Irak Federal Şeffaflık Komisyonu, eski İçişleri Bakanı ve üç eski valinin soruşturulduğunu bildirdi

Merkez Bankası yakınında duran Irak polisi (DPA)
Merkez Bankası yakınında duran Irak polisi (DPA)
TT

Irak Federal Şeffaflık Komisyonu, eski İçişleri Bakanı ve üç eski valinin soruşturulduğunu bildirdi

Merkez Bankası yakınında duran Irak polisi (DPA)
Merkez Bankası yakınında duran Irak polisi (DPA)

Irak Federal Şeffaflık Komisyonu, eski İçişleri Bakanı Osman Ganimi’nin kişisel çıkarları için konumunu kötüye kullanmaktan soruşturulduğunu ve ifadeye çağrıldığını bildirdi.
Komisyon tarafından yapılan açıklamaya göre, Gamini, kişisel menfaati için 2,8 dönüm bir arsa satın almak amacıyla kendisini devlet varlıklarının alım satımına ilişkin düzenlemelerden muaf tutan bir kararname almak için olağanüstü bir oturumda kabineye ‘gerçeğe uymayan yanlış veriler’ sundu.
Maliye Bakanı’na sunduğu rapor, arsayı aldığı Divaniye’nin kadastro, belediye ve şehircilik dairesinin sunduğu raporla örtüşmedi.
Açıklamada, “Yolsuzlukla Mücadele Merkez Ceza Mahkemesi, eski bakan ve raporu yazan komitenin üyeleri olan üç sanık hakkında ifadeye çağırma kararı aldı” denildi.
Irak Meclisi’nden eski bir milletvekili, ülkedeki büyük hırsızlıklara kıyasla önemsiz sayılan bir konu nedeniyle eski İçişleri Bakanı hakkında celp kararı çıkarılmasına şaşırdığını ifade etti.
Şarku’l Avsat’a isminin gizli kalması koşuluyla konuşan milletvekili şunları söyledi;
“Celp kararı, kişiye yönelik doğrudan bir suçlama anlamına gelmiyor. Ancak bununla birlikte, Nur Zuhayr dahil büyük hırsızların serbest bırakıldığı bir zamanda, terörle savaşan ve Irak askeri kurumu tarihinde net bir iz bırakan üst düzey bir askeri figürün ifadeye getirilmesi şaşırtıcı görünüyor. Nur Zuhayr’i yakalayan, uçaktan indiren ve hapse atan İçişleri Bakanı iken Ganimi’nin kendisiydi.”
Irak Meclisi’nden bağımsız milletvekili Burhan Mamuri ise, “Umuyoruz ki tüm denetim makamları yolsuzluk olaylarını tek gözle ele alır ve hatalar yapılmadan önce önlem alınır” dedi.
Şarku’l Avsat’a konuşan Mamuri şunları ekledi;
“Görevden ayrıldıklarında değil, görev süreleri boyunca yolsuzluk dosyaları olan mevcut makam sahiplerinden hesap sorulmalı, çünkü bu bir soru işareti yaratıyor. Şeffaflık Komisyonu’nun siyasi baskılardan, özellikle milyarlarca doların heba edildiği büyük davalardan etkilenmeyeceğini umuyoruz. Bu davayla ilgili olarak da, yapılması gereken İçişleri Bakanı iken kendisiyle ilgili bir sorun olması durumunda ifadeye çağrılmasıdır.”
Şarku’l Avsat’a görüş bildiren hukuk uzmanı Amir Dami ise, “Eski bir bakanın ve eski valilerin ifadeye çağrılması ile ilgili olarak, her davanın kendi kanıtı vardır ve yargının sorularına cevap verilmesi gerekebilir. Bu, celbin belirli bir dava hakkında bir sorgulama olduğu anlamına gelir, ancak bir kınama olduğu anlamına gelmez” dedi.
Öte yandan, Federal Şeffaflık Komisyonu, Babil’in 3 eski valisi ve eski bir eyalet meclisi üyesinin görevlerini kasıtlı olarak ihlal etmeleri nedeniyle ifadeye çağrıldığını duyurdu.
Komisyon açıklamasında, söz konusu kişilerin kamu parasına zarar teşkil eden, Bakanlar Kurulu kararına aykırı bir şekilde ticari arsa tahsis ettikleri ifade edildi.
Babil eski valisinin eyalet ile bir gayrimenkul yatırım şirketi arasında, 2011 yılında Babil antik kentine yönelik anlaşma protokolü yapılması konusunda ihmali olduğu bilgisi verildi.
Irak hükümeti, döviz kaçakçılığıyla mücadelenin yanı sıra devlet dairelerinde kamu parasının israfını ifşa etmek gibi yolsuzlukla mücadele önlemlerini sıkılaştırdı.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.