan 2019 tarihinde istifa eden eski Cumhurbaşkanı 17 Eylül 2021'de hayatını kaybetti. Avukatlar, önde gelen yetkililerin duruşmaları sırasında Cumhurbaşkanı Buteflika'nın kendisinin yolsuzlukla ilgili olarak dinlemesi için getirilmesini talep ettiler. Ancak dönemin hakimleri bunu şiddetle reddetti. Cezayir yasalarına göre hapis cezaları birleştirilmez ancak çeşitli davalarda hüküm giymiş olanlara en yüksek ceza uygulanır ve kalan cezalar düşürülür.



Iraklı gruplar, silahların devletin elinde sınırlandırılması çağrısına katıldı

Bağdat'taki Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) unsurları tarafından düzenlenen bir tören (DPA)
Bağdat'taki Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) unsurları tarafından düzenlenen bir tören (DPA)
TT

Iraklı gruplar, silahların devletin elinde sınırlandırılması çağrısına katıldı

Bağdat'taki Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) unsurları tarafından düzenlenen bir tören (DPA)
Bağdat'taki Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) unsurları tarafından düzenlenen bir tören (DPA)

Iraklı milis gruplarının liderleri son günlerde silahların devletin elinde sınırlandırılması çağrısı yapmaya başladı. Bu gelişme, yerel düzeyde sürpriz, soru işaretleri ve eleştirileri beraberinde getirdi. Zira söz konusu isimler, kısa süre öncesine kadar direniş eksenine mensup oldukları gerekçesiyle silahlarını açıkça sergiliyor, devlete meydan okuyor; ABD karşıtlığını vurgulayarak Amerikan güçlerinin Irak’tan çekilmesini talep ediyordu.

Yerel analizlerde bu olgu, Irak’taki Amerikan baskıları, olası bölgesel dönüşümler ve bu grupların yeni parlamentoda sandalye kazanmalarının ardından siyasi alana yönelme arayışlarıyla ilişkilendiriliyor.

Diğer yandan Ulusal Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim’in çağrısına ek olarak, son iki gün içinde ABD’nin yaptırım ve terör listesinde yer alan, fraksiyonlarla bağlantılı üç tanınmış isimden de silahların devletin elinde sınırlandırılması yönünde çağrılar geldi.

Üç grup

Bu isimlerin başında, yaklaşık 27 sandalyeyle parlamentoda güçlü bir varlık elde eden Asaib Ehli’l Hak Hareketi Genel Sekreteri Kays el-Hazali geliyor. Hazali cuma günü yaptığı açıklamada, “Silahların devletin elinde sınırlandırılmasına inanıyoruz ve bunu gerçekçi adımlarla hayata geçirmek için çalışacağız” dedi. Aynı yönde açıklamalar, Ensarullah el-Evfiya Hareketi Genel Sekreteri Haydar el-Garavi ile İmam Ali Tugayları lideri Şibl ez-Zeydi’den de geldi.

Üç grubun liderlerini ortak paydada buluşturan unsurlar, Şii Koordinasyon Çerçevesi güçleri çatısı altında yer almaları ve ABD’nin terör listesinde bulunmaları olarak öne çıkıyor. Bu durum, söz konusu isimlerin, silahlı gruplara mensup unsurların yeni kurulacak hükümette yer almasına karşı çıkan Washington’a yönelik siyasi manevra arayışında oldukları yorumlarını güçlendiriyor.

Irak’ta en yüksek yargı organının başkanı dün yaptığı açıklamada, silahların devletin elinde sınırlandırılması konusunda silahlı grupların liderlerinin iş birliğine onay verdiğini duyurdu.

Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan, yayımladığı açıklamada, ‘hukukun üstünlüğünün sağlanması, silahların devletin elinde sınırlandırılması ve askeri çalışmaya duyulan ulusal ihtiyacın ortadan kalkmasının ardından siyasi faaliyete geçilmesi’ yönündeki tavsiyesine olumlu yanıt verdikleri için ‘kardeş fraksiyon liderlerine’ teşekkür etti.

Washington'ın ciddiyeti

İslamcı gruplar üzerine çalışan araştırmacı Nizar Haydar, fraksiyon liderlerinin silahların devletin elinde sınırlandırılmasına yönelik çağrılarının, ‘Şii güçler ve tüm fraksiyonların, fraksiyonları içeren yeni bir hükümetle anlaşmayı reddeden Amerikan tutumunun ciddiyetini hissetmeye başlamasından’ kaynaklandığına inanıyor.

Haydar, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Fraksiyonlar, ABD’nin Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya’nın Bağdat’a gelmesinden önce Washington’a iyi niyetlerini kanıtlamak için şu sıralar zamanla yarışıyor” ifadesini kullandı.

Haydar, silahlı fraksiyonları iki gruba ayırıyor. İlk grup, siyasi ve seçim sürecine çeşitli aşamalarda dahil olan, son olarak da son parlamento seçimlerine katılan ve geçmiş hükümetlerde bir ya da daha fazla bakanla temsil edilen fraksiyonlardan oluşuyor. Bu gruplar, devlet otoritesi dışında silahlı bir güç olmaktan çıkarak, güvenlik başta olmak üzere devlet kurumlarının bir parçası haline gelmeyi hedefliyor.

Haydar’a göre bu ilk grup, ‘uluslararası ve bölgesel toplum nezdinde, özellikle de ABD’de kabul görmek amacıyla bugün silahların devlet elinde sınırlandırılmasını savunan kesim’ olarak öne çıkıyor.

İkinci grup ise son parlamento seçimlerine katılmış olmalarına rağmen kendilerini hâlâ siyasi sürecin içinde görmeyen, ‘direniş’ söylemini kullanmaya devam eden ve devlete tam entegrasyonunu ilan etmeden önce mümkün olan en büyük siyasi, mali ve güvenlik kazanımlarını elde etmeye çalışan fraksiyonlardan oluşuyor.

Aşamalı taktik

Siyasi Düşünce Merkezi Başkanı İhsan eş-Şemmeri de ABD’nin fraksiyonlar üzerindeki baskısının önem ve etkisi konusunda aynı görüşü paylaşıyor ve bu baskının, söz konusu grupları devlet çerçevesi dışında silah taşımaktan vazgeçtiklerini açıklamaya zorladığını belirtiyor.

Şemmeri, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Silahsızlanma çağrıları; ABD’nin silahların dağıtılması ve devlet ile silahlı kuvvetler başkomutanının denetimi altında toplanması yönündeki şartlarıyla ve Savaya’nın Irak’a gelişinin yaklaşmasıyla eşzamanlı olması bakımından ele alınmalı” dedi.

Bu çağrıların aynı zamanda yeni hükümetin kurulmasına yönelik müzakerelerin zamanlamasıyla da bağlantılı olduğunu ifade eden Şemmeri, “Bu gruplar, ABD’nin bu yöndeki itirazlarının boyutunu bilerek yeni hükümete dahil olmayı hedefliyor” değerlendirmesinde bulundu.

defrt
Ketaib Hizbullah üyeleri, Eylül 2024'te Bağdat'ta düzenlenen bir geçit töreninde (Reuters)

Şemmeri, söz konusu çıkışların, ‘ABD’nin bu tür çağrılara vereceği tepkiyi ölçmeyi amaçlayan geçici ve taktiksel bir bağlamda’ gündeme gelmiş olabileceğini, aynı zamanda bu fraksiyonların Washington ile doğrudan müzakerelere girmesi için bir kapı aralayabileceğini de dile getirdi.

Iraklı fraksiyonların çağrılarının, Hizbullah’ın söyleminden bağımsız ele alınamayacağını vurgulayan Şemmeri, bu tutumun Hizbullah’ın silahsızlanmaya ilişkin şartlarıyla örtüştüğünü belirterek, “Amaç, silahsızlanma sürecinin ABD ve dış baskıların sonucu değil, yerel ve iç düzenlemelerin bir parçası gibi görünmesini sağlamak” dedi.


Trump intikam alıyor: Suriye'de DEAŞ'a ait 70 hedef vuruldu

ABD askerleri, cuma günü Suriye'deki DEAŞ hedeflerine saldırmak üzere havalanmadan önce bir F-15E savaş uçağına mühimmat yüklüyor (AFP)
ABD askerleri, cuma günü Suriye'deki DEAŞ hedeflerine saldırmak üzere havalanmadan önce bir F-15E savaş uçağına mühimmat yüklüyor (AFP)
TT

Trump intikam alıyor: Suriye'de DEAŞ'a ait 70 hedef vuruldu

ABD askerleri, cuma günü Suriye'deki DEAŞ hedeflerine saldırmak üzere havalanmadan önce bir F-15E savaş uçağına mühimmat yüklüyor (AFP)
ABD askerleri, cuma günü Suriye'deki DEAŞ hedeflerine saldırmak üzere havalanmadan önce bir F-15E savaş uçağına mühimmat yüklüyor (AFP)

Başkan Donald Trump, geçen cumartesi günü Suriye çölündeki Palmira'da bir aşırılıkçı tarafından düzenlenen saldırıda üç Amerikalının (iki asker ve bir tercüman) öldürülmesinin ardından DEAŞ'a karşı misilleme tehdidini yerine getirdi. ABD hava saldırıları, cuma sabahı erken saatlerde Deyrizor, Hums ve Rakka çöllerindeki 70 DEAŞ mevzisini hedef aldı. Yaklaşık beş saat süren baskınlara uçaklar, helikopterler ve HIMARS roketatarları katıldı. Ürdün de uçaklarının saldırıya katıldığını açıkladı.

Trump cuma günü “çok güçlü bir misilleme saldırısı”ndan bahsederken, ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, “ABD güçleri, DEAŞ savaşçılarını, altyapısını ve silah depolarını ortadan kaldırmak için Suriye'de Hawkeye Operasyonuna başladı” diyerek, operasyonu üç Amerikalının ölümüne yol açan Palmira saldırısının ardından “misilleme ilanı” olarak nitelendirdi.

Şarku’kul Avsat’ın görüştüğü Şam'daki Suriye Savunma Bakanlığına yakın kaynaklar, ABD saldırılarının süresiz olabileceğini ve günlerce devam edebileceğini söyledi.


Selam: Silahlar yakında Litani ve Evveli nehirleri arasındaki bölgeyle sınırlı kalacak

Başbakan Nevvaf Selam, Mekanizma Komitesi'ndeki Lübnan heyetinin başkanı Simon Karam'ı kabul etti, (Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Nevvaf Selam, Mekanizma Komitesi'ndeki Lübnan heyetinin başkanı Simon Karam'ı kabul etti, (Başbakanlık Ofisi)
TT

Selam: Silahlar yakında Litani ve Evveli nehirleri arasındaki bölgeyle sınırlı kalacak

Başbakan Nevvaf Selam, Mekanizma Komitesi'ndeki Lübnan heyetinin başkanı Simon Karam'ı kabul etti, (Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Nevvaf Selam, Mekanizma Komitesi'ndeki Lübnan heyetinin başkanı Simon Karam'ı kabul etti, (Başbakanlık Ofisi)

Lübnan Başbakanı Nevvaf Selam, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, ordunun silahlanmayı kısıtlama planının ikinci aşamasının, yakında başlayacak şekilde, güneyde Litani Nehri ile kuzeyde Evveli Nehri kıyıları arasında, üçüncü aşamasının Beyrut ve Lübnan Dağı'nda, dördüncü aşamasının Bekaa Vadisi'nde ve sonrasında da diğer bölgelerde uygulanacağını belirtti.

Selam, Lübnan askeri kurumunun yaptıklarının, Litani Nehri'nin güneyinden güney sınırlarına kadar uzanan bölge üzerinde devlet otoritesinin tam anlamıyla genişlemesine yol açtığını, ancak İsrail'in işgal ettiği noktalardan derhal çekilmesi gerektiğini ifade etti.

Cumhurbaşkanı Selam, Bakanlar Kurulu'nun yeni yılın başında ilk aşamayı değerlendirmek üzere toplanacağını belirtirken, İsrail'in karşılıklı adımlar atması, saldırılarını durdurması ve ateşkes kararını ihlal etmesinin engellemesi gerektiğinin altını çizdi. Ancak Selam, bunun Lübnan'ın silah kontrol planının ikinci aşamasına geçmesini engellemeyeceğine inandığını belirtti. İkinci aşama, Litani Nehri'nin kuzeyinden Evveli Nehri bölgesine kadar uzanan nispeten geniş bir alanı kapsıyor.