عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Cezayir’de Buteflika'nın kardeşi ve iş adamları hazineye 35 milyar dolar tazminat ödeyecek

Yolsuzluk suçlamaları, merhum cumhurbaşkanının yönetiminin 20 yılını kapsıyor

Cezayir Adalet Bakanlığı Binası (Adalet Bakanlığı)
Cezayir Adalet Bakanlığı Binası (Adalet Bakanlığı)
TT
TT

Cezayir’de Buteflika'nın kardeşi ve iş adamları hazineye 35 milyar dolar tazminat ödeyecek

Cezayir Adalet Bakanlığı Binası (Adalet Bakanlığı)
Cezayir Adalet Bakanlığı Binası (Adalet Bakanlığı)

Cezayir'de mahkeme, merhum Cumhurbaşkanı Abdülaziz Buteflika'nın kardeşi Said Buteflika ve büyük bir iş adamı grubuna kamu hazinesine yerel para birimi cinsinden 35 milyar dolara tekabül eden bir değerde tazminat ödemeye mahkum etti. Karar, altyapı projeleri ve kamu anlaşmalarıyla ilgili büyük yolsuzluk suçlamaları kapsamında verildi.
Kamu hazinesini temsil eden sivil tarafın avukatları, bir hafta önce başlayan ve medyanın "Buteflika yönetiminin sembolleri" (1999-2019) dediği dava kapsamında salı akşamı tazminat taleplerini yargıya sundular. Yolsuzlukla Mücadele ve Önleme Kanunu kapsamındaki dosyada, “yolsuzluk suçları, kara para aklama, kambiyo mevzuatının ihlali ve istihdamın kötüye kullanılmasından kaynaklanan gelirlerinin gizlenmesi” suçları da yer alıyor.
Şarku’l Avsat’ın Eş-Şuruk Gazetesi’nden aktardığı habere göre, Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika’nın iktidardan ayrılmasını talep eden halk hareketinin patlak vermesini takip eden dönemde (22 Şubat 2019) Said Buteflika ile ona yakın iş adamları arasında yüzlerce telefon görüşmesi yapıldığını doğruladı. Ayrıca, bu görüşmeleri tespit eden emniyet güçlerinin yolsuzluk şüphesiyle soruşturma başlattığını bildirdi.
Gazete haberinde, cumhurbaşkanının kardeşi ve kıdemli danışmanı arasındaki özel sektör işverenleriyle olan iletişimin yoğunluğu, “aralarında şüpheli bir ilişkinin varlığına” işaret ediyor. Güvenlik soruşturmalarına göre, iş adamlarında endişe hakim ve takip edilmekten korkuyorlardı. Bu sebeple, devlette etkili ve yetkili olan oligarklar için kârlı projeler elde etmekle tanınan Said ile temas haline geçtiler.
Davanın en önde gelen sanıkları arasında, Cumhurbaşkanı Buteflika ile babalarının güçlü bir dostluğu olduğu bilinen Kuninef kardeşlerin yanı sıra, Ali Haddad ve Muhyiddin Tahkut yer alıyor. 3 buçuk yıldır cezaevinde olan sanıklara yargı yolsuzluk davalarında ağır cezalar verdi. İddianamede ayrıca 2020 yılında koronavirüsten ölen iş adamı Tayyib Zağimi'nin adı da bulunuyor.
İş Liderleri Forumu'nun (FCE) eski başkanı Ali Haddad, tutuklu Başbakanlar Ahmed Uveyhi ve Abdulmelik Sellal ile diğer bakanlar ve yetkililerle yargılandığı çeşitli yolsuzluk davalarından adı geçiyor. Kuninef kardeşler ise daha önce cumhurbaşkanlığına yakınlıkları nedeniyle bakanların seçiminde belirleyici güce sahip oldukları belirtiliyor.
Geçen haftaki duruşmanın başında hâkimin yolsuzluk olaylarıyla ilgili sorularını yanıtlamayı reddeden Said şunları söyledi: “Adli soruşturma aşamasında dinlenmedim, bu nedenle soru sormanıza gerek yok çünkü cevap vermeyeceğim.”
Said ve diğer sanıkların cezaevinden itibaren uzaktan duruşma yöntemiyle yargılanıyor olması dikkat çekiyor. Bu yargılama şekli, Cezayir Adalet Bakanlığı tarafından korona krizinin başında, salgını önlemeye yönelik tedbirler çerçevesinde benimsenmiş. Gözlemci ve savunma makamlarının yoğun itirazına rağmen uzaktan duruşma yöntemi devam ediyor
Geçen Haziran ayında 8 yıl hapis cezasına çarptırıldığı davada Said'e başkentteki iki daireden oluşan mülkünün kaynağı, arsa ve banka hesapları soruldu. Said, “Emeklerimin ve ailemden bana miras kalanların ilk meyvesidir” cevabını verdi. Said ayrıca, merhum cumhurbaşkanı olan kardeşinin “temiz oluşunu” birçok davada savundu ve onun “yolsuzluk, kötü yönetim ve yasadışı kazanç” ile suçlanmasını reddetti.
2 Nisan 2019 tarihinde istifa eden eski Cumhurbaşkanı 17 Eylül 2021'de hayatını kaybetti. Avukatlar, önde gelen yetkililerin duruşmaları sırasında Cumhurbaşkanı Buteflika'nın kendisinin yolsuzlukla ilgili olarak dinlemesi için getirilmesini talep ettiler. Ancak dönemin hakimleri bunu şiddetle reddetti. Cezayir yasalarına göre hapis cezaları birleştirilmez ancak çeşitli davalarda hüküm giymiş olanlara en yüksek ceza uygulanır ve kalan cezalar düşürülür.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Gizli belgelerde Batı’yı kararsız bırakan seçimin 30. yıldönümü: Zerval’ın Cezayir zaferi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
TT
TT

Gizli belgelerde Batı’yı kararsız bırakan seçimin 30. yıldönümü: Zerval’ın Cezayir zaferi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)

Bugün, Liamin Zerval’ın Cezayir’de Cumhurbaşkanlık seçimlerini kazanmasının 30. yıldönümü. 1991’de Kurtuluş Cephesi’nin kazandığı seçimlerin iptalinin ardından yaşanan krizin ardından, Zerval’ın sandığa gitme kararı Cezayir siyasetinde bir dönüm noktası oldu. O dönemde muhalifler, ordu destekli yönetimin halk desteğinden yoksun olduğunu belirtiyordu. Zerval ise bu argümanı ortadan kaldırdı.

Bu karar büyük bir risk içeriyordu. Kan gölüne dönen Cezayir’de silahlı gruplar oy kullanacakları tehdit ediyor, ana muhalefet partileri ise seçimleri boykot çağrısıyla sabote etmeye çalışıyordu. Buna rağmen Zerval meydan okudu. Cumhurbaşkanlığı kazan sürpriz olmasa da, halkın tehditlere rağmen sandığa gitmesi ve yüksek katılım sağlaması büyük bir sürprizdi. Bu, “terör korkusunu” yıkmak anlamına geliyordu.

Zerval, böylece Cezayir yönetimine bir tür “meşruiyet” kazandırarak terör dönemini sona ermeye başladı. Ertesi yıl düzenlenen parlamento seçimleriyle 1991’de iptal edilen seçimlerin etkisi tamamen silindi. Ordu, silahlı grupları yenilgiye uğrattı ve çoğu, Zerval’ın halefi Buteflika’nın 1999’da çıkardığı af yasasından yararlandı.

Bugün genç kuşaklar, 1990’ların kanlı dönemini ve Zerval’ın seçim zaferinin önemini hatırlamayabilir. “Şarku’l Avsat”, İngiltere Ulusal Arşivi’nden ortaya çıkan belgeler ışığında, 1995 Kasım’ında Zerval’ın zaferini mercek altına alıyor.

de
1995 Cezayir seçimlerinin sonuçlarına ilişkin İngiliz belgesinin bir kopyası (Şarku’l Avsat)

Gizli belgeler, Zerval’ın zaferinin Batı’da kafa karışıklığı yarattığını gösteriyor. Fransa, resmi olarak “tebrik” mesajı göndermekten kaçındı; İngiltere ise Kraliçe II. Elizabeth’in mesaj göndermesini uygun bulmadı, ancak Başbakan bir tebrik iletecekti.

17 Kasım 1995 tarihli bir İngiliz belgesine göre, Zerval oyların %61,34’ünü alarak kesin bir zafer kazandı. Belgede, üç yıldır süren terör ve baskıya rağmen katılımın %75 ile beklentilerin çok üzerinde gerçekleştiği belirtiliyor. Katılım özellikle kadınlar ve gençler arasında yüksekti; bu da yönetim için açık bir mesaj taşıyordu: “Sessiz çoğunluk, laik bir devlette barış içinde yaşamak istiyor.”

Rakip aday Mahfuz Nahnah ise oyların yalnızca %25,38’ini alabildi; yani seçmenlerin büyük çoğunluğu İslami yönetimi reddetti. Ana muhalefet partilerinin boykot çağrısı işe yaramadı; aksine, rejim bu durumdan fayda sağladı. Seçimin meşruiyeti beklenenden daha güçlüydü ve boykot eden partiler uzlaşma mesajları verdi.

Seçimlerin güvenli ve düzenli geçmesi için geniş çaplı askeri ve polis önlemleri alındı. Bazıları seçimlere hile karıştırıldığını iddia etse de, belgeler sürecin dürüst ve şeffaf olduğunu, sonuçların teknik olarak doğru olduğunu gösteriyor. Ancak analistler, Zerval’ın askeri desteğin gölgesinden çıkıp çıkamayacağı konusunda temkinliydi.

Belgeler göre , Zerval’ın hem diyalog hem de terörle mücadeleye dayalı ikili politikayı sürdüreceğini, ancak önceliğinin terörle mücadele olacak. 1996 parlamento seçimleri, boykot eden muhalefet için bir teşvik unsuru olabilirdi, ancak İslami Kurtuluş Cephesi’nin yeniden rehabilitasyonu uzak durdu. Uzun vadeli istikrar konusunda sosyal ve ekonomik sorunların çözülmemiş olması endişe yarattı.

Uluslararası tepkiler “temkinli iyimserlik” şeklindeydi. Avrupa Birliği, yüksek katılım ve şiddetsiz seçimlerden memnundu ve reform programlarına desteğini sürdürmeyi planlıyordu.

Fransa, resmi olarak ılımlı bir tepki verdi; Chirac mesaj gönderecek, ama “tebrik” kelimesini kullanmayacaktı. Özel olarak, Fransız hükümeti sonuçtan memnundu; yüksek katılım, İslami Kurtuluş Cephesi ve Sosyalist Güçler Cephesi’ni zayıflatmıştı.

İngiltere başbakanı tebrik mesajında siyasi diyaloğa başlama isteği ve İngiliz şirketlerinin (BP’nin milyar dolarlık ihaleye girmesi) çıkarlarına değindi. Kraliçe’nin mesaj göndermesi ise askeri rejimin sicili nedeniyle uygun görülmedi.

Zerval’ın 30 yıl önceki zaferi, Cezayir’de terör korkusunu aşan bir halk iradesinin simgesi olarak tarihe geçti.

ARAP DÜNYASI

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Boulos: Sudan'daki savaş dünyanın en büyük insani krizi

Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
TT
TT

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Boulos: Sudan'daki savaş dünyanın en büyük insani krizi

Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Massad Fares Boulos, Sudan'daki savaşı ‘dünyanın en büyük insani krizi’ olarak tanımladı. Boulus, Fransız Haber Ajansı AFP’ye yaptığı açıklamada diplomatik çabaların barışa doğru ilerleme sağlamasını umduğunu söyledi.

Sudan’da 2023 yılının nisan ayında Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki ordu ile eski yardımcısı Muhammed Hamdan Dagalu (Hamideti) liderliğindeki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında savaşın patlak vermesinden bu yana, on binlerce kişi hayatını kaybetti ve yaklaşık 12 milyon kişi yerinden edildi.

HDK, geçtiğimiz ekim ayı sonlarında, Sudan’ın Darfur bölgesinin batısında yer alan stratejik öneme sahip olan Faşir şehrini 18 ay süren kuşatmanın ardından ele geçirdi. Bu süreçte toplu katliamlar ve cinsel şiddet olayları yaşandığına dair haberler basına yansıdı.

dsfrg
Faşir’deki çatışmalardan kaçarak Tavile’deki bir mülteci kampına sığınan çocuklar, 3 Kasım 2025 (AP)

Boulos, Katar’ın başkenti Doha'da AFP’ye, Sudan'daki çatışmanın ‘günümüz dünyasındaki en büyük insani kriz ve en büyük insani felaket’ olduğunu söyledi.

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Faşir’de özellikle son iki-üç hafta içinde yaşananları ve o videoları hepimiz gördük. O haberleri gördük. Bu zulümler kesinlikle kabul edilemez. Bu durum bir an önce sona ermeli.”

Washington, savaşan tarafları Sudan'da ateşkes ilan etmeye çağırdı.

Ordu yanlısı Sudan hükümeti, ABD'nin ateşkes önerisiyle ilgili toplantının ardından savaşa devam edeceğini açıkladı.

HDK ise arabulucuların insani ateşkes önerisini kabul ettiğini duyururken, savaşmaya devam ediyor.

ABD'nin Sudan'daki arabulucu ortaklarıyla birlikte her iki tarafı da ‘üç aylık insani ateşkes’ üzerinde anlaşmaya çağırdığını söyleyen Boulos, ‘ateşkesin tartışıldığı ve müzakere edilmek üzere olduğunu’ belirterek, Tarafları bu öneriyi kabul etmeye ve gecikmeksizin derhal uygulamaya koymaya çağırdıklarını söyledi.

xssadf
Faşir’deki HDK üyeleri (AFP)

ABD, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır, geçtiğimiz eylül ayında, önce insani yardım için ateşkes, ardından kalıcı ateşkes ve sivil yönetime geçiş için ortak bir bildiri yayınladı. Ancak bildiride savaşan tarafların hiçbirinin geçiş sürecine katılmayacağı belirtildi.

Boulos, ABD’nin ortaklarıyla birlikte, sivil yönetime geçiş de dahil olmak üzere daha geniş kapsamlı plan konusunda ‘önümüzdeki haftalarda bazı ilerlemeler kaydetmeyi’ umduğunu belirtti.

ABD’li yetkili, ‘en büyük önceliğin insani boyut ve insani ateşkes olmaya devam ettiğini’ vurguladı.

ARAP DÜNYASI

Irak’ın yeni parlamentosunda ‘siviller’ yok

IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
TT
TT

Irak’ın yeni parlamentosunda ‘siviller’ yok

IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)

Irak’ta geçtiğimiz hafta yapılan genel seçimlerde sadece Basra'daki Fav-Zaho İttifakı adayının bir sandalye kazandığı muhalefet kanadındaki üç ittifakın ezici bir yenilgiye uğramasıyla yeni parlamentoda sivil güçlerin temsiliyeti tamamen ortadan kalktı.

Sivil ittifaklar arasında Bedil, Sivil Demokratik Hareket, Fav-Zako ve Medeniyyun yer alıyordu ve yaklaşık 389 aday vardı. Ancak bu adayların çoğu, ittifak liderlerinin ‘sıfır’ olarak nitelendirdiği sonuçlar aldı.

Adaylar, geleneksel partilerin sahip olduğu etki ve finansman ağlarının belirleyici bir rol oynadığını, sivil güçlerin ise iç çekişmelerden ve zayıf organizasyon ve finansmandan şikayet ettiğini söylediler. Ayrıca, destekçileri arasındaki güven eksikliği ve katılımın azalmasının kazanma şanslarını düşürdüğünü de eklediler.

Adaylar, yenilgilerinin ‘seçimler adaletsizliğin olması’, siyasi finansmanın denetlenmemesi ve nüfuzlu grupların seçmenler üzerinde baskı kurmasından kaynaklandığını söylediler.