عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Barzani’den Irak Federal Mahkeme’sine sert tepki

Irak Federal Yüksek Mahkeme devlet yönetiminin temellerini sarsıyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ve Federal Mahkeme Başkanı Casim Muhammed Abbud geçtiğimiz Pazar gerçekleştirdikleri toplantıda (INA)
Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ve Federal Mahkeme Başkanı Casim Muhammed Abbud geçtiğimiz Pazar gerçekleştirdikleri toplantıda (INA)
TT
TT

Barzani’den Irak Federal Mahkeme’sine sert tepki

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ve Federal Mahkeme Başkanı Casim Muhammed Abbud geçtiğimiz Pazar gerçekleştirdikleri toplantıda (INA)
Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ve Federal Mahkeme Başkanı Casim Muhammed Abbud geçtiğimiz Pazar gerçekleştirdikleri toplantıda (INA)

Irak Federal Yüksek Mahkemesi, bir karar yayınlayarak Bağdat'taki federal hükümet ile Kürdistan Bölgesel Hükümeti arasındaki ilişkilerde sarsıntıya neden oldu.  Mahkeme, Mustafa el-Kazımi başkanlığındaki ‘önceki hükümette Kürdistan bölgesine maaş şeklinde meblağlar göndermenin yasa dışı’ olduğuna karar verdi.
Kararları yetkilileri bağlayıcı nitelikte olan Federal Yüksek Mahkemesi’nin kararı IKBY tarafından öfkeyle karşılanırken, Irak siyasi gözlemcileri kararın Muhammed Şiya es-Sudani hükümeti için bir utanç kaynağı olduğunu; çünkü Kürtlerin mihenk taşı olduğu ‘Devlet Yönetimi Koalisyonu’ adlı yeni bir koalisyonun oluşumunda temsil edilen bir siyasi iradeye göre oluşturulduğunu söyledi. Federal Mahkeme'nin kararıyla ilgili olarak hükümet veya Sudan ofisi tarafından herhangi bir görüş veya açıklama yapılmazken, siyasi güçlerin çoğu, bu sırada kararın verilmesinin ‘Mesud Barzani liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisi'nin Devlet Yönetimi Koalisyonu içindeki oturumlarını askıya alabileceğine dair belirtiler arasında, Devlet Yönetimi Koalisyonu'nun temellerini derinden sarstığını düşünüyor.
Mahkeme, yaptığı açıklamada, Bakanlar Kurulu'nun 15.06.2021 ve sonrasında verdiği kararların geçersiz olduğuna karar verildiğini bildirdi. Açıklamada, “Kararın 2005 Yılı Irak Cumhuriyeti Anayasası'nın (93/Üçüncü ve 94) ve Federal Anayasa'nın (4/Üçüncü ve 5/İkinci) Maddeleri hükümlerine dayanarak kesin ve tüm merciler için bağlayıcı olduğu’ dikkate alınarak 2005 yılı için (30) sayılı Yargıtay Kanunu, 2021 yılı için (25) sayılı Kanun ile değiştirilmiştir” ifadelerine yer verildi. Mahkemenin kararı, Koordinasyon Çerçevesi temsilcisi Mustafa Cabbar Sened'in Mustafa el-Kazımi hükümetinde kabine tarafından alınan kararlara karşı 9 ay önce açtığı davaya dayanılarak verildi. Karar, bütçe onaylandıktan sonra ödenmesi şartıyla, bölge çalışanlarının maaşları olan, her ödemenin gücü 400 milyar Irak dinarı (yaklaşık 2,5 milyon dolar) olan 4 mali ödemenin transferini gerektiriyor.
Sened, davasını kazanmayı başardı. Davada, hükümetin kararlarını iş yapmakla görevliyken aldığı ve bu nedenle fon dağıtma yetkisinin olmadığı belirtildi. IKBY’nin bölgeden ihraç edilen petrolün vergisini ödememesine ek olarak, Federal Mahkeme'nin daha önceki bir kararıyla merkezi hazineye aktarılmasına hükmedildi.
Mesud Barzani, Federal Yüksek Mahkeme'ye karşı öfkeli bir açıklama yaptı. Eski Irak Cumhurbaşkanı Saddam Hüseyin'in rejimi sırasındaki ‘devrim mahkemesine’ benzer olarak nitelendirdi. Hukukçular, Federal Mahkeme'nin Barzani'ye karşı dava açmasını suç sayıyor. Çünkü yetkililere hakaretin cezasının 7 yıla kadar hapis olduğu ifade ediliyor. Ancak öfkeli parti lideri Mesud Barzani'nin açıklamasının ardından bölge yönetimi tarafından yapılan açıklamalar özellikle Bağdat'taki hükümet çevrelerinin de federal karardan memnun olmadığını hissettikten sonra ortamı sakinleştirmeye çalıştı.
Bu bağlamda, IKBY Hükümeti Başkanı Mesrur ​​Barzani dün yaptığı açıklamada, Irak'ta gücü paylaşan siyasi partiler arasında akdedilen anlaşmaya uygun olarak, federal hükümetin göreve başlamasından itibaren altı ay içinde Federal Yüksek Mahkeme ve Federasyon Konseyi'nin yasal düzenlemesinin Temsilciler Meclisi tarafından yapılmasına ihtiyaç duyulduğunu vurguladı. Almanya Dışişleri Bakanlığı'nda Devlet Bakanı Tobias Lindner ve beraberindeki heyeti kabul ettiği sırada Barzani'nin ofisinden yapılan açıklamada, "Barzani, Bağdat'la birlikte Kürdistan bölgesinin sorunları kökten ve anayasa temelinde çözme isteğini yineledi” ifadelerine yer verildi. Açıklamada, Federal Yüksek Mahkeme'nin mali borçların bir kısmının bölgeye ödenmesini engelleme kararının, bu mahkemenin son dönemde Yüksek Hükümet heyetinin Bağdat ziyaretine hâkim olan olumlu atmosfer ışığında sorunları çözmek için yeni fırsatı baltalamaya yönelik bir başka haksız girişimi olduğuna işaret edildi. Barzani, "Federal Mahkeme'nin adımları ve davranışları, herhangi bir anlaşmaya varma ve IKBY  ile federal hükümet arasındaki anlaşmazlıkları çözme olasılığı karşılığında sorun yaratıyor" dedi.
Aynı kapsamda IKBY Yargı Konseyi, Federal Yüksek Mahkeme'nin kararını reddettiğini açıkladı. Bölgedeki Yargı Konseyi Başkanı Yargıç Abdulcebbar Aziz Hassan yaptığı açıklamada, "Bu karar anayasaya aykırıdır, Irak'ta istikrara hizmet etmez ve ülkeyi krizlerin zincirlerinden kurtarma çabalarına karşıdır. Bu mahkeme anayasaya aykırıdır ve oluşumunun gözden geçirilmesi gerekmektedir. Çünkü Federal Mahkeme, kararlarını çoğunluğun ve azınlığın bakış açısıyla vermemelidir” şeklinde konuştu.
Değişim Hareketi (Goran) üyesi Sirva Abdulvahid, Şarku'l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Federal Yüksek Mahkeme kararlarının kesin olduğunu kabul etmeliyiz, ancak hükümet bu kararları uyguluyor mu? Peki hükümet bu kararları uygularsa siyaset sahnesinde bir etkisi olur mu? Anayasaya, yasalara ve anlaşmalara bağlılıktan başka bir şey kalmaması için iki tarafın petrol dosyası sorununu çözmesi ve bölgesel hükümetin Bağdat ile yaptığı anlaşmaya uyması gerektiğini zaten söyledik ve şimdi de tekrarlıyoruz. İki taraf arasındaki mevcut sorunun çözülememesi yozlaşmışların ve kendi çıkarları için halkın gücüyle oynayanların çıkarınadır. Federal hükümet sorumluluğun bir kısmını üstlense de, sorumluluk taşıyanlar Kürt petrol dosyasını kontrol eden kişilerdir” ifadelerini kullandı.
Aynı bağlamda, Hukuk Uzmanı Ali et-Temimi Şarku'l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Federal Yüksek Mahkeme'nin kararı, Bakanlar Kurulu'nun 2021 yılından IKBY’e yönelik önceki kararlarını geçersiz kıldı ve bunların bir bölümü 2022 yılındaydı. Başvuranlar, Federal Mahkemenin görev alanına giren paragraflara ve görevleri yasayı uygulamakla sınırlı olan ve bunun tersi olmayan Bakanlar Kurulunun görevlerine ilişkin anayasal maddelere dayanmışlardır. Davacılar, IKBY’ye verilen miktarın ödenmesine ilişkin olarak, Federal Mahkeme tarafından oy çokluğuyla çıkarılan yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle buna itiraz ettiler” dedi.
Temimi, bu kararın uygulanmasına ilişkin bir soruya cevaben, “Karar, uygulamada geçmişe dönük etkiden bahsetmemiş, ancak hukuk felsefesine başvurulduğunda ve anayasa mahkemelerinin görevleri bağlamında, bu kararlar hükümsüzlüğe odaklandığında geriye dönüktür. Yani karar geçmişe dönük etkiyi ifade etmiyor, çözüm uzlaşmadan geçiyor” şeklinde konuştu.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Sarı hat, Mısır ile İsrail arasında gerilim yaratıyor

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
TT
TT

Sarı hat, Mısır ile İsrail arasında gerilim yaratıyor

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)

İsrail medyasında, Binyamin Netanyahu hükümetinin Gazze Şeridi’ndeki uygulamaları nedeniyle Mısır ile İsrail arasındaki gerilimin son dönemde arttığına dair haberler yer alırken, Mısırlı üst düzey bir yetkili Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Mısır makamları İsrail’in Şarm eş-Şeyh Anlaşması’nı ihlal eden uygulamalarını tespit etti, bunlara ilişkin bir dosya hazırladı ve Washington’ı bilgilendirdi” dedi.

Mısır’da görev yapmış bazı eski askeri yetkililere göre ise Kahire, İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki adımlarını, üzerinde uzlaşılan Trump planından kaçınma girişimi ve sarı hat olarak bilinen bölgede kalıcı bir İsrail askeri varlığı tesis etme çabası olarak değerlendiriyor. Bu durumun Mısır’ın ulusal güvenliğini tehdit ettiği ifade ediliyor.

Sarı hat, 10 Ekim’de Şarm eş-Şeyh’te ABD Başkanı Donald Trump’ın katılımıyla imzalanan ve Gazze savaşını sona erdirmeyi amaçlayan barış planı kapsamında, Gazze Şeridi’ni iki bölüme ayıran bir ayrım hattı olarak tanımlanıyor. Buna göre hat, Filistinlilerin kontrolündeki batı bölgesindeki toprakların yüzde 47’sini, İsrail’in kontrolü altındaki Gazze’nin yüzde 53’ünden ayırıyor. Gazze’deki Filistinlilerin neredeyse tamamının, bu hattın batısındaki bölgeye göç etmek zorunda kaldığı belirtiliyor.

xsdf
ABD Başkanı Donald Trump ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında Gazze barış planını görüşmek üzere bu ayın sonlarında bir zirve yapılması bekleniyor. (AFP)

İsrail Kanal 14 televizyonunun yayımladığı bir raporda, İsrail ordusunun sarı hat olarak bilinen bölgede faaliyet yürüttüğü ve Gazze Şeridi’nin coğrafi yapısını değiştirdiği öne sürüldü. Kanalın aktardığına göre Kahire, bu durumu ‘bölgesel çıkarlarına yönelik doğrudan bir tehdit’ olarak değerlendiriyor. Raporda, söz konusu faaliyetlerin Mısır’ı öfkelendirdiği ve Kahire’nin, Gazze Şeridi’ni ikiye bölmeye, bölgenin demografik ve coğrafi yapısını değiştirmeye çalıştığı gerekçesiyle İsrail’i ABD’ye şikâyet ettiği belirtildi.

Rapora göre Kahire, özellikle İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir’in sarı hata ilişkin açıklamalarının ardından Gazze’de yaşananları büyük bir endişeyle izliyor. Zamir’in bu hattı yeni bir savunma ve saldırı hattı olarak nitelemesine dikkat çekilirken, İsrail ordusunun kontrolü altında bulunan bölgede tünel altyapısını tahrip etme ve evleri yıkma gibi faaliyetlerinin, Kahire’de Gazze’de uzun vadeli bir askeri varlık tesis edilmesine yönelik hazırlık olarak yorumlandığı ifade edildi. Bu durumun, Mısır’ı Washington nezdinde acil diplomatik girişimlerde bulunmaya sevk ettiği kaydedildi.

Mısır Askerî İstihbaratı eski Başkan Yardımcısı ve İstihbarat Dairesi eski Başkanı Korgeneral Ahmed Kâmil ise Mısır’ın İsrail’in üzerinde uzlaşılan barış planından kaçınma girişimlerine karşı büyük bir öfke duyduğunu belirtti. Kâmil, İsrail’in sarı hattaki hamlelerinin Gazze’de ve Mısır sınırına yakın bölgelerde kalıcı bir askeri varlık oluşturma niyetine işaret ettiğini, bunun da Mısır’ın ulusal güvenliği açısından ciddi bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.

uı
Kaynaklar, Mısır'ın Sisi ve Netanyahu arasında bir zirve düzenlenmesi için şartlar belirlediğini bildiriyor. (İsrail medyası)

Kâmil, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Mısır’ın tutumunun ulusal güvenliği ilgilendiren bir dizi temel konuda açık, net ve değişmez olduğunu söyledi. Kâmil, bu tutumun, barışın Mısır dış politikasının temel ve stratejik hedefi olması, Kahire’nin İsrail tarafıyla imzalanan anlaşmalara bağlılığı ve İsrail’in iki taraf arasında imzalanan anlaşmalara saygı göstermesi gerekliliğine dayandığını ifade etti.

Kâmil, Mısır’ın İsrail ile gerilimin düşürülmesine yönelik şartlarının, Gazze anlaşmasının ABD Başkanı Donald Trump’ın girişimi doğrultusunda tüm aşamalarıyla uygulanmasını kapsadığını belirtti. Buna göre, herhangi bir engelleme ya da geçersiz gerekçeler olmaksızın ikinci aşamaya derhal geçilmesi, kalıcı ateşkesin tesis edilmesi ve barış sürecine geçilmesi gerektiğini vurguladı. Ayrıca İsrail’in anlaşmayı eksiksiz uygulaması, mutabık kalınan miktarlarda insani yardımların girişine izin vermesi ve Refah Sınır Kapısı’nın iki yönde açılması şartlarını sıraladı.

Kâmil’e göre diğer şartlar arasında, Mısır’ın Gazze Şeridi sakinlerinin zorla ya da gönüllü göçe zorlanmasını kesin olarak reddetmesi, İsrail’in Batı Şeria’da yerleşim kurulmasına ve bölgenin İsrail’e ilhakına yönelik adımlarına karşı çıkılması, İsrail ordusunun Philadelphia Koridoru da dahil olmak üzere Gazze Şeridi’nin tamamından çekilmesi ve 7 Ekim 2023 sınırlarına dönülmesi yer alıyor. Kâmil, mevcut İsrail varlığının, anlaşmanın aşamalarının uygulanmasına bağlı geçici bir durum olduğunu, sarı hat da dahil olmak üzere tüm hatların fiili ve hukuki geçerliliği olmayan, varsayımsal çizgiler olduğunu ifade etti.

Dördüncü şartın ise Netanyahu ve hükümetinin, Arap Barış Girişimi kapsamında yer alan açık Arap taleplerine ne ölçüde yanıt verdiğiyle ilgili olduğunu belirten Kâmil, bunun; işgal altındaki Arap topraklarından çekilme, iki devletli çözüme onay verilmesi ve Filistinlilerin Gazze ya da Batı Şeria’dan zorla yerinden edilmesinin reddedilmesi gibi başlıkları içerdiğini söyledi. Ayrıca İsrail’in iyi komşuluk ve saldırmazlık yönünde iyi niyet göstermesi, nükleer silah tehdidinden arındırılmış bir bölge oluşturulmasına ilişkin uluslararası taleplerle uyumlu adımlar atması ve bu alandaki uluslararası anlaşmalara katılması gerektiğini vurguladı.

d
Hamas mensupları, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) çalışanlarını, ateşkes anlaşması kapsamında İsrail güçlerinin geri çekildiği ‘sarı hat’ içindeki bir bölgeye götürüyor. (Arşiv – Reuters)

Mısır’ın, ABD ve İsrail’in Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında bir görüşme düzenleme girişimlerine, İsrail’in barış ve bölgesel istikrara dair açık ve uygulanabilir bir girişimde bulunmadan yanıt vermeyeceği değerlendiriliyor.

İsrail medyasının aktardığına göre ABD, Sisi, Netanyahu ve Trump’ın katılımıyla Washington’da üçlü bir zirve düzenlemeyi denedi. Ancak bu girişim, Mısır’ın şartları nedeniyle İsrail açısından ‘kabul edilemez’ bulundu. Aynı raporlarda, Kahire’nin, Trump’ın bu ay sonunda Florida’da Netanyahu ile yapacağı görüşmede İsrail’e yönelik baskı yaparak Gazze’deki adımlarını sınırlaması yönünde rol oynayacağını beklediği kaydedildi.

Mısırlı strateji uzmanı Tümgeneral Semir Ferec, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Trump-Netanyahu zirvesinin sonuçlarına büyük önem atfedildiğini ve Trump’ın, adını taşıyan Gazze Barış Planı’nın uygulanması konusunda Netanyahu üzerinde kesinlikle baskı kuracağını söyledi.

Ferec, Mısır’ın pozisyonunun, Trump-Netanyahu zirvesinin sonuçlarına bağlı olarak değerlendirileceğini, ancak aynı zamanda İsrail’in sarı hat ya da Gazze’nin herhangi bir bölgesinde kalıcı askeri varlık tesis etmesini asla kabul etmeyeceğinin açık ve net olduğunu vurguladı. Ferec’e göre Mısır, Netanyahu hükümetinin tüm hareketlerinin, İsrail ordusunun Gazze’nin tamamından çekilmesini öngören barış planını engellemeye yönelik girişimler olduğunun farkında.

 

ARAP DÜNYASI

Irak hükümeti, Hizbullah ve Husileri terör örgütleri listesine dahil etmekten sorumlu yetkilileri görevden aldı

Irak Bakanlar Kurulu toplantısından (INA)
Irak Bakanlar Kurulu toplantısından (INA)
TT
TT

Irak hükümeti, Hizbullah ve Husileri terör örgütleri listesine dahil etmekten sorumlu yetkilileri görevden aldı

Irak Bakanlar Kurulu toplantısından (INA)
Irak Bakanlar Kurulu toplantısından (INA)

Irak hükümeti dün yaptığı açıklamada, yaklaşık iki hafta önce Yemen’deki Husiler ile Lübnan’daki Hizbullah’ı ‘terör örgütü’ olarak sınıflandıran bir kararın yayımlanmasına ilişkin olarak bazı yetkililerin görevden alınmasını içeren yaptırımların onaylandığını duyurdu.

Irak Bakanlar Kurulu, resmî gazetede yayımlanmasının ardından özellikle hükümeti oluşturan ve söz konusu gruplara yakınlığıyla bilinen siyasi çevreler arasında geniş tartışmalara yol açan kararla ilgili kurulan soruşturma komisyonunun tavsiyelerini kabul etti.

Söz konusu sınıflandırmanın, iki grubun mal varlıklarının dondurulmasını da içermesi üzerine hükümet, kararın ‘yanlışlıkla’ yayımlandığını belirtmişti. Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, karardaki hataya ilişkin acil soruşturma başlatılması, sorumluların tespit edilmesi ve ihmali bulunanların hesap vermesi talimatını vermişti.

Hükümetin dün yayımladığı açıklamada, Bakanlar Kurulu’nun, Irak Resmi Gazetesi’nin 17 Kasım 2025 tarihli 4848 sayısında yer alan ve Teröristlerin Mallarının Dondurulması Komisyonu’nun 2025/61 sayılı kararına ilişkin soruşturma komisyonu tavsiyelerini onayladığı belirtildi. Tavsiyeler kapsamında, ilgili bazı yetkililerin görevden alınması ve bazılarının ise başka görevlere atanması gibi idari yaptırımların yer aldığı kaydedildi.

Diğer yandan Irak Ulusal Güvenlik Servisi dün yaptığı açıklamada, komşu bir ülkeden geldiği belirtilen ve DEAŞ terör örgütü bünyesindeki ‘en tehlikeli bomba uzmanlarından biri’ olarak tanımlanan bir kişinin yakalandığını duyurdu.

Irak Ulusal Güvenlik Servisi, Irak Haber Ajansı’na (INA) yaptığı açıklamada, 10 aydan uzun süren takip ve hassas izleme faaliyetlerini içeren nitelikli bir istihbarat operasyonu sonucunda, komşu ülkelerden birinden dönüşünün ardından DEAŞ’ın üst düzey isimlerinden birinin gözaltına alındığını bildirdi. Açıklamada, yakalanan kişinin yüksek derecede tehlikeli unsurlar arasında yer aldığı, adının terör örgütü lider kadrolarına ait listelerde bulunduğu ve 2004 yılından itibaren Bağdat’ta El Kaide unsurları içinde faaliyet göstermeye başladığı belirtildi. Ebu İlya lakabını kullanan şüphelinin, patlayıcı düzeneklerin hazırlanmasında uzmanlaştığı, beş kişiden oluşan bir hücreye liderlik ederek saldırıların gerçekleştirilmesinde rol aldığı kaydedildi.

Soruşturmalarda, söz konusu kişinin patlayıcıların cep telefonlarıyla irtibatlandırılması ve hazırlanmasından sorumlu olduğu, Bağdat’ta faaliyet gösterdiği dönem boyunca 100’den fazla patlayıcı düzeneği teslim ettiği ve başkentin farklı bölgelerini hedef alan terör eylemlerinin doğrudan uygulanmasına katkı sağladığı tespit edildi.

ARAP DÜNYASI

Eski rejimin kalıntıları Yeni Suriye’nin inşasını zorlaştırıyor

Şair ve aktivist Enver Fevzat, pazar günü Suveyda ilinin doğusundaki Busan köyünde evinin önünde öldürüldü (SANA)
Şair ve aktivist Enver Fevzat, pazar günü Suveyda ilinin doğusundaki Busan köyünde evinin önünde öldürüldü (SANA)
TT
TT

Eski rejimin kalıntıları Yeni Suriye’nin inşasını zorlaştırıyor

Şair ve aktivist Enver Fevzat, pazar günü Suveyda ilinin doğusundaki Busan köyünde evinin önünde öldürüldü (SANA)
Şair ve aktivist Enver Fevzat, pazar günü Suveyda ilinin doğusundaki Busan köyünde evinin önünde öldürüldü (SANA)

Suriye’deki yeni yönetim, büyük şehirlerin kalabalık sokakları ile kırılgan, yoksul kırsal kesimler ve Suriye genelindeki yaygın yıkım arasında, önceki dönemin karmaşıklığından kaynaklanan muazzam zorluklarla karşı karşıya.

Beşşar Esed rejiminin düşüşünü günlerce kutlayan mahallelerin göz alıcı görüntüsünün ardında, daha az gürültülü ve daha karmaşık başka bir mücadele sürüyor. Bir güvenlik kaynağına göre bu mücadelede DEaŞ ve göçmenler (yabancı savaşçılar) en önemli zorlukları oluşturuyor.

Ancak bazıları DEAŞ’ı ve genel olarak aşırılığı güvenlik yaklaşımıyla çözülebilecek ‘teknik bir sorun’ olarak görürken, diğerleri ‘asıl sorunun, eğitim veya aile sistemi ya da herhangi bir örgütlü yaşam biçimi olmaksızın, birkaç yıldır normal sosyal bağlamın dışında gelişen devasa bir insan kitlesini absorbe edecek planlar yapmakta yattığını’ düşünüyor.

Zorluk, yıkıma uğrayan bölgeleri yeniden inşa etmek ve geçim kaynakları yaratmak, özellikle de siyasi ve sosyal kimliklerin radikal grupların mirasıyla iç içe geçmiş olduğu ve bu yüzden potansiyel çatışmalar için verimli bir zemin oluşturan İdlib gibi kırsal bölgelerde yatıyor.

ABD, Irak'tan çekilmeden önce Sünni aşiretlerinden oluşan ve el-Kaide'ye karşı savaşan Sahva Silahlı Güçleri deneyimi, radikalizmden etkilenenleri siyasi ve güvenlik yapılarına dönüştürerek Suriye için olası bir model sunarken, militarizasyondan siyasete ve hizipçilikten devletçiliğe geçiş, yeni Suriye'nin karşı karşıya olduğu en büyük zorluk olmaya devam ediyor.